Kanali mahsuloti

uzoqlikda. Termizning geografik koordinatasi Kengligi : 37°13.4502′ Uzunligi: 

67°16.6998′  

 

 

 

Bu viloyat Surxondaryo. U Turkmaniston, Afg`oniston,Tojikiston bilan 

 

chegaradosh. Afg`oniston ekvatorga eng yaqin joylashgan davlat. 3669 km 

 

---

@ImtihonJavoblari2021Uz 

kanali mahsuloti 

 

 

6 

 

 

 

3-BILET  

1. Yerning shakli va uning geografik oqibatlari.  

Yerning shakli va o‘lchamlarining geografi k ahamiyati quyidagilarda 

namoyon bo‘ladi:  

- Yerning sharsimon shakli quyosh nurlari tushish burchagining ek- 

vatordan qutblarga tomon qonuniyatli o‘zgarib borishiga sabab 

bo‘ladi.  

Bu esa geografi k zonallik qonuniyatini yuzaga keltirgan; - Yerning 

sharsimon shakli moddalarni bir joyga to‘playdi va quyuqlashtiradi. 

Natijada moddalar siqiladi va zichlashadi, ichki qismi- da turli 

zichlikka ega qobiqlar hosil bo‘ladi. Yerning qobiqli tuzilishi uning 

asosiy xususiyatidir;  

- Yer yuzasi, jumladan, geografi k qobiqning dumaloq (sharsimon) 

shakldaligi makonning bir butun va cheksizligini ta’minlaydi; - 

Yerning haqiqiy shakli – geoidning shardan og‘ishi Yer ichida- gi 

moddalarining muvozanatga intilishi tufayli yer po‘stida ko‘tari- 

lishlar va cho‘kishlar, yer yoriqlari yuzaga kelishiga, oqibatda rel- 

yefning o‘zga rishiga sabab bo‘ladi. Relyef va tektonik harakatlar 

geografik qobiqda azonallik qonuniyatini yuzaga keltiruvchi omil- 

lardir.  

  

2.«Yonbag’ir  ekspozitsiyasi»  va  «Deflyatsiya»  atamalarining  mazmun-mohiyatini 

tushuntiring.  

Yonbag`ir ekspozitsiyasi - tepalik, tog`, vodiy, jar va boshqa yonbag`irlarining gorizont 

tomonlariga, binobarin Quyoshga nisbatan qanday joylashganligi; masalan, yonbag`ir 

janubga qaragan bo`lsa, janubiy ekspozitsiya bo`ladi.  

  

DEFLYATSIYA  (iqtisodiyotda)  ,  dezinflyatsiya  —  inflyatsiya  davrida  chiqarilgan 

muomaladagi ortiqcha qogʻoz pulni kamaytirish; davlat to-monidan muomaladagi pul 

mikdorini kamaytirishga qaratilgan moliya va pul-kredit tadbirlari (soliqlarni oshirish, 

qimmatli qogʻozlar sotish, tovar narxlari darajasini pasaytirish, ish haqi oʻsishiga yoʻl 

qoʻymaslik, tashqi savdoni jonlantirish, banklar hisob stavkasini oshirish, omonatlar 

oʻsishini ragʻbatlantirish va b.).  

  

  

3.  Dunyoning  siyosiy  xaritasidan  Sharqiy  Osiyo  davlatlari  va  ularning  poytaxtlarini 

ko‘rsating.  Ushbu  subregion  davlatlari  poytaxtlaridan  qaysi  biri  ekvatordan  eng 

uzoqda joylashgan? Ushbu shaharning geografik koordinatalarini aniqlang.  

4-BILET  

1.Mustaqillik yillarida O‘zbekistonda sanoat va transportning rivojlanishi.  

Transport  tizimi  rivojlanishida  ham  salmoqli  natijalarga  erishildi.  Bulardan  eng 

ahamiyatlisi  –  respublika  temiryo‘l  transporti  tizimining  bir  butunligiga 

erishilganligidir.  O‘zbekiston  hududi  shimoli-g‘arbdan  janubi-sharqqa  yuzlab 

kilometr masofaga cho‘zilganligi, hamda davlat chegaralarining o‘ziga xos shaklda 

tog‘ tizmalari va keng yastanib yotgan cho‘llar orqali o‘tganligini hisobga olsak, bu 

---