Kasbni anglash va ijtimoiy o’zgarishlar fanidan mustaqil ish

Kasbni anglash va ijtimoiy o’zgarishlar fanidan mustaqil ish.


1.Kasbiy psixologiya fanining tarixiy rivojlanish bosqichlari.
Kasbiy psixologiyaning mustaqil fan sifatida rivojlanishining 3 bosqichi mavjud:
1-bosqich - XIX asrning oxirida mehnatni ilmiy tashkil etishning psixologik masalalarini hal qiladigan psixotexnika yo’nalishlarini paydo bo’lishi, shuningdek psixotexnika taraqqiyotning asosiy masalalari bu mexnat sharoitlari va usullari, ratsionalizatsiya qilish jarayonlarni kamaytirish, ishlab chiqarish talimining shakllantirishi masalalariga etiborni ortishi.
2-bosqich - XX asrning boshlarida mustaqil ilmiy soha mexnat psixologiyasining rivojlanishi va bu boradagi kasbiy tadqiqot masalalari, inson psixologiyasining mehnatda namoyon bo’lishi va shakllanishi, shuningdek kasbiy tanlov, kasbiy maslahat va mexnat ekspertizasi masalalariga doir bilimlarni yuzaga kelishi.
3-bosqich - XX asrning 70 yillarida inson va kasb hamkorligi muammolarning xal qiluvchi mexnat psixologiyasi va muhandislik psixologiyadagi vazifalarni paydo bo’lishi mexnat psixologiyasining bu sohasi kasblar psixologiyasi deb nomlana boshlandi. Kasbiy psixologiya doirasida kasbiy maslahat, kasb tanlash bo’yicha tadqiqotlar birlashtirilgan. Mustaqil fan sifatida kasbiy psixologiya yuzaga keldi va birinchilardan bo’lib AQShda olimlar J.Kritets va R Super ishlarida ko’zga tashlangan.
Rus psixologi E.A Klimov tadqiqotlarida “Kasb tanlash”, “kasbga yo’naltirish” kabi masalalarga etiborni qaratib, bu borada tadqiqot ishlarini olib 10 borgan. Xususan, “Differentsial diagnostik so’rovnoma” (DDS) metodikasini ishlab chiqqan. Kasbiy psixologiyaning ajralib chiqishi xozirgi kunda shaxsning kasbiy mexnatga o’rganib ketishi emas, balki alohida kasbiy bilim, ko’nikma va malakalar hamda umuman kasblar olamiga kirib borishga asoslanadi. Kasb psixologiyasi masalalarini o’rganish bo’yicha G.V.Kudryavtsev, E.A.Klimov, B.F.Lomov, K.K.Platonov, K.M.Gurevich va boshqalar shug’llanganlar. Shunday qilib, kasbiy psixologiya fani texnik muxandis xodimlarining faoliyatidagi psixika, ong, ongsizlik kabi fenomenlarning kelib chiqishi, rivojlanish qonuniyatlarini o’rganuvchi fandir.
Rus psixologi E.A Klimov tadqiqotlarida “Kasb tanlash”, “kasbga yo’naltirish” kabi masalalarga etiborni qaratib, bu borada tadqiqot ishlarini olib 10 borgan. Xususan, “Differentsial diagnostik so’rovnoma” (DDS) metodikasini ishlab chiqqan. Kasbiy psixologiyaning ajralib chiqishi xozirgi kunda shaxsning kasbiy mexnatga o’rganib ketishi emas, balki alohida kasbiy bilim, ko’nikma va malakalar hamda umuman kasblar olamiga kirib borishga asoslanadi. Kasb psixologiyasi masalalarini o’rganish bo’yicha G.V.Kudryavtsev, E.A.Klimov, B.F.Lomov, K.K.Platonov, K.M.Gurevich va boshqalar shug’llanganlar. Shunday qilib, kasbiy psixologiya fani texnik muxandis xodimlarining faoliyatidagi psixika, ong, ongsizlik kabi fenomenlarning kelib chiqishi, rivojlanish qonuniyatlarini o’rganuvchi fandir.