Kasbiy psixologiya

Kasbiy psixologiya fani huquq doirasidagi munosabatlar, odamlarning psixik faoliyatini huquqiy boshqarish mexanizmlari va qonuniyatlarini o‘rganuvchi fandir. Bunda guvohlar, xolislar, jabrlanuvchi, gumonla- nuvchilarning ko‘rsatmalari hamda so‘roq olib borishning psixologik asoslarini o‘rganish maqsad qilib qo‘yilgan.

Kasbiy psixologiya fanining maqsadi - ichki ishlar idoralari xodimlari faoliyatining taraqqiyot qonuniyatlari, turli toifadagi shaxslar bilan o‘zaro munosabatlar jarayonida psixologik bilimlardan foydalana olish ko‘nikma va malakalarini shakllantirishdan iboratdir.

Shu ma’noda, kasbiy psixologiya fanining metodologik asosini O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining asarlari, faylasuf-allomalarning psixologiya faniga oid g‘oya va nazariyalari hamda hukumat qonunlari, IIVning buyruq va ko‘rsatmalari tashkil etadi.

Kasbiy psixologiya fanining predmetini quyidagilar tashkil etadi:

• 
  ichki ishlar idoralari xodimlarining psixikasini har tomonlama o‘rganishdan hosil bo‘lgan bilimlar;
  
• 
  jabrlanuvchi, aybdor, guvoh, gumon qilinuvchi va hokazolarning ongi, ruhiyati, onglilik va ongsizlik holatidan hosil bo‘lgan xulosalar;
  
• 
  jinoyatchi shaxsining tuzilishi, uning faoliyati va faolligini o‘rganish orqali olingan nazariy va amaliy xulosalar.
  

Barcha fanlar singari kasbiy psixologiya fanining ham o‘z obyekti mavjud, ular quyidagilardan iborat:

• 
  ichki ishlar idoralar xodimlarining psixologiyasi;
  
• 
  jabrlanuvchi, aybdor, guvohlarning psixologiyasi;
  
• 
  fuqarolarning onglilik va ongsizlik holatlari;
  
• 
  shaxsning tuzilishi;
  
• 
  shaxsning faoliyati;
  
• 
  shaxsning faolligi va uning shakllari.
  

Shunday qilib, kasbiy psixologiya fani ichki ishlar idoralari xodimlari faoliyatidagi psixika, ong, ongsizlik kabi fenomenlarning kelib chiqishi, rivojlanish qonuniyatlarini o‘rganuvchi fandir.

2.