Kavkaz Azov dengizidan Kaspiygacha bo'lgan g'arbdan sharqqa cho'zilgan kuchli tog 'tizmasi. Janubiy soppa va vodiylarda o'rnashdi Gruziya va Ozarbayjon

Mavzu: Kavkaz xalqlari
Reja:
Kavkaz xalqlari tarixi
Kavkaz xalqlari madaniyati va urf-odatlari
Kavkaz xalqlari etnogenizi
Kavkaz xalqlari xoʻjaligi
Kavkaz  - Azov dengizidan Kaspiygacha bo'lgan g'arbdan sharqqa cho'zilgan kuchli tog 'tizmasi. Janubiy soppa va vodiylarda o'rnashdi Gruziya va Ozarbayjon ichida uning g'arbiy qismi Rossiyaning Qora dengiz sohillariga tushadi. Ushbu maqolada muhokama qilingan xalqlar shimoliy yamaçlarda tog'lar va tog 'etaklarida yashaydi.
Tashqi ko'rinishi Kavkazdagi ko'plab mahalliy xalqlar bir hil. Ular engil terisi, ko'pincha qorong'i va sochli sochlar, o'tkir yuzli xususiyatlarga ega, katta (burun-burunli) burun, tor lablar. Yaylovlar odatda tekisliklardan balanddir. Adygei sariq sochlar va ko'zlar tez-tez uchraydi (ehtimol Sharqiy Evropa xalqlari bilan aralashish natijasida) va dagestan va Ozarbayjonning qirg'oq mintaqalari aholisi bir tomondan, Eronning qoni (tor yuzlari) va boshqa tomondan, Markaziy Osiyo (kichik burunlar) ning aralashuvi mavjud.
. Kavkaz xalqlari tarixi sifatida chechenlar Kavkaziy, Dog'iston, Ingushetiya mamlakatlarida, shuningdek, Chechenistondagi Kavkaz tog'lari hududida ildiz otishni tanladi.
Mintaqaning markaziy qismida va Shimoliy Osetiyada aholining juda heterojen tarkibi mavjud.
Kavkaz xalklarining lingvistik va antropologik tarkibi. Etnogenez muammolari. Xujalik-madaniy tiplari. Kavkaz xalklarining xujaligi, moddiy va ma'naviy madaniyati. Uning uziga xos va umumiy xususiyatlari.
Diniy e'tikodlari. Islom va xristianlik. Kadimgi e'tikod koldiklari. Xalk ogzaki ijodi. Turmush va xozirgi etnik-madaniy jarayonlar.
Uziga xos etnik jixatdan nixoyatda murakkab tarixiy-etnografik viloyatni tashkil kiluvchi Kavkazda kadimdan turli etnoslar yashaydi. Ularning madaniy tarakkiyotida Yakin Sharkdagi buyuk madaniyat markazlarining joylanishi, bu yerda kadimiy davrlardan turli elatlarning kuchib yurishi, kisman turib kolishi xamda Kavkazning Yevropa va Osiyo oraligida darvoza vazifasini bajarishi muxim rolni uynagan.
Kavkaz xalklari lingvistik jixatdan asosan uchta til turkumiga – kavkaz yoki iberokavkaz, xindevropa (eroniy) va oltoy (turkiy) tillarga oid. Shulardan eng kupi kavkaz tillari bulib, unga gruzinlar, adigeylar, cherkezlar, chechenlar, kabardinlar, ingushlar, dogistonlik ozarlar, darginlar, lezginlar, laklar, tabasaran va boshka elatlar kiradi. Turkiy tillardla ozarbayjonlar, nugaylar, kumliklar, bolkar va korachoylar suzlashadilar. Osetin, kurd, talish va totlar eroniy til turkumiga kiradi. Armanlar esa xindevropa til oilasiga oiz uziga xos mustakil tilga ega. Kavkazda oz sonloi greklar, assiriylar va boshka mayda millatlar xam yashaydi.
Antropologik jixatdan kavkazliklar asosan katta yevropoid irkiga kiradi. Fakat nugaylar asosan katta yevropoid irkiga kiradi. Xozirgi antropologik tiplar eng kadimgi davrlar – bronza va ilk temir davrlarida shakllanib bulgan edi. Usha vaktdayok Kavkazda metaldan ajoyib buyumlar yasagan utrok axoli yashagan. v