80
2. Mijozlarning
barcha savollariga, murojaatlariga xushmuoma-
lalik bilan javob berish, ularga yordamlashishi, kerakli maslahat-
larni berishi zarur.
3. Xodimning mijozlar bilan muomala qilish chog‘ida:
– dimog‘dorlik, manmanlik, qo‘pollik qilishi;
– kinoyali, dag‘al
tarzda gapirishi;
– mijozlarning injiqligiga, noroziligiga qo‘pol javob qaytarish
qat’iyan taqiqlanadi.
4. Har bir xodim har qanday mijozning hurmat-izzatini o‘rniga
qo‘yib gaplashishi shart.
5. Mijozlar xayrixoh va e’tiborli bo‘lishi kerak.
6. Buyurtmachilarning hojatini o‘z vaqtida chiqarish, paysalga
solmaslik kerak.
7. Mijozlar yoki buyurtmachilar ko‘rsatilgan xizmat bo‘yicha
shikoyatlar bilan kelsalar, ularga xushmuomalalik bilan javob be-
rish va tezda kamchiliklarni tuzatish chorasini ko‘rishi zarur.
Agar
ishingiz baroridan kelishini, biznesingiz rivojlanishini,
mijozlar faqat sizga murojaat qilishlarini istasangiz,
telefonda
so‘zlashayotganda quyidagi qoidalarga qat’iy amal qiling:
1. Odatda, ishga doir qo‘ng‘iroqlar ishxonaga qilinadi. Ammo
vaziyat taqozosi bilan kimningdir uyiga telefon qilishga to‘g‘ri kel-
sa, avvalo uzr so‘rash, shundan so‘ng maqsadingizni qisqa bayon
qilish lozim.
2. Ertalab soat 9 dan oldin yoki kech soat 22 dan keyin bi-
rovning uyiga qo‘ng‘iroq qilish eng oddiy etiket qoidalarini buzish
sanaladi.
3. Agar notanish odamga qo‘ng‘iroq qilayotgan bo‘lsangiz, albat-
ta o‘zingizni tanishtirib, bu raqamni sizga kim berganini ayting.
4. Ish yuzasidan bo‘layotgan suhbat 3–5 daqiqadan ortiq davom
etmasligi kerak.
5. Qoida bo‘yicha, qo‘ng‘iroqni qabul qilayotgan shaxs o‘zini
birinchi bo‘lib tanitmaslik huquqiga ega.
6. «Kim bilan gaplashayapman?» «Bu kim?» «Men qayerga tush-
dim?» kabi so‘roqlar bilan gap boshlash odobsizlik sanaladi.
7. Agar qo‘ng‘iroqqa chaqirilgan kishi joyida bo‘lmasa, go‘shakni
olgan odam kim telefon qilganini aniqlashtirib o‘tirmasligi kerak.
«Kim so‘rayapti?» dan ko‘ra «Nima deb qo‘yay» degan so‘roq yax-
shiroq.
81
8.
Shunday iboralar borki, ishxona haqida yomon taassurot
uyg‘otmaslik uchun ularni umuman qo‘llamaslik kerak.
Masalan:
«Bilmayman»
. Ishonchni o‘ldirishning bundan samaraliroq
usuli yo‘q. Agar berilgan savolga javob topa olmasangiz «Ijozat
bersangiz, aniqlashga urinib ko‘raman» deng. «Biz
buni qila ol-
maymiz» javobidan mijoz, albatta boshqa joyga murojaat qiladi.
«Siz majbursiz». Bunday deyish – katta xato. Mijoz hech narsaga
majbur emas. Shu gapni yumshoqroq aytib ko‘ring: «Mana bunday
yo‘l tutsangiz, siz uchun yaxshi bo‘lardi» yoki «Bunday qilganingiz
ma’qul» tarzida.
«Yo‘q».
Gapni shu so‘z bilan boshlasangiz, masala hal bo‘lishi
qiyin kechadi. Telefonda so‘zlashganda tinglash qobiliyati juda
muhim.
Suhbat chog‘ida ovozingiz qancha past bo‘lsa,
oladigan nati-
jangiz shuncha yuqori bo‘ladi. Ovozingizni nazorat qiling, bu
muloqotni osonlashtiradi. Nafasni tez oladigan odam gapida ko‘p
adashadi: uning diqqati fikrini aytib olishda bo‘lar ekan. Xotirjam
nafas oladigan kishi esa e’tiborini gapirayotgan gapining mazmu-
niga qaratadi va shu bois deyarli xato qilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: