Kassadagi naqd pullar va boshqa qimmatliklarning butligi va saqlash qoidalariga rioya qilishni tekshirish

Ustav kapitali hisobi va hisoboti auditi.

Nizom kapitalining tekshiruvida auditor uning summasi haqiqiy ekanligiga ishonch hosil qilishi kerak. U buxgalteriya balansi va xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobotda aks ettiriladi. «Nizom kapitali hisobi bo‘yicha schyotlar»ga oid qoldiq korxonaning ta'sis hujjatlarida aks ettirilgan Nizom kapitali miqdoriga muvofiq bo‘lishi lozim.
Auditor xojalik subyekti davlat ro‘yxatiga olingandan keyin ushbu korxonaning buxgalteriyasida Nizom kapitali ta'sischilarning Nizom kapitaliga ulushlarini kiritish bo‘yicha qarzlarini hisobga olish schyotlarining debetlash va Nizom kapitalini hisobga olish bo‘yicha schyotlarining kreditlashini hisobga olishlari kerakligini nazarda tutishi lozim.
Agar, tekshirish vaqtida ushbu schyotlar bo‘yicha balansdagi qoldiqlar teng bo‘lsa, bu ta'sischilar tomonidan Nizom kapitaliga o‘z ulushlarini kiritilmaganligini ifodalaydi. Bunday korxonalar ta'sis etilmagan (tashkil topmagan) deb hisoblanadi va tugatilishi lozim.
Korxonaning Nizom kapitaliga ulush sifatida binolar, inshootlar, jihozlar va boshqa moddiy qiymatliklar, nomoddiy aktivlar, qo‘shma korxona ishtirokchilari davlatlarining pul mablag‘lari ko‘rinishidagi valutalar va erkin konvertatsiya qilinadigan valuta sifatida kiritilishi mumkin.
Auditor ta'sischilar tomonidan kiritilgan ulushlarni dastlabki hujjatlar asosida va asosiy vositalar va pul mablag‘lari, nomoddiy aktivlar, ishlab chiqarish zaxiralari va boshqalarni hisobga olish schyotlarining debeti bilan korrespondentlangan Nizom kapitali ulushlar bo‘yicha ta'sischilarning qarzi schyotning kreditidagi yozuvlari asosida tekshiradi.
Masalan, kirim kassa orderlari, asoslovchi hujjatlar ilova qilingan bankning hisob-kitob va valuta schyotlaridan ko‘chirmalar asosida ta'sischilar ulushi hisob-kitob va valuta schyotlariga to‘liq va o‘z vaqtida kirim qilinganligi tekshiriladi.
Ta'sis hujjatlarida qayd etilgan va Nizom kapitaliga ulush sifatida kirim qilingan moddiy qiymatliklar, nomoddiy aktivlar ta'sischilar kelishuvi bo‘yicha aniqlanadi va baholanadi. Valutalar va valuta qiymatliklari jamiyat ro‘yxatdan o‘tkazilgan kuniga amalda bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi Markaziy Bankining kursi bo‘yicha baholanadi. Nizom kapitaliga ulush sifatida kiritilgan qimmatli qog‘ozlar va boshqa moliyaviy aktivlar ta'sischilarning kelishuviga asosan baholanadi.

19.