`Kassandra tamg`asi` yoxud `Oxirzamon nishonalari` Chingiz Aytmatov

Lingvistik tahlil: 1. Frazeologizm

• 1. `… hammaning tarvuzi qo`ltig`idan tushib, bosh muharrirdan tortib , jurnalistika fakultetidan kelib, …`
• 2. `… janjal desa o`zini tomdan tashlaydigan telexodimlarning …`
• 3. `… bor gavdasi besh qo`lday namoyon bo`ldi ,…`
• 4. Katta zalda igna otsang, yerga tushmaydi.
• 5. U tutganini kesadigan odam .
• 6. U boshqalarning yetti uxlab tushiga kirmagan fikrni aytmoqda.

2. Kasb-hunarga oid so`zlar

• Tahririyat Rim Papasi
• Sharhlovchi Olimlar
• Gazeta fotograf
• Muharrir kolleksiya
• Siyosatshunos folbin
• Futurolog violonchalist
• Politsiya
• Rohib

3. Joy nomlari

• Amerika Alp tog`lari
• Avstraliya Nyuberi
• Krembl Galgof tepaligi
• Yevropa Yapon dengizi
• Frankfurt Nagoya shahri
• Malburi
• Afg`oniston
• Sitsiliya

Asardagi milliy kalorit

• 1. `Moskva menga ko`p narsa berdi, lekin kegebega xizmat qilmaganman`. (Amerikada keng tarqalgan hazil)
• 2.

Asardagi tugun

• Boyqush esa Krembl devorlari ustida shuv etib ko`tarildi-da, o`zini dov-daraxtlar ichiga urdi, …. ho`ngrab yig`lab yubordi va zor-zor yig`lar ekan , og`ir uh tortib qo`yar edi. …. Boyqush uzoqlarda okeanlarda kitlarning nafas olganini sezganday bo`ldi.
• Asardagi bu ikki mavjudot dunyodagi axloqsizliklarni ko`rib , insonlar sezmayotgan axloqsizliklar ustidan yig`laydi. G`ofil insonlar esa buni sezmayapti.

Konflikt turi

• Inson – tabiat; inson-texnika

Asar kulminatsiyasi va yechim

• Asar kulminatsiyasisi xuddi yechimi bilan birga kelganday go`yo. Maxkuma Runa o`zini Moskva qirg`ogiga urib halok bo`ldi. Tadqiqotning jirkanchligidan , o`limga rozi bo`ldi. Shunda Filofey fan qanchalik kuchli bo`lmasin, uning yutuqlari o`tkinchi ekanligini tushunib yetdi. Kosmosga ketib, xatosini to`g`irlayman deb yanayam ulkanroq xatoga yo`l qo`ydi. Xudo ato etgan umrga va tabiat qonunlariga zid Kassandra tamg`asiga qarshi kurashishni talklif qildi. Oxir – oqibat, o`zini halok qildi.

Asardagi folklor namunalari

• 1. Yo`l azobi – go`r azobi ; Daraxtni kessang, payraxa uchadi.
• 2. ` Kassandra Appolon muhabbatini rad qilgach, Apollon Kassandrani shunday duoyi bad qildiki, uning bashoratlariga hech kim ishonmay qo`ydi.`

(Yunon mifologiyasi)

• 3. `Otang kim?` - deb so`rashsa,
• `Shamoldan bo`ldim`, - der emish.
• ` Onang kim?` - deb sorashsa,
• ` Tumandan bo`ldim`, - der emish. ( Qirg`iz xalq qo`shig`i)

Asardagi yaxshi aforizmlar

• 1. ` … buyuklik bilan bachkanalik orasi atigi bir qadam…`
• 2. `Biroq, vijdon, eng avvalo , ichki mustaqillikni talab qiladi`.
• 3. `Tangri qullarini faqat ogoh qiiladi, hammasini bari bir inson o`zi hal qiladi`.
• 4. `O, yoshlik , xomxayollarning , halokatga mahkum orzularning mangulik hamrohidirsan, sen!`
• 5. `Yashashga bo`lgan xohishning so`nishi jahon sivilizatsiyasining so`nishidir.`
• 6. Baxt degani dillarning uyg`unlashib ketishi degan so`z.

So`nggi xulosam…

• Asardagi masalalar texnikaviy, kosmik yoki biologik yoki tibbiy emas, balki ma`naviy-axloqiy mohiyatga ega va insoniyat oldida katta mas`uliyat turgani, u buni oqlamasa, bundan keying avlodlar taqdiri qanday kechishi haqida qayg`urayotgan yozuvchining haqirig`ini anglab olish qiyin emas.

Venn diagrammasi

Filofey
Yetim
Rohib
Mr. Bork
Futurolog
Olim
Jamiyat kelajagi haqida qayg`urish
O`lim bilan hayotining yakunlashishi