Karimxonning eng ma'rifatli hukmdorlardan biri sifatidagi obro'si


To‘ntarish va shohning quvg‘in qilinishi



Download 101,48 Kb.
bet17/26
Sana05.07.2022
Hajmi101,48 Kb.
#739615
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   26
Bog'liq
Karimxonning eng ma (Repaired)

To‘ntarish va shohning quvg‘in qilinishi
Birinchi Jahon urushi boshlanishi bilan Eron shimolidagi rus qo‘shinlari mamlakatni tark etadi. Biroq forslarning mustaqilligi uzoq davom etmaydi. Mamlakat rus, ingliz, nemis va usmonli qo‘shinlari o‘rtasidagi jang maydoniga aylanadi.
Rossiyada hokimiyat bolsheviklar qo‘liga o‘tgach sovet hukumati Erondagi imtiyozlaridan voz kechadi. Natijada Buyuk Britaniya Forsdagi yagona katta kuch bo‘lib qoladi. Biroq Eron parlamenti inglizlarning noteng shartnomasini qabul qilishdan bosh tortadi. Shundan so‘ng ichki noroziliklar va xalqaro bosim sabab ingliz qo‘shinlari ham Forsdan chiqib ketadi. Lekin ketishdan oldin inglizlar, fors kazak qo‘shini sarkardasi Rizo Xonga yordam beradi. General inglizlar yordamida Eron shimolida alohida davlat tuzishga intilgan G‘ilon ayirmachilari harakatini bostiradi.
1921-yili Rizo Xon va siyosiy arbob Ziyovuddin Tabatayi birgalikda davlat to‘ntarishi uyushtiradi hamda bosh vazir Fathullaxon Akbar hukumati ag‘dariladi. Keyingi ikki yil mamlakatda Rizo Xonning kuchayib borish davri bo‘ladi.
1923-yilda bosh vazir lavozimini egallagan Rizo Xon butun hokimiyatni qo‘lga olish haqida o‘ylay boshlaydi. Shu yili sog‘lig‘i yomonlashgan Ahmad Shoh Qojar davolanish uchun Fransiyaga ketadi. Mamlakat to‘liq Rizo Xon ixtiyoriga qoladi. Dastlab u Mustafo Kamol Otaturk singari respublika tuzumini o‘rnatish va prezident bo‘lish haqida o‘ylaydi. Biroq shia ulamolari va inglizlarning qarshiligidan so‘ng bu fikridan qaytadi.
1925-yil 31-oktabr kuni Eron parlamenti hisoblanuvchi Majlis Ahmad Shoh Qojaring taxtdan tushirilgani haqida qaror qabul qiladi. Shohning Yevropaga tashrifi uning surguniga aylanadi.
1925-yil 12-dekabr kuni esa Rizo Xon Rizo Shoh Pahlaviy nomi bilan taxtga o‘tiradi. Eron tarixida Pahlaviylar sulolasi hukmronligi boshlanadi. Shu bilan Fors tarixidagi turkiylar davri tugaydi.
Eron — “oriylar davlati”
Aynan pahlaviylar hukmdori Rizo Shoh mamlakat nomi sifatida rasmiy ravishda Eron nomini qo‘llashni boshladi. 1935-yil shoh Millatlar Ligasiga yuborgan maktubida mamlakat nomini hujjatlarda Eron deb o‘zgartirishni so‘raydi(bungacha Fors (Persian) deb atalgan). Shundan so‘ng xalqaro aloqalarda mamlakat Eron deb atala boshlanadi.

Download 101,48 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   26




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish