|
4.4.3.-жадвал
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги
бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси даромадлари
1
(млрд. сўмда)
Кўрсаткичлар
ЙИЛЛАР
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Жами
даромадлар
6144,4
8065,4
10302,1
13013,7
16557,0
18113,3
Йил бошига
қолдиқ
0,5
280,1
602,2
1067,3
2592
2568,3
Даромадлар
6143,9
7785,3
9069,9
11946,4
13965,0
15545,0
Иш ҳақи
фондидан ягона
ижтимоий тўлов
3903,4
4799,2
5907,4
7299,5
8324,2
9474,0
Фуқароларнинг
мажбурий
бадаллари
720,4
1110,2
1482,7
1877,2
2463,8
3235,0
Сотилган
маҳсулотлар
ҳажмидан
мажбурий
ажратма
1122,7
1401,5
1591,3
1933,0
2063,8
1527,0
Бошқа
даромадлар
397,4
474,4
718,5
836,7
1113,1
1291,0
Даромадлар таркибида иш ҳақидан ягона тўлов 2011 йилда 3903,4
млрд.сўмни (63,5 фоиз) ташкил этди, 2012 йилда 4799,2 млрд.сўмга (60,0
фоиз) кўтарилди, 2013 йилда 5907,4 млрд.сўм (57,3фоиз), 2014 йилда 7299,5
млрд.сўм (56,1фоиз), 2015 йилда 8324,2 млрд.сўм (59,6 фоиз), 2016 йилда
9474,0 млрд. сўм режалаштирилди. Жамғарма даромадлари таркибида
сотилган маҳсулотлар ҳажмидан мажбурий ажратмалар 2011 йилда 1122,7
млрд.сўмни (18,2 фоиз) ташкил этди, 2012 йилда 1401,5 млрд.сўмга (17,3
фоиз) кўтарилди, 2013 йилда 1591,3 млрд.сўм (15,4 фоиз)га етди, 2014 йилда
1933,0 млрд.сўм (14,8 фоиз), 2015 йилда 2063,8 млрд.сўм (14,8 фоиз)га тенг
бўлди, 2016 йилда 1527,0 млрд. сўм режалаштирилди. Бошқа даромадлар
2011 йилда 397,4 млрд.сўмни (6,4 фоиз) ташкил этди, 2012 йилда 474,4
млрд.сўмга (6,0 фоиз) кўтарилди, 2013 йилда 718,5 млрд.сўм (7,9 фоиз)га
1
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари Пенсия жамғармаси
маълумотлари.
198
етди, 2014 йилда 836,7 млрд.сўм (6,9 фоиз), 2015 йилда 1113,1 млрд.сўм (7,9
фоиз), 2016 йилда 1291,0 млрд.сўм (8,3 фоиз) тасдиқланди. Жадвал
маълумотларидан
хулоса
қилиш
мумкинки,
Пенсия
жамғармаси
даромадларида бошқа даромадлар улуши ошган, 2011 йилда жами жамғарма
даромадларида 6,4 фоизни ташкил қилган бўлса, бу кўрсаткич 2015 йилда
7,9 фоизга кўтарилган, 2016 йилда 8,3 фоизга етди.Бюджетдан ташқари
Пенсия жамғармаси даромадларида бошқа даромадларнинг салмоғини янада
кўпайтириш мақсадга мувофиқ бўлади.
Мамлакатимизда замонавий ва жаҳондаги андозаларга мос равишда
давлат мақсадли жамғармаларни ташкил этиш мустақиллигимизнинг
дастлаб кунлариданоқ бошланди. Бу ҳолат мамлакат иқтисодиёти олдида
турган жуда кескин ўзгаришларни амалга ошириш шароитида содир
бўлиб, улар ўз навбатида, давлат мақсадли жамғармаларнинг олдида турган
биринчи даражали вазифаларни ҳам аниқлаб берди. Улар таркибида
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги бюджетдан ташқари
Пенсия жамғармаси муҳим аҳамият касб этади. Чунки мамлакат
аҳолисини ижтимоий ҳимоялаш биринчи галдаги вазифа сифатида
туради. Ҳозирги кунда кучли ижтимоий сиёсат юритиш шароитида
Пенсия жамғармаси мақсадли маблағларидан оқилона фойдаланиш
масалалари бугунги кунда ҳукуматимиз учун бу борадаги ишларни янада
такомиллаштиришни тақозо этади. Давлат томонидан аҳолига
кўрсатиладиган ижтимоий таъминот, пенсия таъминоти самарадорлигини
ошириш, муҳтож табақаларига бериладиган ижтимоий ёрдам аниқ
йўналтирилган бўлишини таъминлаш, Пенсия жамғармаси мақсадли
маблағлардан фойдаланиш механизмларини аҳоли учун тушунарли, содда
бўлишига эришиш мақсадида қатор чора-тадбирлар ишлаб чиқилади.
«Қариялар ва ногиронларни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш бўйича
199
тасдиқланган дастурни амалга ошириш алоҳида назоратга олиниши керак.
Ҳар бир имтиёз ва ижтимоий ҳимоя чораси ўз эгасига етиб бориши даркор»
1
.
Ўзбекистон Республикасининг Бюджет Кодекси бюджет тўғрисидаги
қонун ҳужжатлари ижросини назорат қилиш соҳасидаги муносабатларни
тартиблаштирди.
Ўзбекистон
Республикасида
қуйидагилар
бюджет
интизомини бузиш ҳисобланади
2
.
✓
Давлат бюджети, давлат мақсадли жамғармалари бюджетлари ва
бюджет ташкилотларининг бюджетдан ташқари жамғармалари
маблағларини фойдаланиш шартларига мувофиқ бўлмаган мақсадларга
йўналтириш;
✓
меҳнатга ҳақ тўлаш бўйича белгиланган разрядларга, лавозим
маошлари, устамалар, иш ҳақига қўшимчалар ва бошқа тўловлар
миқдорларига риоя этмаслик;
✓
бюджетдан молиялаштириладиган муассасалар ва ташкилотларга иш
ҳақи, пенсиялар, нафақалар, стипендиялар ва уларга тенглаштирилган
бошқа харажатларни тўлаш учун пул маблағлари берилишини,
шунингдек
пенсияларни
етказиб
беришни
амалга
оширувчи
муассасаларга пул маблағлари берилишини банкларнинг раҳбарлари ва
бошқа мансабдор шахслар томонидан асоссиз кечиктириш.
Кексаларнинг ҳаёт даражаси ва сифатини янада яхшилаш мақсадида
қабул қилинган Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Кексаларни
эъзозлаш йили» давлат дастури тўғрисида»ги 2302-сон Қарорига мувофиқ,
«кексалар ва ногиронларга доимий эътибор қаратадиган секторни
мустаҳкамлаш, бунда уларга хизмат кўрсатадиган идора ва хизматлар,
1
Мирзиёев Ш. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб-интизом ва шахсий жавобгарлик – ҳар бир раҳбар
фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат
Мирзиёевнинг мамлакатимизни 2016 йилда ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг асосий якунлари ва
2017 йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишларига бағишланган Вазирлар
Маҳкамасининг кенгайтирилган мажлисидаги маърузаси. \\ Халқ сўзи. 2016 йил.
2
Ўзбекистон Республикасининг Бюджет Кодекси. 2013 йил. 26 декабр.
200
биринчи навбатда, пенсия, ижтимоий ва тиббий таъминот хизматлари
фаолиятини мувофиқлаштириш ва назорат қилиш»
1
кучайтирилади.
«Солиқ-бюджет сиёсатига қатъий амал қилиш, давлатнинг ижтимоий
мажбуриятларини бажариш, иш ҳақи, пенсия, нафақа ва стипендиялар
ҳажми, йирик инвестиция лойиҳалари ва мамлакат мудофаа қобилиятини
мустаҳкамлашни молиялаштириш»
2
каби энг муҳим вазифаларни амалга
ошириш
зарур.
«
Пластик
карточкаларни
муомалага
киритишдан
ташкилотлар, энг аввало, бюджет ташкилотлари ходимлари – ўқитувчилар,
врачлар, хизматчилар ва ҳатто пенсионерлар, айрим амалдорларнинг
қўштирноқ ичидаги «янгилик»ларидан қийналиши керак эмас
Do'stlaringiz bilan baham: |
