Karmana tumani 20-umumiy o’rta ta’lim maktabi musiqa fani o’qituvchisi Abdiyeva Shaxnozaning

ISHLANMASI

“Bolaning mijozini kuchaytirmoq uchun unga ikki narsani qo’llamoq kerak. Biri, bolani asta sekin tebratish, ikkinchisis esa, uni uxlatish uchun aytish odat bo’lib qolgan musiqa va alladir”

Abu Ali ibn Sino

Karmana tumani 20-umumiy o’rta ta’lim maktabi musiqa fani o’qituvchisi Abdiyeva Shaxnozaning

4- sinf o’quvchilari bilan “To’xtasin Jalilov hayoti va ijodi” mavzusida ochiq dars

Kuy qo’shiq insonga berar ozuqa, Raqslar olami turli joziba. Sozanda chaladi ko’ngil torini, Insonga hamisha hamroh musiqa

Sana: _______

Sinf 4

Fan: Musiqa

Mavzu To’xtasin Jalilov hayoti va ijodi

Ta'limiy

Tarbiyaviy

Riivojlantiruvchi:

• O'quvchilarga To’xtasin Jalilov hayoti va ijodi haqida tushuncha va ma'lumotlar berish

• O'quvchilarni Vatanparvarlik ruhida tarbiyalash. Milliy kuy qo’shiqlarni yosh avlodga o'rgatish. Musiqamizga hurmat ruhida qarash

• O'quvchilarni to'g'ri qo'shiq kuylashga va tinglashga o'rgatish

Darsning maqsadlari

Dars turi

Yangi bilim berish

Dars usuli

Aqliy hujum, klaster

Dars jihozi

T. Jalilov surati, krossvord, tarqatmalar

Darsning borishi

I Tashkiliy qism

II Uyga vazifani nazorat qilish

IIIO’tilgan mavzuni mustahkamlash

IV Yangi mavzu bayoni

V Yangi mavzuni mustahkamlash

VI O’quvchilarni baholash

VII Uyga vazifa berish

O‘quvchilarda shakllangan tayanch kompetensiyalar elementlari:

Kommunikativ kompetensiya:

o‘z fikrini og‘zaki va yozma bayon qila oladi, mavzudan kelib chiqib savollarga to‘g‘ri javob beradi, muloqotda muomala odobiga rioya qiladi,

Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:

axborot manbalari haqida tushunchaga ega bo‘ladi, mavjud axborot foydalana oladi.

I Tashkiliy qism

I Tashkiliy qism

O’qituvchi: Bolajonlar omonmisiz

Bugun darsga tayyormisiz

O’quvchilar: Biz hammamiz omonmiz

Bugun darsga tayyormiz.

O’qituvchi: Qani aytingchi menga

Darsda kimlar yo’q bugun.

O’quvchilar: Bugun darsda hamma bor

Biz darsingizga intizor.

O’qituvchi: Ko’p tillarni bilmoqlik

Yoshlarga zo’r imkoniyat

O’qib izlanib doim

Ochar barcha qulflarni.

O’quvchilar: To’g’ri aytasiz ustoz

Til bilgan el biladi.

Ingliz tilida qo’shiq

Kuylamoqchimiz hozir.

O’quvchilar ingliz tilida qo’shiq kuylaydilar.

O’qituvchi: O’quchilar, 9- fevral qanday kun?

O’quvchilar: Buyuk bobokalonimiz Alisher Navoiy tavallud topgan kun.

O’qituvchi : Alisher Navoiyning bu yil necha yilligini nishonlayapmiz?

O’quvchilar: 574 yilligini

O’qituvchi: 14-fevral qanday kun?

O’quvchilar: Shoh va shoir Zahiriddin Muhammad Bobur tavallud topgan kun. Bu yil 532 yilligini nishonlaymiz.

O’quvchilar Alisher Navoiy va Bobur ijodidan she’rlar aytadilar.

Texnik vositadan Navoiy g’azaliga bastalangan qo’shiq tinglanadi.

Uy vazifalarini nazorat qilish.

Uy vazifalarini nazorat qilish.

O'tilgan mavzuni mustahkamlash

Qanday marosim va mavsum qo’shiqlarini bilasiz?

Gap gashtak nima?

Dirijorlik o’lchovi nima?

O’tilgan qo’shiqni kuylash

Ovoz sozlash mashqi 1.

2. Damin doirani Diyoraga dumalatdi

Diyara doirani Daminga dumalatdi

3. Suvdan ko’tardim ko’za

Ko’zada oltin g’oza.

Ko’za-yu g’oza qo’limda,

Yalilabobo yalli

Yangi mavzu bayoni

0‘zbekiston xalq artisti, sozanda va bastakor To‘xtasin Jalilov (1896—1966) Andijon shahrida aravakash Jalil ota oilasida tug'ilgan. U bolaligidan musiqani sevgan va dastlab Oppoq Oxun va Muhammad tanburchilardan cholg'uchilik ko‘nikmasini olgan.

