Kasbiy pedagogika” fan sifatida Reja: “Kasb ta’limi pedagogikasi” fanining maqsad va vazifalari

Kasbiy ta’lim tizimlarining qiyosiy tahlili (chet el tajribasi sifatida)
Reja:
1. Kasbiy ta’limga tegishli ilg‘or chet el tajribasini o‘rganish bo‘yicha qiyosiy izlanishlar olib borishning maqsadi va mazmuni.
2. Germaniya, Fransiya, AQSH, Italiya va Yaponiya mamlakatlarida kasbiy ta’lim.
3. Hamdo‘stlik mamlakatlarida kasbiy ta’lim.


Tayanch so’z va iboralar: kasb ta’limi, chet el ta’lim tizimi, chet el tajribasi, qiyosiy tahlil.


1. Kasbiy ta’limga tegishli ilg‘or chet el tajribasini o‘rganish bo‘yicha qiyosiy izlanishlar olib borishning maqsadi va mazmuni
Butun dunyo miqqiyosidagi ayniqsa rivojlangan davlatlardagi ta’lim, jumladan kasbiy ta’lim sohasidagi ishlar, bu sohadagi yangiliklar, olib borilayotgan ilmiy tadqiot ishlari barcha mamlakatlar qatori bizning mamlakatimizda ham o‘rganilib, ular tajribasini o‘z amaliyotimizga tadbiq qilib borilmoqda.
Kasbiy ta’limga tegishli ilg‘or chet el tajribasini o‘rganish bo‘yicha izlanishlar olib borish natijalarini jahon ta’lim jarayoniga tadbiq etishda mazkur davlatlarning tegishli tashkilotlari bilan bir qatorda xalqaro tashkilotlar xam birqator ishlarni amalga oshirmoqda.
Jumladan, YUNESKO tashkilotining tashkil topishi va fan texnika taraqqiyotini, ta’lim sohasini rivojlantirish bo‘yicha olib borayotgan ishlari diqqatga sazavordir.
YUNESKO Birlashgan Millatlar Tashkilotining ta’lim, fan, madaniyat masalalarini rivojlantirishga ixtisoslashtirilgan tashkiloti bo‘lib, u 1946 yilda tashkil etilgan. BMT ikkinchi jahon urushidan keyin suveren davlatlarning ixtiyoriy birlashuvi asosida jahonda tinchlik va xavsizlikni saqlash hamda davlatlar o‘rtasida tinch hamkorlikni rivojlantirish maqsadida tuzilgan. BMT o‘zining tuzilishiga ko‘ra Bosh Assambleya (Yalpi majlis), Xavsizlik kengashi, Xalqaro sudga ega. Bulardan tashqari BMTning doimiy amalda bo‘lgan faoliyatini Kotibiyat olib boradi va uning ishini Bosh Assambleya saylab qo‘ygan Bosh Kotib boshqarib boradi.
Bosh Assambleya har yili jahon siyosatining dolzarb muammolarini muhokama qiladi va bu masalalar bo‘yicha BMTga a’zo bo‘lgan davlatlarga yoki Xavsizlik Kengashiga tavsiyalar beradi.
YUNESKO faoliyati o‘ta xilma-xil va ko‘p qirralidir. Uning ta’lim sohasidagi ishlari ko‘p yo‘nalishlarda olib boriladi. Jumladan, rivojlanayotgan mamlakatlarda savodsizlikni tugatish, jahon ta’limi rivojlanishidagi tendensiyalarni tahlil qilish va uni ommalashtirish, u yoki bu mamlakatda ta’lim bo‘yicha olib borilayotgan siyosatni, ayrim ilmiy izlanishlarni ham moddiy ham ma’naviy rag‘batlantirish va boshqalar.
Fan va texnologiyani rivojlantirish borasida YUNESKO bir qator davlatlararo dasturni amalga oshirdi. Bu dastur asosan, ekologik muhitni yaxshilash, atrof-muhitni muhofaza qilish, ta’lim sohasini rivojlantirishning dolzarb muammolari bilan bog‘liqdir.
Xar bir jamiyatning kelajagi uning ajralmas kismi va hayotiy jihati bo‘lgan ta’lim tizimining qay darajada rivojlanganligi bilan belgilanadi. Bugungi kunda mustaqil tarakkiyot yo‘lidan borayotgan mamlakatimizning uzluksiz ta’lim tizimini isloh qilish va takomnllashtirish, yangi sifat boskichiga ko‘tarish, unga ilg‘or pedagogik va axborot texnologiyalarini joriy kilish hamda ta’lim samaradorligini oshirish davlat siyosati darajasiga ko‘tarildi. «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonun va «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»ning qabul qilinishi bilan uzluksiz ta’lim tizimi orqali zamonaviy kadrlar tayyorlashning asosi yaratildi.
Ta’limga, jumladan kasbiy ta’limga tegishli ilg‘or chet el tajribasini o‘rganish bo‘yicha qiyosiy izlanishlar olib borishning maqsadi quyidagilardan iborat:

