|
Дастлабки
сармоя
манбалари
Зарурий
дастлабки
сармоя
4835
000
сўм
Дастлабки
сармоя
манбалари
Тадбиркорнинг
мулки
2750
000
сўм
Бошқа
манбалар
:
Банк
кредити
2085
000
сўм
ҲАММАСИ
:
(
дастлабки
сармоя
суммаси
)
=4835
000
сўм
Гаров
:
1.
Банк
кафолати
Квартира
манзили
Навоий
кўчаси
4/35
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
82
2-
мисол
.
Азизга
дастлабки
сармоянинг
бир
қисмини
топиш
талаб
этилади
,
чунки
маблағнинг
асосий
қисми
унда
мавжуд
.
У
банкдан
кредит
олмоқчи
эмас
,
чунки
унинг
амакиваччаси
Акбар
унга
кредит
сифатида
маблағ
бериб
турмоқчи
.
Улардан
нотариус
иштирокида
пул
маблағини
қайтариш
шартлари
ва
муддатлари
ҳақидаги
ёзма
мажбурият
олинган
,
тасдиқланган
..
Ўзининг
техник
–
иқтисодий
асосномасида
Азиз
қуйидагиларни
кўрсатди
:
Дастлабки
сармоя
манбалари
Зарурий
дастлабки
сармоя
4039
000
сўм
Дастлабки
сармоя
манбалари
Тадбиркорнинг
мулки
3015
000
сўм
Бошқа
манбалар
:
Амакиваччаси
Акбар
1024 000
сўм
ҲАММАСИ
:
(
дастлабки
сармоя
суммаси
)
=4039
000
сўм
Ўйлаб
кўринг
,
банкдан
кредит
олмоқчи
бўлсангиз
,
сиз
нимани
гаров
сифатида
тақдим
этардингиз
.
Буни
ўзингизнинг
техник
–
иқтисодий
асосномангизда
кўрсатинг
.
Бизнес
амалиёти
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
83
5.3.
Ўзбекистонда
тадбиркорлик
субъектларини
молиялашнинг
ўзига
хос
хусусиятлари
Ўзбекистонда
тадбиркорлик
секторини
молиялаш
манбалари
бўлиб
қуйидагилар
хизмат
қилади
:
•
тижорат
банкларининг
кредит
ресурслари
(
заҳиралари
);
•
бюджетдан
ташқари
фондлар
,
буларга
Бандликни
қўллаб
–
қувватлаш
фонди
ва
Деҳқон
ва
фермер
хўжаликларини
қўллаб
-
қувватлаш
фонди
киради
;
•
кредит
уюшмалари
;
•
микрокредит
ташкилотлари
.
Ўзбекистон
Республикасида
мавжуд
кредитлаш
шаклларини
кўриб
чиқамиз
:
Микрокредитлаш
банк
томонидан
бериладиган
кредитнинг
бир
шакли
бўлиб
,
унинг
миқдори
қуйидаги
миллий
валютадаги
миқдордан
ортмаслиги
керак
:
•
ўз
фаолиятларини
хукукий
шахс
шакллантирмай
амалга
ошируви
якка
тадбиркорлар
ва
деҳқон
хўжаликлари
учун
5000
АҚШ
долларига
эквивалент
;
•
ўз
фаолиятларини
хукукий
шахс
шакллантириб
амалга
оширувчи
деҳқон
ва
фермер
хўжаликлари
,
микрофермерлар
,
кичик
корхоналар
10000
АҚШ
долларига
эквивалент
.
Дастлабки
сармояни
шакллантиришга
кредитлар
–
нисбатан
кейинчалик
пайдо
бўлган
кредитлаш
шакли
.
У
микрофермерлар
ва
деҳқон
хўжаликлари
(
хукукий
шахс
статусидаги
)
учун
150
минимал
иш
ҳақи
ҳамда
кичик
корхона
ва
фермер
хўжаликлари
учун
300
минимал
иш
ҳақигача
миқдоридаги
микрокредит
тақдим
этишни
кўзда
тутади
.
Бюджетдан
ташқари
фонднинг
кредит
йўналиши
-
бюджетдан
ташқари
фонднинг
тижорат
банкига
кичик
бизнес
ва
тадбиркорлик
субъектларини
мақсадли
асосида
кредитлаш
учун
ажратадиган
маблағи
.
Бюджетдан
ташқари
фондлар
кредит
йўналиши
ҳисобига
кредитлар
бўйича
имтиёзли
фоиз
ставкалари
инвестиция
лойиҳалари
кредит
йўналишига
боғлиқ
равишда
қуйидаги
ўлчамларда
белгиланган
:
•
дастлабки
сармояни
шакллантиришга
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
амалдаги
рефинанслаш
ставкаларининг
олтидан
бир
қисми
;
•
деҳқон
ва
фермер
хўжаликларини
кенгайтириш
ва
ривожлантириш
,
қишлоқ
хўжалик
техникасини
сотиб
олиш
,
фермерлик
иншоатларини
қуриш
-
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
амалдаги
рефиненслаш
ставкаларининг
учдан
бир
қисми
;
•
хом
ашё
ва
материалларни
ишлаб
чиқариш
ва
уларга
кенг
ишлов
бериш
,
маҳаллий
саноатни
ривожлантириш
-
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
амалдаги
рефиненслаш
ставкаларининг
40
фоизи
;
•
бюджетдан
ташқари
маблағлар
ҳисобига
кредитлаш
ҳақидаги
Низомда
кўзда
тутилган
бошқа
мақсадлар
учун
-
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
амалдаги
рефиненслаш
ставкаларининг
45
фоизи
.
Бизнес
ва
тадбиркорлик
асослари
Ўзбекистон
-
Швейцария
“
Касбий
кўникмаларни
ривожлантириш
”
лойиҳаси
(II-
босқич
)
84
Ўзбекистон
хукуматининг
қарорига
биноан
барча
тижорат
банклари
имтиёзли
кредитлар
бериш
,
шу
жумладан
кичик
тадбиркорлик
субъектларига
микрокредитлар
учун
махсус
имтиёзли
кредит
бериш
фондларини
туздилар
.
Махсус
имтиёзли
кредит
бериш
фонди
маблағлари
ҳисобига
микрокредитлар
ставкалари
,
микро
кредит
берилаётган
кундаги
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
амалдаги
рефиненслаш
ставкаларининг
50
фоизидан
кўп
бўлмаган
миқдорда
белгиланади
.
Бироқ
бу
фондларнинг
ўлчамлари
чегараланган
.
Қайтадан
очилаётган
–
микрофирма
,
кичик
корхоналар
(
хукукий
шахслар
)
ва
фермер
хўжаликларига
,
улар
давлат
рўйхатидан
ўтганидан
кейинги
олти
ойгача
,
кредит
олиш
учун
берган
аризаларига
кўра
,
дастлабки
сармояни
шакллантириш
учун
кредитлар
берилиши
мумкин
.
Кўрсатилган
мақсадли
йўналиш
кредитлари
ҳисобига
олинган
дастлабки
сармоя
,
кичик
бизнес
,
деҳқон
ва
фермер
хўжаликлари
фаолиятини
бошлаш
учун
айланма
маблағларни
шакллантириш
,
инвестиция
лойиҳасининг
техник
-
иқтисодий
асосномасини
ишлаб
чиқиш
,
жиҳозни
сотиб
олиш
учун
йўналтирилиши
мумкин
.
Фермерлар
ва
кичик
бизнеснинг
бошқа
субъектларига
микрокредитларни
чет
эл
валютасида
бериш
,
ўзининг
ишлаб
чиқариш
фаолияти
учун
,
республикамизда
ишлаб
чиқарилмайдиган
импорт
жиҳоз
,
хом
ашё
ва
комплектловчи
маҳсулотлар
сотиб
олиш
учун
,
амалга
оширилади
.
Ўзбекистонда
банк
кредитлари
асосан
нақд
бўлмаган
шаклда
,
алоҳида
ссуда
ҳисоб
рақами
очиш
ва
қарз
олувчининг
товар
-
материал
қиймати
учун
ушбу
ҳисоб
рақамидан
тўловларни
амалга
ошириш
орқали
берилади
.
Якка
тадбиркорлар
ва
деҳқон
хўжаликларига
(
юридик
шахс
бўлмаган
) 1,5
йилгача
(18
ойгача
)
умумий
микрокредитнинг
50
фоизини
нақд
пул
билан
бериш
рухсат
этилади
.
Худди
шунингдек
,
фермер
ва
деҳқон
хўжаликлари
(
юридик
шахслар
)
га
1,5
йилгача
(18
ойгача
)
микрокредитнинг
50
фоизини
нақд
пул
билан
бериш
,
фақат
чорва
ҳайвонлари
,
товуқ
,
кўчат
ва
уруғлар
сотиб
олиш
учун
рухсат
этилади
.
Ўзбекистонда
берилаётган
кредитлар
учун
маълум
бир
чекланишлар
мавжуд
.
Мисол
учун
, 5000
АҚШ
долларига
эквивалентдан
ортиқ
ҳажмдаги
кредитни
,
якка
тадбиркорлар
,
юридик
шахс
шакллантирилмаган
деҳқон
хўжаликларига
,
бюджетдан
ташқари
фондларнинг
кредит
йўналишлари
ҳисобига
бериш
рухсат
этилмайди
.
Do'stlaringiz bilan baham: |
