Касбий қайта тайѐрлаш йўналиши: Мактабгача таълим муассасалари

жиҳатлар
ини алоҳида ажратиб кўрсатган: 
биринчидан, оила ўзига хос ва такрорланмас таъсирга эга; 
иккинчидан, оила бола учун ўзига хос «кўзгу» бўлиб, ота-онанинг шахсий 
намунаси, ибрати бола тарбиясида муҳим аҳамият касб этади; 
учинчидан, оила ўзига хос ҳиссиѐтлар оламидан иборат бўлиб, унда 
ижобий ва баъзан салбий ҳис-туйғулар жамулжам бўлади; 
тўртинчидан, оила шароитида болаларда ўзгаларга нисбатан ҳамдардлик 
туйғулари ҳам тарбияланади; 
бешинчидан, оиладаги маиший турмушда боланинг иштирок этиши ҳам 
ахлоқий тарбиянинг муҳим омили саналади; 
олтинчидан, оила – эр-хотинлик, ота-оналик вазифаларини акс эттиради. Ота-
онанинг бир-бирига бўлган муҳаббати болага таъсир кўрсатадиган асосий 
тарбиявий омиллардан бирига айланиши мумкин
7
.
Оила ривожининг ҳар бир босқичи бир функция-сининг тугаши, 
бошқасининг пайдо бўлиши, унинг аъзоларининг ижтимоий фаолиятининг ўсиб 
бориш кўлами ва тавсифи билан боғлиқ. В.А. Сластенин, И.Ф. Исаев, Е.Н. 
Исаевларнинг фикрича, оила жамият ва одамларга муносабати бўйича муҳим 
ижтимоий аҳамиятга эга функцияларни бажаради. 
 
 
 
7
Иномова М. Оилада болаларнинг маънавий-ахлоқий тарбияси – Т., 1999. – Б.20-21.
Муносабат шакллари 
Ижтимоий-биологик 
муносабатлар
Хўжалик-иқтисодий 
муносабатлар
Ахлоқий 
муносабатлар
Психологик 
муносабатлар
48-расм. Оилавий муносабатларнинг шакллари 
Муносабат шакллари 
Ижтимоий-биологик 
муносабатлар
Хўжалик-иқтисодий 
муносабатлар
Ахлоқий 
муносабатлар
Психологик 
муносабатлар
Оилавий муносабатларнинг шакллари 

---

50 
Оиланинг болани мактабга тайѐрлашда ўрни 
Болаларни мактабга тайѐрлашда оила алоҳида аҳамият касб этадиган 
маскандир. Бола тарбиясида оиланинг барча аъзоларидан нафақат болаларга 
нисбатан тўғри муносабатни, балки уларнинг тақдири учун юксак маъсулият 
хиссини ҳам талаб қилувчи қийин ва мураккаб ишдир. 
Оила болани мактабга тайѐрлашда тарбияни ҳар томонлама, жумладан 
маънавий, ахлоқий, ақлий, эстетик, жисмоний ва меҳнат тарбияларини 
биргаликда олиб бориш яхши самара беради. 
Маънавий тарбия
ни болага ўтмишда Ватан равнақи, эл-юрт тинчлиги ва 
фаровонлиги йўлида курашган халқ қахрамонлари хақида гапириб бериш, 
давлатимизнинг рамзий белгилари билан таништириш, мустақиллик, Ватан 
хақидаги шеър ва қўшикларни ѐд олдириш, кадрият ва анъаналаримизни 
ўргатиш орқали сингдириш мумкин. 
Оилавий тарбия жараѐнида шахснинг бир катор 
ахлоқий
 
жихатлари 
шаклланади-ки, бошқа хеч қайси тарбия объекти оиладагидек юқори натижа 
бермайди. Уларга инсонпарварлик, меҳр-мурувват, рахм-шафқат, ҳамдардлик, 
муомала маданияти, бурчи ва садоқат миннатдорчилик каби инсоний 
фазилатлар туради. 
Келажак авлодга 
эстетик тарбия
 
беришда ҳам оиланинг муҳим ўрни бор. 
Оила даврасида қўшиқлар куйланиши, бирор эртак ѐки асарни оила даврасида 
ўқиш, бирга спектакл ва кино кўриш ва тахлил қилиш, кийиниш маданиятини 
шакллантириш, уйда гуллар парвариш қилиш, расм солиш ва хакозолар болани 
эстетик тарбиясини шакллантиришдаги жихатлардир. 
Ота-оналар вояга етаѐтган фарзандларининг