“Kasbiy ta`lim” kafedrasi



Download 5,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet230/437
Sana14.01.2022
Hajmi5,28 Mb.
#361068
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   437
Bog'liq
KASBIY PSILGIYA 1KURS

dagi  1000  ta  ishchini  o’ziga  oluvchi,  istalgan  kattalikdagi  bizneslar  uchun  offis 
jixozlarini yetkazib berish bilan shug’ullanadi. 
55
 
Yuqorida  sanab  o’tilgan  marketing  harakatlarining  barchasidan  bir  vaqtda 
foydlanish  lozim.  Mana  shundagina  marketingli  faoliyat  iste’molsidan  sanoat 
korxonalariga va savdoga, ulardan esa qarama-qarshi yo’nalishdagi uzluksiz axborot 
oqimini  ta’minlaydi.  Bu  esa  o’z  vaqtida  ishlab  chiqarishda,  tovar  assortimentiga. 
Sotish shartlariga, xizmat ko’rsatish sohasiga o’zgartirishlar kiritishga imkon beradi. 
Marketingning  sanab  o’tilgan  maqsadlari  va  vazifalari  bozor  faoliyatini  tashkil 
qilish to’g’risida to’liq tushuncha bera olmaydi. Chunki bozor muammolarini to’liq 
halqilish uchun tayyor retseptning o’zi bo’lishi mumkin emas.  
Zigmund  Freydning  ta’kidlashicha  inson  hatti  harakatlariga  asos  bo’luvchi 
haqiqiy  omillarni  anglatmaydi.  Masalan,  BMW  usti  ochiq  sport  versiyasini  olgan 
xaridor,  xaridining  sababi  qilib  shunchaki  unga  shamol  esib  turishi  istagi  deb 
keltirishi mumkin. Balki u boshqalarda taassurot qoldirishni yoki o’zini yana yosh 
his qilishni istaydi. 
56
 
83-rasm 
 
Marketingni qo’llashdan oldin avvalombor 
sharoitni, eng asosiy ijtimoiy-iqtisodiy 
taraqqiyot darajasini hisobga olish lozim. 
Chunki marketing – murakkab, harakat va 
sabr-toqat talab qiluvchi, shu bilan birga 
tez samara beruvchi ishdir. U bir tomondan 
aholining yetarli darajada yuqori bo’lgan 
ehtiyoji va talabiga, uning xarid 
qobilyatiga, ikkinchi tarafdan tovar va 
xizmatlarni tanlashdagi erkinlikka javob 
berishi kerak. 
 
Bozor harakatining katta radiusini ta’minlash erkinlikka javob berishi kerak. 
Bozor  harakatining  katta  radiusini  ta’minlash  uchun  tovar  assortimentini  tez 
o’zgartirish  ,  uni  ommaviy  ravishda  o’zlashtirishga  javob  beradigan  bo’lishi 
lozim.Bularning  barchasi  talab  va  taklifni  muvozanatlashtirishga  imkon  beradi. 
Bunda  tashqari  marketingli  faoliyatyuritish  uchun,  korxonani  boshqarish  va 
rejalashtirish  tizimidan,  taqsimot,  ichki  bozordagi  va  tashqi  savdodagi  aloqalar, 
yuqori  darjada  jihozlangan  bozor  kanallari  orqali  realizatsiya  qilishdan  iborat 
tashkiliy masalalarni hal  qilish zarur. 
Osiyo-Amerikan iste’molchilar.
 
 16 millionni tashkil etuvchi, 2015 yilga kelib, 
yillik  xarid  quvvati  775  milliard  dollarga  yetgan  guruh  vakillari  hisoblanadi. 
Osiyoliklar  eng  shiddatli  rivojlanish  bo’yicha  Ispan-Amerikanlardan  keyingi 
o’rinda  turgan  bozor  segmenti  hisoblanishadi.  Shuningdek,  ular  Ispan-
Amerikanlarga  o’xshab  turli  guruhlardan  tashkil  topgan.  Xitoyliklar  eng  katta 
                                                 
55
 Phillip Kotler, Gary Armstrong. Marketing asoslari. 15-nashr. Darslik. “Pearson Education Limited” nashriyoti. 
2014 yil. 162-165b. 
56
 David G. Mayers Psychology,© 2010 by Worth Publishers 299-b. 
 


