Kasbiy pedagogika

O‟zgaruvchan parametrlarni aniqlash va tahlil qilish.
O‘zgaruvchilar- bu 
tekshirilayotgan ob‘ektda turli axamiyatga ega bo‘lgan omillardir, o‘zgaruvchilar- 
tekshirilayotgan ob‘ektning bizni qay tomondan qiziqtirayotganligi haqida axborot 
beradi. 
Ta‘limning salmog‘i, rivojlanish tezligi, maktabning yutuqlari kabi murakkab 
o‘zgaruvchilar ma‘lum shkalalar asosida tartibga keltiriladi. 
Muammolarni gipotezalar zanjiriga aylantirish
tadqikot jarayonining kelgusi 
bosqichi hisoblanadi. Tadqiqotning asosiy muammosi yoki shu muammodan kelib 
chiquvchi savollarga tadqiqtchi dastlabki xomaki javoblar qidiradi. Izlanish davomida u 
yangi qo‘shimcha axborotlar to‘playdi va javoblar yanada rivojlanib boradi. SHunday 
kilib, ko‘yilgan savollar gipotezalarga aylana boradi, kelgusi kidirish yo‘nalishlarini 
belgilab beradi, boshqacha aytganda, ishchi gipotezaga aylana boradi. 
Pedagogikadan olib boriladigan ilmiy tadqiqotlarning jiddiy bosqichlaridan biri 
tadqiqot muammosini echish bo‘yicha bir yoki bir necha gipotszalarni belgilashdir. 

---

91 
Gipoteza- bu muammoni echishning taxminiy yo’lini ilmay tomondan tasdiklash 
demakdir.
Tadqiqotchi qo‘yilgan muammomi atroflicha, xamma o‘zgaruvchilarni 
hisobga olgan xolda, tahlil kiladi. Gipoteza empirik jnxatdan tasdiklanmog‘i darkor. 
Buning uchun eksperiment loyixasi tuzilib, eksperimental tadkiqotlar o‘tkaziladi. 
Tadqiqot texnikasini va «asbob-uskunalari»ni tanlash. Bu tadqiqotning mazkur 
bosqichida tadqiqot ob‘ekti o‘zgaruvchilarni tanlashga ko‘p jihatdan bog‘liqdir. 
Tadqiqot texnikasi atamasi yoki tadqiqot usuli yoki tadqiqot faoliyatining ketma-ketligi 
atamasi ishlatiladi. Ilmiy usul bu ilmiy muammoni echishda qayta-qayta ishlatiladigan 
usuldir. Tadqiqot texnikasi deganda, tadqiqot muammosini echish uchun ob‘ekt va 
hodisalar haqida axborot to‘plashda tez-tez kaytariladigan usul tushuniladi. Masalan, 
kuzatish usulida turli tadqiqot texnikasi ishlatiladi: