Kartashunoslik

Mustaqil ta‟lim mavzulari 
1. Topografik kartalar nomenklaturasi. 
2. Karta komponomkasining ahamiyati. 
3. Kartalar ramkalari va ularning turlari. 
 
Glossariy 
Atamaning 
o‟zbek tilida 
nomlanishi 
Atamaning 
ingliz tilida 
nomlanishi 
Atamaning 
rus tilida 
nomlanishi 
Atamaning ma‟nosi 
Razgrafka 
yoki karta 
kesimi 
Map cutting 
Разграфка 
карты 
Ko‘p  varaqli  kartani  varaqlarga 
ajratish tizimidir. 
Nomenklatura  The 
nomenclature 
Номен-
клатура 
Ko‘p  varaqli  kartani  alohida 
varaqlarini 
ma‘lum 
sistema 
bo‘yicha belgilash. 
Karta 
komponovkasi 
Map 
configuration 
Компо-
новка 
карты 
Geografik 
kartaning 
nomi, 
ramkasi, tasvirlanayotgan hudud, 
vrezka 
(qirqim) 
kartalar, 
legenda, 
diagramma, 
sxema, 
profil,  grafiklar,  matnlar  karta 
mazmunini  boyitishga,  o‘qishni 
osonlashtirishga 
yordam 
beruvchi  boshqa  qo‘shimcha 
manbalarni joylashtirish tartibi. 
Kartaning 
yordamchi 
elementlari 
Auxiliary 
elements of a 
map 
Вспомога-
тельные 
элементы 
карты 
Kartani 
o‘qish 
va 
undan 
foydalanishni 
osonlashtirish 
maqsadida unda beriladigan turli 
xil 
kartometrik 
grafiklar, 
hududni 
qay 
darajada 
o‘rganilganligini 
ko‘rsatuvchi 
sxemalar, 
foydalanilgan 
materiallar,  shuningdek  boshqa 
har xil zarur ma‘lumotlar. 
Kartaning 
qo‟shimcha 
elementlari 
Additional 
elements of a 
map 
Дополни-
тельные 
элементы 
карты 
Karta 
mazmuni 
bilan 
bog‘langan,  uni  to‘latadigan, 
boyitadigan  va  tushuntiradigan 
kesma-kartalar, 
diagrammalar, 
blok-diagrammalar, 
grafiklar, 
profillar,  matnli  yoki  raqamli  va 
sifatli ma‘lumotlar. 
Nazorat savollari 

---

 
148 
1.  Karta razgrafkasi nima? 
2.  Nomenklatura  deganda nimani tushunasiz? 
3.  Topografik  kartalar  varaqlarining  razgrafkasi  va  nomenklaturasi  qanday 
masshtabdagi  xalqaro  kartaning  razgrafkasiga  va  nomeklaturasiga 
asoslangan. 
4.  Kartaning komponovkasi nima? 
5.  Komponovkaning qanday ahamiyati bor? 
6.  Komponovka qanday tanlanadi? Unda nimalar e‘tiborga olinishi kerak? 
7.  Karta ramkasi nima? 
8.  Karta ramkalarining qanday turlari mavjud? 
9.  Karta ramkasi qanday ahamiyatga ega? 
10. Kartalarning komponovkasi nimalarga bog‘liq?