Касбий педагогика. Касбий психологияси шахсда касбга доир билим, кўникма

Мавзуни жонлантириш учун саволлар 
1. Касб танлашга таъсир этувчи асосий омиллар нималардан иборат? 
2. Касб танлашга йўллашнинг таркибий қисмларига нималар киради? 
3. Касб маорифи ўз ичига нималарни олади? 
4. Касб танлашга йўллашда нималарга эътибор бериш лозим? 5.Касбга саралаш қандай 
аҳамиятга эга? 
6. Касб адаптацияси деганда нимани тушунасиз? 
7.Касбий камолотга эришиш қандай аҳамиятга эга? 
8. Касб танлаш мотивларига нималар киради?

---

218 
1.
Фаоллик сўзининг маъноси қандай? 
Мавзу бўйича таянч ибора ва тушунчалар 
Таянч иборалар ва тушунчалар бўйича визуал маълумотлар 
Фаолият
– инсонгагина хос, онг билан бошқариладиган эҳтиёжлар туфайли пайдо 
бўладиган ва ташқи олам билан кишининг ўз-ўзини билишга, уни қайта қуришга 
йўналтирлган фаоллиги. 
Фаоллик
– тирик материянинг умумий хусусияти, теварак муҳит билан ўзаро таъсирда 
бўлишида намоён бўлади. 
Жамият билан доимий муносабатни ушлаб турувчи, ўз-ўзини 
англаб, ҳар бир ҳаракатини мувофиклаштирувчи шахсга хос бўлган 
энг муҳим ва
умумий хусусият
Фаоллик
Фаолликнинг икки 
тури 
1. 
Ташқи фаоллик -
бу ташқаридан ва ўз ички истак-хоҳишларимиз таъсирида бевосита 
кўриш, қайд қилиш мумкин бўлган ҳаракатларимиз, мушакларимизнинг ҳаракатлари орқали 
намоён бўлади. 
2. 
Ички фаоллик -
бу у ёки бу фаолиятни бажариш мобайнидаги физиологик жараёнлар 
(моддалар алмашинуви, қон айланиш, нафас олиш, босим ўзгаришлари) ҳамда бевосита 
психик жараёнлар, яъни аслида кўринмайдиган, лекин фаолият кечишига таъсир кўрсатувчи 
омилларни ўз ичига олади. 
Фаолият 
Инсон фаоллигини мужассамлаштирувчи ҳаракатлар жараёни, 
инсон онги ва тафаккури билан бошқариладиган, ундаги турли-
туман эҳтиёжлардан келиб чиқадиган, ҳамда ташқи оламни ва ўз-
ўзини ўзгартириш ва такомиллаштиришга қаратилган ўзига хос 
фаоллик шакли 
Тур
лар
и
Хусусиятлари 
Малака, кўникма, билимлар. 
Ўқиш – индивидуал характерга эга. 
Меҳнат, ўйин, мулоқот –
ижтимоий характерга эга. 

---

219 
Мотив
– маълум эҳтиёжларни қондириш билан боғлиқ фаолиятга ундовчи сабаб. 
Мотивация
– одамни фаол фаолиятга ундовчи сабаблар мажмуи. 
Установка
- йўналиш, кишининг теварак-атрофдаги одамларга ва объектларга 
нисбатан қандай муносабатда бўлиш, уларни идрок қилиш, уларга баҳо бериш ва 
уларга нисбатан харакатининг тайёрлик холати. 
Кўникма
– одамнинг маълум ишни бажаришга тайёрлигида кўринадиган қобилияти. К. 
маҳоратнинг асосини ташкил этади. 
Малака
– машқ қилиш жараёнида иш ҳаракатлар бажарилишининг автоматлашган 
усуллари. 
Ҳаракат
– мақсадга мувофиқ йўналтирилиб, онгли равишда амалга ошириладиган 
ҳаракатлар йиғиндиси. Ҳ. Онгли фаолиятнинг таркибий қисмлари ва мотивларидан 
биридир. 
Ўқиш
– шахснинг билим ва фаолият усулларини эгаллашга ҳамда уни мустаҳкам эсда 
сақлаб қолиш жараёни. 
Ўйин
– фаолият турларидан бири бўлиб, болаларнинг катталар фаолиятини, иш 
харакатларини акс эттиришда ифодаланадиган ва атрофни билишга қаратилган 
фаолиятдир. 
Ўз-ўзига баҳо бериш
– шахснинг ўз-ўзига баҳо бериши
.