Kashfiyot tushunchasining targ`ib qilinishi. Reja. Kirish. Kashfiyot tushunchasi. Kashfiyot turlari. Kashfiyot tushunchasining meyoriy sifatlari

1. yangi texnika va texnologik operatsiyalardan foydalanish;

2. yangi xossalarga ega bo‘lgan maxsulotlarni joriy qilish;

3. yangi turdagi xom-ashyolardan foydalanish;

4. ishlab chiqarishni tashkil qilish va uning moddiy-texnik ta’minotini o‘zgartirish, yangilash;

5. yangi bozorlarning paydo bo‘lishi.
Y.Shumpeter xulosasiga binoan, daromadning asosiy manbai innovatsiyadir.
Innovatsion jarayon-fanlararo tadqiqot ob’ektidir. Masalan, linvistikada innovatsiya til tizimining morfologik qismida hosil bo‘ladigan hodisa ma’nosida izohlanadi. Yangi hodisa va yangilanishni ifoda etadigan “innovatsiya” atamasi bir qator fanlarda: madaniyatshunoslik, pedagogika, iqtisod, tilshunoslik, sotsiologiya, keyingi paytlarda esa falsafada qo‘llanilishi bois polisemantik ma’noga egadir.
Innovatsiya uchun quyidagi xususiyatlar xosdir:


- Innovatsiya yangilikka ega bo‘lishi lozim;

- Innovatsiya bozor ehtiyojini qindirishi zarur;

- Innovatsiya innovatorlarga foyda keltirishi kerak;

- Innovatsiya tushunchasi bir necha tomondan qaralishi lozim.

Innovatsiya yangilik miqyosi jihatidan quyidagilarga bo‘linadi:

- dunyo miqyosidagi innovatsiya;

- mamlakat miqyosidagi innovatsiya;

- tarmoq miqyosidagi innovatsiya;

- firma miqyosidagi innovatsiya.
Yangilik kiritishning ijtimoiy-psixologik aspekti amerikalik olim E. Rodjers tomonidan ishlab chiqilgan. U yangilik kiritish jarayoni qatnashchilarining tasnifi, ularning yangilikka bo‘lgan munosabati va boshqalarni ko‘rsatgan. A.I. Grigorin innovatsiya deganda, muayyan ijtimoiy birlikka - tashkilot, aholi, jamiyat, guruhga, yangi, nisbatan turg‘un (unsur) elementlarini kiritib boruvchi maqsadga muvofiq o‘zgarishlarni tushunadi. Bu jarayonga ikki xil qarash mavjud. Birinchi qarashda, hayotga joriy etilgan qandaydir yangi g‘oya yoritiladi. Ikkinchi yondashuvda, alohida-alohida kiritilgan yangiliklarning o‘zaro ta’siri, ularning birlamchi, raqobati va natijada birining o‘rnini ikkinchisining egallashidir.