Kasb – hunar kollejlari o`quvchilarida ekologik tarbiyani shakllantirishning innovatsion uslublari

                   

Interfaol metodlarning ekologik ta‟lim berishdagi roli. 

         

O‗qitishning  pedagogik  texnologiyalari  o‗qitish  jarayonini  takomillashtirish 

maqsadida kadrlar tayyorlash milliy dasturi ko‗zda tutgan (ikkinchi sifat bosqichida) 

bo‗lib,  ta‘lim  muassasalarida  o‗qitiladigan  barcha  fanlarda  qo‗llash  lozimligi 

ta‘kidlangan. 

Pedagogik texnologiya tushunchasiga YUNESKO tomonidan quyidagicha ta‘rif 

berilgan  O‗qitish  shakllarini  optimallashtirish  maqsadida  o‗qitish  va  bilimlarni 

o‗zlashtirish  jarayonida  inson  salohiyati  va  texnik  resurslarni  qo‗llash,  ularning 

o‗zaro ta‘sirini aniqlashga imkon beradigan metodlar majmuasidir. 

Texnologiya  tushunchasi  texnikaviy  taraqqiyot  bilan  bog‘liq  bo‗lgan  holda 

fanga  1872  yilda  kirib  keldi.  U  san‘at,  hunar  va  "logos"  (logos)-fan  so‗zlaridan 

tashkil topib, hunar fani ma‘nosini anglatadi. 

---

26

 

 

 

Metodika  esa  –  o‗quv  jarayonini  tashkil  etish  va  o‗tkazish  bo‗yicha  tavsiyalar 

majmuasi. 

Xorijiy  hamda  hamdo‗stlik  mamlakatlarida  amaliyot  muvaffaqiyatli  tadbiq 

etilayotgan  ta‘lim  tarbiya  berish  interfaol  metodlari  orqali  dars  o‗tish  o‗zining 

samarasini bermoqda. Bu metodlarni qo‗llash, o‗quvchilarda mustaqil ishlash, ilmiy-

dunyoviy  qarashlarni  tarkib  toptirish,  ijodiy  qobiliyatlarini  namoyon  qilish  va 

ro‗yobga  chiqarish,  o‗qituvchi  o‗quvchilarning  o‗zaro  hamkorligini  shakllantirishni 

amalga oshiradi. 

O‗qitish  jarayonini  tashkil  etishda  interfaol  metodi  ekologik  ta‘limda 

o‗qituvchilar uchun yaxshi yordam berdi.  

Ushbu  metodlar  asosida  gumanistik-psixologik  g‗oyalar  yotadi.  Uning 

asoschilaridan biri mashhur amerikalik psixolog Karl Rodjers hisoblanadi. K.Rodjers 

va uning shogirdlari tomonidan olib borilgan ilmiy tadqiqotlar, ta‘limning gumanistik 

modeli, an‘anaviyga nisbatan ancha samarali ekanligini ko‗rsatdi. An‘anaviy model 

qayta  qurish,  gumanistik  psixologlar  fikricha  o‗quv  jarayonini  amalga  oshirishda, 

o‗quvchilar tomonidan ma‘lum qoidalar va prinsiplarni qo‗llashga to‗g‗ri keladi. 

Avvalambor, "interfaol" so‗zining inglizchadan tarjimasi "inter" - o‗zaro, "faol" 

-faoliyat demakdir, ya‘ni faoliyat kim va kim o‗rtasida? 

Albatta,  o‗quvchi  va  o‗qituvchilar  bilan  hamda  o‗quvchilarning  o‗zaro 

munosabatlaridir. 

Interfaol  munosabatlarda  o‗qituvchining  roli  ang‘anaviy  o‗qitish  jarayoniga 

nisbatan mutlaqo boshqacha, ya‘ni ta‘lim berishda o‗quvchilar bilim olish faoliyatini 

qiziqtirishga va follashtirishga yo‗naltiriladi. 

O‗qituvchi  bilim  olish  muhitini  yaratadi.  U  faol  kuzatuvchi  va  o‗quvchilarni 

shaxsini rivojlantirishda yordam bo‗lib qoladi. Ayni vaqtda o‗quvchilar ta‘lim olish 

jarayonida  ob‘ektdan  sub‘ektga  aylanadi,  ya‘ni  ta‘lim  jarayonining  passiv 

tinglovchisi emas, balki faol ishtirokchisiga aylanadi.