Касбий қайта тайёрлаш йўналиши

9-мавзу. З. Иброхимова.“Чироқ-ёруғлик” ҳикоясини ўқиб бериш 
Болаларни ҳикояга қизиқтириш, ҳикоя мазмунини тушунишларига ёрдам 
бериш, чироқни тежаш ва ундан оқилона фойдаланиш кераклиги ҳақида 
тушунча бериш.
Қуйида мактабгача ёшдаги болаларда иқтисодий тушунчаларни 
шакллантиришга асосланган машғулот ишланмасидан намуна келтирамиз: 
Мавзу: «Тежамкорлик нима?» 
Мақсад: Болаларга «Қотган нонлар» ҳикояси орқали тежамкорлик нима 
эканини тушунтириш. Уларни ноннинг қадрига етишга, уни исроф килмасликка 
ўргатиш. Уларнинг луғатига «тежамкорлик» сўзини киритиш. 
Машғулотларнинг бориши. 
Тарбиячи: Болалар, мен сизларга бир ҳикоя айтиб бермоқчиман. Диққат 
билан қулоқ солинглар. 
Кунлардан бир кун Карима дастурхонни йиғиштира туриб, унда ортиб 
қолган ва бир оз суви қочган нонларни тўплади. Нонларни олиб бориб, 
қўйларнинг олдига солиб келиш учун кетаётган эди, бувиси уни кўриб дебди: 
- Тўхта, болагинам, нонларни ташлама. Буёққа олиб кел. 
Бунга ҳайрон бўлган Карима-бувисига қаради ва: 
- 
Бувижон, уни нима қиласиз? Ахир, улар қотиб қолган нонлар. Ойим 
хамир қориб қўйганлар. Ҳозир иссиқ нон ёпадилар, - деди. 

---

202 
- 
Нима қилибди, аввал нонни исроф қилмаслик керак. Керагини оз-
оздан синдириб ейиш керак. Тишлаб қўйиб, ташлаб кетмасдан охиригача еб 
қўйиш лозим. Тишланган нонни ҳеч ким емайди. Қолаверса, увол ҳам бўлади. 
Увол қилаверсак, уйдан барака қочади. Қотган нонларни эса паррак-паррак 
қилиб кесиб қўйсак, қуриб туради. Уни шўрвага солиб ичса мазза бўлади. «Нон 
солди» («Нон палла») қилиб ейиш мумкин. Талқон қилиб еса ҳам бўлади. 
Тушундингми, қизим? 
Биз уруш вақтида кўп қийинчиликни, очарчиликни кўрганмиз. Ҳаттоки, 
нонни увоғига ҳам зор бўлганмиз. Бир тишлам нон топсак, уни ҳам кўзимизга 
суртиб эъзозлаб еганмиз. Мана шунақа, қизгинам», деб анча насиҳат қилди. 
Карима узоқ ўйланиб қолди ва қилган ишидан уялди, юзлари қизарди ва 
бувисига юзланиб деди: 
- Бувижон, тушундим, энди асло нонни увол қилмайман! 
Бувиси хурсанд бўлиб набирасини бағрига босди ва пешонасидан ўпиб 
қўйди. 
- Ойинг иссиқ нон ёпаётган бўлсалар, уни тежаб ишлатиш керак. 
Исроф бўлишига йўл қўймаслик лозим. Чунки ойинг хамир қориб, нонни 
ясаб, тандирга ўт ёқиб, чўғли тандирда ёпиб келгунича қанча меҳнат 
қиладилар. Катталар меҳнатини қадрлаш керак. Катталар меҳнатининг 
қадрига етган инсонгина ўз меҳнатининг қадрига етади. Нон эса азиз нарса. 
Нонсиз ҳаёт кечириш қийин. Нон ҳам – нон, увоғи ҳам – нон.Карима бу 
гапларнипг асл маъносига тушунганидан севиниб кетди ва: 
- Бувижон, мен ойимга қарашиб юбораман, - деди-да, тандир томон 
чопиб кетди.