• 
  kasb-hunar ta’limi tarixi, metodologik asoslari va rivojlanish istiqbollari, ilg‘or pedagogik tajribalarni tahlil etish va umumlashtirish talim jarayonida o‘qitish vositalarini keng qo‘llash, DTSlari, rejalar va dasturlar mazmunini tahlil etish va boshqalar bo‘yicha ilg‘or chet el tajribasini o‘rganish va ularni ta’lim tizimimizga qo‘llash orqali o‘z milliy ta’lim tizimiimizni takomillashtirish;
  
• 
  «Ta’lim to‘g‘risida» gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq ta’lim tizimini isloh qilish, davlat va nodavlat ta’lim muassasalari hamda ta’lim va kadrlar tayyorlash sohasida raqobat muhitini shakllantirish negizida ta’lim tizimini izchil rivojlantirishni ta’minlash;
  
• 
  ta’lim va kadrlar tayyorlash tizimini jamiyatda amalga oshirilayotgan yangilanish, rivojlangan demkoratik huquqiy davlat qurilishi jarayoniga moslash va ta’lim tizimi muassasalarini yuqori malakali mutaxassislar bilan ta’minlash,
  
• 
  kadrlar tayyorlash tizimi va mazmunini mamlakatning ijtimoiy va iqtisodiy taraqqiyoti istiqbollaridan, jamiyat ehtiyojlaridan, fan, madaniyat, texnika va texnologiyaning zamonaviy yutuqlaridan kelib chiqqan holda qayta qurish, uning amalda faoliyat ko‘rsatishi va barqaror rivojlanishining kafolatlarini, ustuvorligini ta’minlovchi normativ, moddiy-texnika va axborot bazasini yaratish;
  
• 
  ta’lim tizimiga chet- el investisiyalari jalb etishni amaliyotga joriy etish va o‘zaro manfaatli xalqaro hamkorlikni rivojlantirish.
  

Kasbiy ta’limga tegishli ilg‘or chet el tajribasini o‘rganish bo‘yicha qiyosiy izlanishlar olib borishning mazmuni.
O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limiga tegishli chet el tajribasini o‘rganish bo‘yicha izlanishlar quyidagi asosiy yo‘nalishlarda olib borilishi mumkin:
- Kasb-hunar ta’limining uzluksizligini ta’minlash uni mazmunan isloh qilish va takomillashtirish;
- Kasb-hunar ta’limi tizimini oqilona boshqarish;
- Kasb-hunar ta’limi sifatini nazorat qilish tizimini shakllantirish;
- Kasb-hunar ta’limi tizimining yaxlit axborot makonini vujudga keltirish va xizmati ko‘rsatish bozorini rivojlantirish;
- Kasb-hunar ta’limining fan, ishlab chiqarish bilan integrasiyasini rivojlantirish;
- Kasb-hunar ta’limi va kadrlar tayyorlash sohasidagi chet ellar bilan xalqaro hamkorlikni ta’minlash va boshqalar.

2.