Kashfiyot tushunchasining targ`ib qilinishi. Reja. Kirish. Kashfiyot tushunchasi. Kashfiyot turlari. Kashfiyot tushunchasining meyoriy sifatlari

4.Innovatsiya tushunchasi va uning tahlili

Innovatsiya-Innovation-lotincha(“kiritish”), (“yangilik kiritish) biror bir sohada yangilik kiritilishini anglatadi. “Innovatsiya” tushunchasi fanga X1X asrda antropologiya va etnografiya orqali kirib keldi. Innovatsiya madaniyatdagi o‘zgarish jarayonini ifodolovchi, traditsiya-an’anachilikning antinomi sifatida rivojlandi. Innovatsiya yangi tashkil topayotgan diffuziya-hodisasi, ijtimoiy taraqqiyot natijasida boshqa madaniyat yutuqlarining yoyilishi va qabul qilinishi bilan bog‘liq ijtimoiy-madaniy jarayon sifatida madaniy evolyutsion taraqqiyot tushunchasi o‘rniga kirib keldi. Innovatsiya eng avvalo odamlar faoliyati bilan bog‘liq jarayondir. Bu tushuncha avstriyalik iqtisodchi Yozef Shumpeterning “Iqtisodiy rivojlanish nazariyasi” asarida kengaydi.

Innovatsiyaning ijtimoiy omillari: tuzum, industrializatsiya, demokratik boshqaruv tizimi, ijodkor ozchilikning rag‘batlantirilishi, fikrlar xilma-xilligi, jumladan, muxolif fikrlarga keng yo‘l berish, tanqidiy tafakkurni rivojlantirish, insoniylik mezonlariga amal qilish va hokazolar tashkil etadi.

Innovatsiyada 4 ta asosiy element:
- “yangilik”;
-“novatorlik”;
-“diffuziya” agenti;
-“baholovchilar” katta rol o‘ynaydi.
Innovatsiya haqida fikr yuritganda, bu jarayon faqat yangilikning yaratilishi, yoyilishi va undan samarali foydalanish emas, balki yanada kengroq- jamiyat katta ijtimoiy o‘zgarishlar, ishlab chiqarishning yangi ehtiyojlarini qondirishga imkon beruvchi ilmiy kashfiyotlar natijasidir, deb ham hisoblash mumkin. Innovatsiya bu - moddiy, ma’naviy, madaniy, ta’lim, tarbiya sohalarida yangiliklarning yaratilishi va ijodiy qo‘llanilishishi bilan bog‘liq jarayondir. Bu jarayon ham ham o‘z-o‘zidan sodir bo‘ladigan hodisa emas, balki insonnning ijodkor faoliyatining natijasidir. Innovatsiya ziddiyatli, murakkab jarayondir.