Kasbiy pedagogika

4.2. U z lu k s iz t a ’lim tuzulishi
Uzluksiz t a ’lim kadrlar tayyorlash tizim ining asosi, O 'z b e k is to n
Respublikasining ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotini t a ’minlovchi, shaxs, 
ja m i y a t va davlatning iqtisodiy, ijtimoiy, ilm iy-texnikaviy va m ad an iy
ehtiyojlarini qondiruvchi ustu v o r soha hisoblanadi. U z lu k siz t a ’lim
62

---

ijodkor. ijtimoiy faol. m a ’naviy boy shaxs shakllanishi va yuqori 
m alakali ra qobatbardosh kadrlar tayyorlash uchun zarur shart-shar- 
oitlar yaratadi.
U zlu k siz t a ’lim 
q u y id ag ich a tuzilishga ega:
- m a k tab g a ch a t a ’lim - bola olti-yetti y o sh g a c h a b o 'lg a n m a k ta b ­
gac ha t a ’lim m uassasa la ridagi yoki oiladagi t a ’lim;
- um u m iy o 'r ta t a ’lim - ta 'l i m n in g bu turi b o shlangac h ta 'lim n i 
( I - I V sinflar) va o 'r ta t a ’lim ( V - I X sinflar)ni q am ra b oladi;
~ o 'r ta m axsus, k asb -h u n a r ta 'l i m i (A k a d e m iv litsey va kasb-hu- 
nar kolleji):
- oliy t a ’lim (B aka la vriat va m agistratura);
- oliy o 'q u v yurtidan keyingi t a ’lim (katta ilmiy xodim lar-izla- 
n uvchilar va m ustaqil izlanuvchilar);
- kadrlar m alak a sm i oshirish va ularni qayta tayyorlash;
- m aktabdan tashqari ta 'lim .
4.3. U z lu k siz t a ’lim tizim i va turlari
U zluksiz t a ’liin 
quyidagi t a ’lim turlarini o ‘z ichiga oladi:
- m ak tab g a ch a t a ’lim;
- um u m iy o 'r ta t a ’lim;
- o 'r ta m axsus, k as b -h u n a r ta 'lim i;
- oliy ta'lim ;
- oliy o 'q u v yurtidan keyingi ta 'lim ;
- kadrlar m alakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash;
- m aktabdan tashqari ta'lim .
M a k ta b g a c h a t a ’lim 
b o laning s o g 'lo n i, h a r t o m o n l a m a kam ol to- 
pib shakllanishini t a ’m inlaydi, unda o 'q i s h g a intilish hissini u y g 'o ta d i, 
uni m un taza m t a ’lim o lishga tayyorlaydi h a m d a bola olti-yetti voshga 
y etg u n c h a davlat va n o d av lat m a k ta b g a c h a t a 'lim m uasasalari va oi- 
lalarda am alg a oshiriladi. B u kabi t a 'l im m u assasa la rin in g faoliyatini 
tashkii etishda m ahallalar, j a m o a t v a x ay riy a tashkilotlari, xalqaro 
fondlar faol ishtirok etadi.
63

---

K eyingi yillarda m ak tab g a ch a ta 'lim m u assasalarining yangi 
ta rm o g 'i shakllanib borm oqda. Bu o 'rin d a . «X o n a d o n b o g 'c h a s i»
h am d a «B o lalar b o g 'c h a s i - b o s h la n g 'ic h m aktab» m ajm ualarini 
misol qilib keltirish m um kin. M a k ta b g a c h a t a 'lim m uassasa la rida 
bolalarga tasviriy san'at. musiqa. til va k o m p y u ter savodxonligini 
o 'rg atu v ch i g uruhlar tashkil etilmoqda. Bu kabi harakatlar m a k t a b g a ­
cha ta 'lim yoshidagi bolalarning « K adrlar tayyorlash milliy dasturi» 
talablari asosida m a ’naviy-axloqiy tarbiyalashga xizm at qiladi.