Kasbiy pedagogika

Ta’limda ko‘rsatmalilik 
- bu tam oyil o 'q u v c h ila r n in g m eh n atg a 
oid o 'q u v materiallarini o 'rg a n ila y o tg a n n arsa va hodisalarni 
jonli
idrok etish, o 'z la sh tirish n i n az ard a tutadi. K a sb ta 'lim i darslarida ish­
lab chiqarish korx o n a la rig a uyushtirilgan sayohatlar, m ehnat usullari, 
plakatlar, sxem alar, jadvallar, b u y u m nam unalarini k o 'rsa tish d a n , 
o 'q u v kinofilmlari, diafilmlarni n a m o y is h qilishdan k o 'r s a t m a vosi- 
tasi sifatida foydalanish m um k in . K o 'r s a tm a lilik tu s h u n ch asig a idrok 
etishning k o 'rish turi em as, balki eshitish, sezish turlari ham kiradi. 
K asb t a ’limi darslarida k o 'r sa tm a lilik k a katta ah a m iy a t berish kerak, 
am m o darsni haddan tashqari k o 'r s a t m a qurollari bilan to 'ld irib
yuborish yaxshi em as, bu b a ’zan fo y d a o 'r n i g a zarar ham keltirishi 
m um kin.
K o 'rsa tm a lilik d a n foydalanishda, bir qator usulik talablarga rioya 
qilish zarur:
a) k o 'r sa tm a qurollar darsning o 'q u v m aterialiga mos bo'lishi kerak;
b) barcha k o 'r s a t m a qurollarni b irdaniga nam oyish qilish va osib 
q o 'y is h shart em as, chunki bu o 'q u v c h ila r diqqatini tarqatib yuborishi 
m um kin;
v) kasb ta'lim i o 'q itu v c h isi k o 'r s a t m a qurolni k o 'rsa tish d a ularni 
o 'q u v c h ila r tom o n id a n idrok etish ja ra y o n ig a rahbarlik qilishi zarur.
Bilim, ko'nikma va malakalarni o ‘zlashtirishning mustah-
kainligi va puxtaligi.
M a z k u r tom onlari s h u n d ay o 'q u v ja ra y o n in i taqozo etadiki, u nda 
o 'q u v c h ila r o 'z la rin in g b o 'l a ja k faoliyatlari uchun zarur b o 'la d ig a n
bilim, m alak a va k o 'n ik m a la r n i iloji b oricha asosliroq egallaydilar:
171

---

ularni xotirada qayta tiki ay oladilar ham da nazariy va am aliy 
vazifalarni hal etishda foydalanadilar.
Bilim, m alaka va ko 'n ik m alarn i m ustahkam egallashda o 'z la s h - 
tirilgan m alaka va k o 'n ik m a la rg a qayta m urojaat etish. ularga yangi 
nuqtai nazar bilan qarab aniqlik kiritib. yangi dalillar bilan boyitish 
m u h im aham iyatga ega. Har bir m a sh g 'u io td a yangi m aterialni o 'til- 
gan material bilan b o g 'la sh uchun takrorlash o 'tkaz ish, m a s h g 'u l o t 
oxirida esa. egallangan m anbani asosiy m asalalar b o 'y ic h a sharhlash 
m aq s a d g a muvofiqdir. Takrorlash vaqtida dalil va m isollardan fo y d a ­
lanish, o 'rg an ilg a n m anbani yanada chuqurroq tahlil qilish m uhim dir. 
A m a ld a didaktikaning barcha tom oni bir-biri bilan yaqin aloqada 
b o 'lg a n holda y uzaga chiqadi. U lar aniq m aterial va ta ’lim sharoitini 
h isobga olgan holda ijodiy q o ‘Ilanilishi zarur.