Kasbiy pedagogika

tarbiya jarayonini nazorat qilish 
o‗quv 
yurtining rahbariyati (O‗quv yurti direatori, direktorning ma'naviy – ma'rifiy ishlar 
bo‗yicha muovini,guruh murabbiylari) tomonidan amalga oshiriladi. Bu ish pedagogik 
jamoaga rahbarlik qilishning ma'lum bir shakli hisoblanib, unda ta'lim-tarbiya ishini 
takomillashtirishga oid hujjatlarga asoslaniladi. 
Tarbiyaning samaradorligi tarbiyaviy ish usullarini to‗g‗ri tanlash va tadbiq 
etishga hal qiluvchi darajada bog‗liqdir. 
KXK larda o‗quvchilarni tarbiyalash va tarbiya jarayonini nazorat qilishga bir 
qancha talablar qo‗yiladi 
Ularning asosiylari quyidagilar: 
Pedagogik talab
Tarbiyachi va tarbiyalanuvchilarga talab bevosita va bilvosita shaklda quyilishi 
mumkin. Bevosita talablar buyruq, ko‗rsatma, yo‗l-yo‗riqdir. Ular jamoa endi tarkib 
topayotgan paytda guruh bilan ishlashning dastlabki bosqichi uchun xosdir. Bilvosita 

---

113 
talablar-iltimos, maslahat, shama qilish va hokazolar o‗quvchilarda muayyan darajada 
shakllangan e'tiqod, motivlar, to‗g‗ri xulq - atvor, odamlar bo‗lishini taqozo etadi. 
Talablarning bilvosita shakli ko‗pincha bevosita talablardan samaraliroq bo‗ladi. 
Jamoatchilik fikri 
Jamoaning baholari, mulohazalari, irodasini birlashtiruvchi jamoatchilik fikri 
mohir pedagog qo‗lida katta tarbiyaviy samara beradigan faol va ta'sirchan kuchdir. 
O‗quvchilarning yig‗ilishlardagi nutqlari, mavjud kamchiliklar xususida aytilgan 
tanqidiy mulohazalar, devoriy gazetadagi maqolalar, o‗quvchilar o‗z-o‗zini boshqarish 
organlarining qarorlari, jamoatchilikning ma'qullashi yoki qoralashi, jamoa talabi va 
hokozolar jamoatchilik fikri ifodasining shaklidir. Rivojlangan jamoada jamoatchilik 
fikrining roli hal qiluvchi ahamiyatga ega bo‗lishi mumkin. Shu bilan birga 
jamoatchilik fikri stixiyali tarzda shakllanmaydi. U o‗qituvchi va boshqa pedagoglar 
tomonidan guruhdagi tarbiya jarayonining boshqarilishi qanday bo‗lishiga bog‗liq.