Kartografiya va geovizuallashtirish



Download 5,08 Mb.
Pdf ko'rish
bet45/143
Sana31.12.2021
Hajmi5,08 Mb.
#213978
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   143
Bog'liq
GE-UZ Cartography and Geovisualization Safarov E UZ

3.1- 
rasm.Kartografik modelni qo‗llash orqali ikkita model 
orasidagi farqning o‗zgarishi (foizlarda) 


 
 
57 
Kartografik  modellashtirish  bajariladigan  ish  tartibini  belgilash,  joyning 
umumiy ma‘lumotlari uchun loyihalashtiriladigan sxemani tahlil qilish va GATda 
qatlamlarni birlashtirish uchun ishlatiladi (3.1-rasm). Asosiy matematik usullardan 
tashqari, kartografik modellashtirish boshqa bir qancha usullar bilan ham ish olib 
borishi mumkin. 
Kartografik  modellashtirish  haqiqatda  bor  narsaning    modelini  yaratish 
hisoblanadi.  Kartografik  modellashtirish  raqamli  ma‘lumotlarni  qayta  ishlash 
natijasida  amalga  oshiriladi.  Bu  kabi  modellashtirish  GAT  dasturlari  orqali  tez, 
oson  va  samarali  bajariladi.  Kartografik  modellashtirish  1987  yilda  ―Karta-
ematics'‖  ishlarida  qayd  qilingan  bo‗lib,  unda    kartografik  modellashtirishdan 
fazoviy  ma‘lumotlarni  qayta  ishlash  metodologiyasi  uchun  ilova  sifatida 
foydalanilgan.  Bundan  tashqari,  kartografik  modellashtirish  kartografik 
tadqiqotchilarning  hisob-kitob  ishlari  rivojlanish  darajasini  kengaytiradi,  GAT  va 
fazoviy  hisoblashlarga  ham  katta  ta‘sir  etadi.  Masalan,  statistik  ma‘lumotlarning 
vaqt  o‗tishi  bilan  o‗zgarib borishi  orqali uch  o‗lchamli  va  ikki  o‗lchamli  fazoviy 
ma‘lumotlarning tahlillarini bajarish mumkin.  
Kartografik  modellashtirish  GAT  orqali  analitik  xulosaga  kelishni 
kengaytirish, fazoviy  o‗zgarishlar  va  fazoviy  operatsiyalardan foydalanish hamda 
ularni bir-biridan ajratib olishning oddiy usullaridan biri hisoblanadi. Kartografik 
modellashtirish  tushunchasi  qatlam  ma‘lumotlariga  va  ular  bilan  bajariladigan 
ishlar tartibiga asoslanadi. Ushbu usulning oldida turgan asosiy maqsadlaridan biri   
qatlam  kartalaridan  foydalanish  uchun  yangilarini  yaratish,  qatlam  kartalari  va 
operatsiyalarni olib borishda turli kartografik ishlarni tartibga solishdan iborat. Har 
qanday  GATdan  foydalanib  kartografik  modellashtirishni  amalga  oshirish 
mumkin.  Hozirda bunday  tizimlardan  samarali foydalanib  kelinmoqda.  Shu  bilan 
birga  GAT  dasturlari  orqali  kartografik  modellashtirishning  fazoviy  tahlillarini 
ham  bajarish  mumkin.  Masalan,  foydalanilayotgan  qatlamlarning  o‗zgarishini  va 
fazoviy  operatsiyalarning  tuzilishini  matematik  tenglamalar  orqali  ham  yozish 
mumkin.  Kartografik  modellashtirish  jarayoni  turli  GAT  dasturlari  orqali 
yaratiladi.  Masalan,  Arc/Info  Grid,  ArcGIS,  Spatial  Analyst,  ERDAS  Imagine, 


 
 
58 
GeoMedia Grid / MFWorks, GRASS, Idrisi, PC Raster and the Professional Map 
Analysis Package (RMAP) va boshqalar.  
Kartografik  modellashtirishda  matematikaning  roli  katta,  chunki  kartadagi 
fazoviy  ma‘lumotlarning  tahlili  va  boshqa  hisob-kitob  ishlarini  bajarishda 
matematik qonuniyatlardan samarali foydalaniladi. Kartografik model grafik tasvir 
bo‗lib, fotosuratlar o‗q yoylariga bog‗liq bo‗lgan diagrammalardan tashkil topadi. 
Kartografik  modellashtirishning  asosiy  maqsadlaridan  yana  biri  bajarilishi 
lozim  bo‗lgan  barcha  ishlar  tartibining  tuzilishini  tahlil  qilish  hamda  tadqiqot 
uchun kerakli bo‗lgan barcha ma‘lumotlarni aynan muvozanatlashtirishdan iborat. 
Kartografik  modellashtirish  asosiy  manba  sifatida  olib  borilgan  kartografik 
tahlillarni taqdim qilish uchun xizmat qiladi. 
 

Download 5,08 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   143




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish