Kafedrasi mamatkulov anvar baxtiyarovich

2-BOB. O‘ZBEKISTONDA DAVLAT XARIDINI TASHKIL ETISHNING 
AMALDAGI HOLATI TAHLILI 
2.1. Davlat xaridlarini amalga oshirishda elektron savdolardan 
foydalanish hamda ularga kichik biznes subyektlarini jalb qilish holati tahlili 
Davlat xaridini tashkil etishning bugungi kundagi usuvor yo‘nalishi mazkur 
jarayonda internet va zamonaviy axborot texnologiyalaridan foydalanish 
hisoblanadi. Ushbu yo‘nalishda belgilab olingan bir qator muhim vazifalarning 
sezilarli natijalarini hozirgi vaqtda xarid jarayonlarida elektron savdolardan 
foydalanishning ahamiyati oshgani ham tasdiqlaydi. Davlat xaridi tizimida 
elektron savdolarni joriy qilish bir qator afzalliklarga ega bo‘lib, bu afzalliklar uni 
joriy qilish bilan bog‘liq barcha xarajatlarni kompensatsiyalaydi.
“Zamonaviy tarmoq texnologiyalaridan davlat xaridini tashkil etishda 
foydalanish, xaridni qog‘ozli hujjat aylanmasiga asoslangan an'anaviy tarzda 
tashkil etishga nisbatan bir qancha yutuqlarga ega. Tanlov hujjatlarini “qog‘ozli” 
tashkil etish, tanlov haqida matbuotda e'lon nashr etish, tovar etkazib beruvchilar 
bilan muloqot, tanlovga ishtirok etish uchun arizalarni to‘plash kabi 
texnologiyalarni ideal tarzda tashkil etilganda ham, ushbu jarayon davlat 
buyurtmachisidan ancha kuch va vaqt talab etadi. Agar hujjatlarga tuzatish va 
aniqlik kiritish talab etilsa, unda barcha jarayonlarni deyarli boshdan qayta 
boshlash kerak bo‘ladiInternet-texnologiyalarni joriy etish, savdoni o‘tkazishga 
tayyorgarlik jarayonlarini va tanlov savdolarini samaradorligini sezilarli darajada 
oshiradi, tanlovga ishtirok etishni soddalashtirish va uning shaffofligini oshirish 
hisobiga tovar va xizmatlar yetkazib beruvchilar sonini ortishiga olib keladi”.
17

17
Burxanov U., Atamurodov T. Davlat xaridi. – T.: “Fan va texnologiya”, 2012, 107-b. 

---

24 
Davlat xaridlari jarayoniga elektron savdolarning tatbiq etilish holatini real 
statistik raqamlar vositasida baholaymiz. Jumladan, 2014-2016-yillarda elektron 
savdolar shaklida amalga oshirilgan davlat xaridlarining hajmi ko‘payib borgan.
Bunga quyidagi 4-rasmda aks ettirilgan ma’lumotlar orqali ishinch hosil 
qilish mumkin.