Keyinchalik qo'qonlik Yusufjon changchidan xalq musiqa boyliklarini mukammal o‘rganib, ularni idrok etish malakasini hosil etgan.

Do

re

mi

fa

sol

lya

si

do

Ustozlarning saboqlari kelajakda T. Jalilov mohir sozanda va ovozi yoqimli ashulachi bo'lib yetishishida, qolaversa, xalqchil kuy, qo‘shiq va ashulalar ijod etishida muhim zamin bo'ldi. Ayni paytda, ustaning yangi zamon ruhi bilan sug'orilgan musiqiy asarlari bilan o‘zbek bastakorligi jabhasida yangi davr ham boshlandi. T.Jalilovning «Aziz Vatanim», «Ey, hur Vatanim», «To'ylar muborak», «Kokiling», «0‘ynasin» kabi qo'shiq va ashulalari xalqimiz orasida mashhur bo‘lib ketgan. Shu bilan birga T.Jalilov 0‘zbekistonda musiqali drama janri shakllanib, riyojlanishiga ulkan hissa qo'shgan san’atkordir. Jumladan, usta «Halima», «0‘rtoqlar», «Gulsara», «Nurxon», «Tohir va Zuhra», «Ravshan va Zulxumor», «Farg‘ona hikoyasi», «G‘un- chalar», «Alpomish» kabi sahna asarlariga musiqa bastalagan. T.Jalilov jami 40 dan ortiq sahna asarlariga musiqa ijod etgan.

Ustozlarning saboqlari kelajakda T. Jalilov mohir sozanda va ovozi yoqimli ashulachi bo'lib yetishishida, qolaversa, xalqchil kuy, qo‘shiq va ashulalar ijod etishida muhim zamin bo'ldi. Ayni paytda, ustaning yangi zamon ruhi bilan sug'orilgan musiqiy asarlari bilan o‘zbek bastakorligi jabhasida yangi davr ham boshlandi. T.Jalilovning «Aziz Vatanim», «Ey, hur Vatanim», «To'ylar muborak», «Kokiling», «0‘ynasin» kabi qo'shiq va ashulalari xalqimiz orasida mashhur bo‘lib ketgan. Shu bilan birga T.Jalilov 0‘zbekistonda musiqali drama janri shakllanib, riyojlanishiga ulkan hissa qo'shgan san’atkordir. Jumladan, usta «Halima», «0‘rtoqlar», «Gulsara», «Nurxon», «Tohir va Zuhra», «Ravshan va Zulxumor», «Farg‘ona hikoyasi», «G‘un- chalar», «Alpomish» kabi sahna asarlariga musiqa bastalagan. T.Jalilov jami 40 dan ortiq sahna asarlariga musiqa ijod etgan.

Texnik vositadan To’xtasin Jalilov “Tohir va Zuhro” dramasidan Otmagay tong qo’shig;i tinglanadi.

Yangi mavzuni mustahkamlash

1

T. Jalilov kim va qanday unvon olgan?

2

T. Jalilovning ustozlari kimlar?

3

T. Jalilov kuy va qo’shiqlarining nomlari

Sirli sandiq sharti (sahna ko’rinishi)

-Kanizaklar: Oh, go’zallik timsoli Malikam. Yoningizga kirishga ijozat eting.

-Bugun sizga yangiliklar bisyor. Huzuringizga ilmga tashna ilm ahli tashrif buyurishgan.

Malika: Men hayotimni kuy qo’shiqsiz, raqssiz tasavvur eta olmaman. Kim ekan –u? mening huzurimga haddi sig’ib tashrif buyuribdi?

-Biz Malikam.

Malikam sizning qo’lingizga sehrli sirli sandiq etsangiz. Undan barcha foydalansa. Saroyda turganidan ne foyda.

-Bo’pti ko’ndirdingiz. Siz mening bir shartimga rozi bo’lsangiz, sandiqni emas, sandiq kalitini ochib taqdim etaman.

Nimadir u inson bilan hamrohdir?

Nimadir u hasrat g’amni unutdirar?

Nimadir u harakatga chorlaydi?

Nimadir u yashahsimga undaydi?

“Topqirlik tanlovi” sharti
Bastakor	Qo’shiq	Yaratadi
Xonanda	Qo’shiq	Kuylaydi
Sozanda	Kuy	Chaladi
Raqqosa	Raqs	Tushadi
Musiqa	Biz	Bilan

Dars yakuni: O’quvchilarni baholash.

Dars yakuni: O’quvchilarni baholash.

Uyga vazifa qo’shiqni yod olish

Cholg’u asboblari

nay

karnay

surnay

dutor

rubob

tanbur

chang

doira

G’ijjak

chanqobuz

tor