Kasbiy faoliyatda Axborot xavfsizligi” fani bo`yicha ma`ruzalar matni qarshi 2021-yil

Software as Service (SaaS) modeli

Ushbu modelda foydalanuvchiga tugallangan dasturiy ta’minot taklif etilib, cloud tizimida bitta xizmat asosida ko‘plab foydalanuvchilarga xizmat ko‘rsatiladi. Cloudning ushbu xizmat modelida foydalanuvchi kichik foydalanuvchi ilovasi (thin client) yordamida brauzer orqali tizimni boshqaradi. SaaS tizimi o‘zida ko‘plab ilovalarni qamrab olib, ular, ofis ilovalari, turli messenjerlar, to‘lovni amalga oshiruvchi maxsus ilovalar, ma’lumotlarni boshqaruvchi tizim ilovalari, boshqaruvchi ilovalar va ko‘plab turdagi ilovalarni o‘z ichiga oladi.
SaaS modeli asosiy imkoniyati bu, sarf xarajatlarni kamaytirish bo‘lib, bunda foydalanuvchi dasturiy vositani to‘liq sotib olmasdan, undan kerak bo‘lgan vaqtdagina foydalanadi. Bu albatta ortiqcha sarf-xarajatlarni oldini oladi. Quyida esa uning yana quyidagi imkoniyatlari keltirilgan:

2. 
   Platform as Service (PaaS) modeli
   

PaaS xizmatida istemolchi IaaS xizmatidan foydalanib qurilgan tizim ustida, o‘zining istagan dasturiy vositani yaratish imkoniniga ega bo‘ladi. Ushbu imkoniyatlar dasturlarlash tillari, maxsus dasturlar yoki boshqa qo‘shimcha ilovalar ko‘rinishida bo‘ladi. Qisqa qilib aytganda PaaS xizmati IaaS tizimida ixtiyoriy dasturlash tillaridan foydalangan holda yangi dasturlarni yaratish imkoniyatini beradi.
Shulardan kelib chiqib shuni aytish mumkinki, PaaS xizmati orqali quyidagi imkoniyatlarga ega bo‘linadi:
Kam xarajat. Ushbu xizmatdan foydalangan holda istemolchi o‘z sarf xarajatlarini kamida ikki marta kamaytirishi mumkin.
Qisqa tayyorlov vaqti. PaaS xizmati maxsus ilovalar yoki umumiy funksiyalarni boshqarish tizimi asosida dasturiy vositani tayyorlanish vaqtini kamaytiradi.
Kam xatarlilik. PaaS xizmati yaratilayotgan dasturiy vositalarda xatarlilik darajasini kamaytiradi. Sababi, ushbu tizimda foydalanilayotgan ko‘plab funksiyalar allaqachon testlangan va sinovlardan o‘tgan.
Yuqori xavfsizlik darajasi. Ushbu xizmat asosida yaratilayotgan dasturiy vositalar yaratilish muhiti xavfsiz bo‘lganligi sababli ana’naviy usulda yaratilgan dasturiy vositalarga qaraganda xavfsizdir.

3.