Kamal mámbetov, Kama

Pushkinni… dramalšq shšǵarmalarš. Tariyxtan jaqsı xabarı bol®an shayır 1824-jıldan baslap tariyxıy temalar®a qızı®ıp, tariyxıy hádiyselerdi súwretlewge kirisedi. Sebebi, ol tariyxıy temalarda da patshanıń xalıq penen baylanısı, kópshiliktiń kúshi, patshnıń zulımlıqları sıyaqlı máselelerdi anıq kórsetiw múmkinshiligine isendi. Al, bunday máseleler Pushkin dáwiriniń eń áhmiyetli máselelerinen edi.
1824-jıldıń aqırında «Boris Godunov» atlı ataqlı saxnalıq shı®armanı jazıw®a kirisedi.
Bul shı®armada®ı obrazlardı beriwde Karamzinniń
«Rossiya mámleketiniń tariyxı» degen shı®armasınan payda- lanadı. Biraq, siyasiy ideologiyalıq jaqtan Karamzinge ermey, ózinshe jol tuttıá. Bul tragediyasında Boris Godunov patshalıq etip tur®an dáwirdiń o®ada tań qalarlıq kartinasın bergen, ol dówirdegi feodallıq qurılısqa tiykarlan®an turmıstı, onıń túrli wákillerin súwretlegen Pushkin — qaharmanlardı o®ada hár tárepleme etip kór- setedi. «Hár adam ózinshe súyedi, jaman kóredi, qay®ılanadı, quwanadı» degen sózdi qa®ıyda etip aladı, usı
qa®ıydanıń tiykarında dóretken qaharmanlarınıń obrazların hár tárepleme súwretlep, túrli ja®dayda kórsetip beredi.
Pushkin óz shı®armalarında tariyxıy dáwirdi súwretleydi. Shı®armada®ı qaharmanlar Boris Godunov, Samozvanec (ózine basqa adamnıń atın ta®ıp, men sol adamman dewshi adam), Dmitriy Shuyskiy hám basqalardıń barlı®ı Pushkinniń jazıwınsha hukimet basına shı®ıwdı maqset etip al®an, sol maqsetke erisiw jolında qanday jol bolsa da qaytpaydı, olar ózimshiller, usı tilek hám usı qásiyet olardı hár túrli jınayatqa súwreydi, olar xalıqtı aldaydı, o®an qıyanet etedi, sonlıqtan Pushkin olar®a qarsı narazılıq bildiredi, jek kóredi, xalıqqa súyenip, xalıq mápin oylaw pikirin ilgeriletedi. Xalıq kúshine isenedi, shı®armada®ı waqıyalardıń barlı®ında da xalıq sheshiwshi kúsh sıpatında kórsetiledi.
«Boris Godunov» tragediyası rus dramaturgiyasında o®ada úlken tabıs boldı. Sonıń ushın Nikolay I shı®armanı basıw®a hám saxna®a qoyıw®a ruxsat etpeydi, «dúzetip» tariyxıy povest yaki roman®a aynanldırsa, bastırıw múmkin, deydi. Pushkin bunday dúzetiwge kónbeydi. Pushkinniń bul shı®armanı doslarına oqıp beriwin de qada®an etedi. Pushkinniń tınbay háreket etiwi arqasında 1830-jılı baspa®a ruqsat etedi.
Pushkin birqansha dramalıq shı®armalar dóretti. Bular «Kishkene tragediyalar» dep júrgiziledi. Sebebi, bul shı®armalar kishkene kólemli, ishinde waqıyaları tragediyalı edi. Olardıń eń mańızlıları: «Sarań rıcar»,
«Mocart hám Saleri», «Chuma waqtında®ı toy» ham
t.b. Bul shı®armalarında adam balasınıń jaqsı qásiyetleri ushın, sútxorlıq, óz mápin oylaw, óz mápi ushın jınayatlı joldan da bas tartpawshılıq sıyaqlı jaman qásiyetlerdi qattı áshkaraladı.