133 
 
qismni tashkil etsada, ulardan keyin Filippinlar, Hindlar, Vietnamlar, Koreyaliklar 
va Yaponlar guruxituradi. Faqatgina turli xilshevada gapiruvchi Ispanlardan farqli 
o’laroq, bu guruh vakillari tili bir birinikidan keskin farq qiladi.  
Osiyolik  iste’molchilar  ko’p  xarid  qilishadi  va  boshqa  millat  vakillaridan 
farqli  o’laroq,  bitta  brendga  va  bitta  mahsulotga  juda  sodiq  bo’lishadi.  Shu 
sababdan, ko’p korxonalar shu guruh vakillariga o’z e’tiborlarini qaratmoqdalar. 
Misol uchun, Subaru kompaniyasining asosiy xaridorlari Osiyoliklar, aniqroq qilib 
aytganda  Amerika  Xitoyliklari  bo’lganliklari  sababli,  korxona  aynan  shu guruhga 
bor e’tiborini qaratgan.
57
   
84-rasm 
 
Ko’p  hollarda,  marketologlar  xaridorlarni  ularda  muammo  borligiga 
ishontirishadi  va  shu  mahsulot  shu  muammolarni  hal  qilishga  yordam  berishini 
ta’kidlashadi.  
Misol  uchun,  Quill.com  ning  mashhur  reklamasi,  xaridor  ko’p  hollarda 
uchraydigan  muammosini  ko’tarib  chiqadi:  Printeringiz  siyohi  tugab  qolsa,  nima 
qilish  kerak.  Reklamadagi  vizual  effektlar,  mavzuni  hiralashtirib  va  yana  paydo 
qilib,  juda  ham  samarali  tarzda,  ham  muammoni  ham  yechimni  ko’rsatadi.  
“Siyohingiz  tugab  qolsa,  biz  uni  tezlik  bilan  almashtirib  beramiz”  deb  yoziladi, 
Quill.com da.
58
 
Tadbirkor  xaridorlar  qaror  qabul  qilish  jarayonida  ko’pgina  ta’sirlar  duchor 
bo’lishadi.  Ayrim  iqtisodchilar  bu  ta’sirlarni  iqtisodiy  deb  ta’kidlashadi.  Ular, 
xaridorlar  eng  yaxshi  mahsulot  yoki  xizmatlarni  eng  past  narxlarda  yetkazib 
beruvchilar  bilan  hamkorlik  qilishadi  deb  o’ylaydi.  Iqtisodiyotda  turg’unlik 
davrlarida,  bunday  omillar  xaridor  uchun  juda  muhim  hisoblanadi.  Zero,  tadbirkor 
xaridorlar  aslida  ham  iqtisodiy  ham  insoniy  omillarni  hisobga  olishadi.  Tadbirkor 
xaridorlar  ham  odam,  jamiyat  a’zolari.  Ular  ham  sabab  ham  xis  tuyg’uga 
asoslanishadi.  Ko’pgina  marketologlar  tadbirkor  xaridorlar  qaror  qabul  qilish 
jarayonlarida xis tuyg’u muhim rol o’ynashini tan olishmoqda. 
 
                                                 
57
 Phillip Kotler, Gary Armstrong. Marketing asoslari. 15-nashr. Darslik. “Pearson Education Limited” nashriyoti. 
2014 yil. 206-b. 
58
 Phillip Kotler, Gary Armstrong. Marketing asoslari. 15-nashr. Darslik. “Pearson Education Limited” nashriyoti. 
2014 yil. 166-b. 
 
Bugungi kunda barcha tovar ishlab chiqaruvchilar, 
  iste’molchilar va shu bilan birga boshqa soha xodimlari  
ham marketing nuqtai nazaridan fikrlay olishlari va undan 
 samarali foydalanishlari lozim. 


134 
 
                                                                                 
 
 
Reklama faoliyatining kelib chiqish tarixi qadimga borib taqaladi. Eng qadim 
davrlarda kurash tushuvchi polvonlarni davrada va boshqa joylarda ularning janglari 
haqida jar solib gapirganlar. 

Download 5,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   437




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish