Kasbiy pedagogika

M a k ta b g a c h a y o sh d a g i bolalar ikki g u ru h g a b o ‘linadi.
Yosh davri: 1-3 yosh; m a kt a b ga c ha davr: 3 - 7 yosh.
Inson aqliy qobiliyati u m u m i y rivojlanishining t eng y ar mi dast- 
labki 3 - 4 yoshida, 30 foizi 4 - 8 yoshl i k davrida, qol gan 20 foizi esa 
8-17 yos hl ari da r o ' y beradi.
K. D. Us hi ns ki y fikricha, 6 voshli bol ani ng bir oy davo mi dagi
j i s m o n i y va aqliy kamoloti 10 y a s ha r bolaning bir yillik o ’sishidan 
ust un turadi.
5 yos hdagi bolada paydo b o ' l g a n biron bir hissiyotni u k o ' p i n ch a
u m r b o d esi dan chi qarmaydi . 7 yoshdagi odat 70 yos hi da h a m saq- 
lanadi.
Bo l ada bi l imga qiziqish 1. 5-2 v os hdan boshlanadi.
Olti yosh li bolalarni m a k ta b g a jalb qilish m u in k in m i?
B ol a 6 y o s h g a t oMmagan b o ' l s a . y a ’ni 3 - 4 oy e t ma s a, bu hol at
bol ani i j obiy o ' q i s h i g a sal bi y t a ’sir etadi; 6 - 7 yos hl i bol a har 
kuni, h ar s o a t d a o ' s a d i . Bu d a v r u c h u n bir hafta h a m m u h i m omil 
hi so b l a n a d i . B u n d a n keyi n b o l an i n g yoshi bir t eki s r i voj l anadi .
M as a i a n : 10. 11. 13 va 14 yos hl i; 1 5 - 1 6 yoshl i o ' s m i r l a r g a
u m u m i y p s i xo l o g ik xa r a k t e r i s t i k a berish m u m k i n , 6 - 7 yoshl i
b o l a l ar g a b u n d a y qilib b o ' i m a y d i . Shu sababli m a k t a b g a c h a t ar bi ya 
p e d a g o g i k a s i 2 - 7 y o s h g a c h a b o ' l g a n bol al ar t arbi yasi rnasalalari 
bilan s h u g ' u l l a n a d i .
P e d a g o g ik a tarixi 
- o ' t m i s h aj dodl ar imi zni ng t a ’lim-tarbiya 
sohasi dagi qarashlarini o 'r g a n u v c h i fan.
26

---

O ' t m i s h d a t a ’li m-tarbi ya q an d ay bo'l ganl i gi , i j t i moiy-iqtisodiy va 
siyosiy sharoit l arning o' z ga r i s h i tufayli p eda go g i k g 'oy a l a r , t arbiya 
ishlarining ma z m u ni , usul l ari ni ng yangi l ani b borganligini, o ' t m i s h d a
ijod etgan olimlar: A b u N a s r Farobiy. A h m a d Farg' oni y. A b u R a y h on
Beruniy, A b u Ali ibn Sino, Mi rzo U l u g ' be k, M a h m u d Koshg' ari y,
Yu s uf X o s Hojib, U m a r H a yy om . Az - Za ma hs ha r i y va bos hqa 
ol i ml ar ni ng p ed ag o gi k qarashlari. faoliyatlari nat i j asi dan bilim olish 
m u mki n.
Bugungi kun talabi asosi da Avesto, Q u r ’oni karim. Ha di sl ar da aks 
etgan peda gog i k g 'o ya la r n i ilmiy-usul i k j i hat dan o ch i b b e r i l mog' i 
zarur.
«Eskini o ' zl a s ht i rg a n va yangi ni t us hun i shga q o di r insongi na 
tarbiyachi b o 'l a ol adi » deb t a' ki d l ag an Konfutsiv. Shu sababli T a ’lim- 
tarbiya. p e d a go g i ka fani tarixini ch u qu r bilish talab etiladi.