Amaliy ish Filologiya yo’nalishi

Amaliy ish

Filologiya yo’nalishi

1-kurs talabasi

Yusupova Dilorom

O’zbek tili mashinali tarjimasida qanday ishlarni amalga oshirish zarur deb hisoblaysiz?

Ma’lumotlarni kiritish mashinali tarjimaning ilk talab qilinadigan ishidir. Hozirda ko’pgina xorijiy tillarda matnni ovoz orqali kiritish mumkin. Shu funksiyani o’zbek mashinali tarjimasiga ham kiritish maqsadga muvofiq.
Shuningdek, har tilning o’z shriftlari, o’z talaffuzi bo’lganligidan matnni o’qish boshqa til vakiliga qiyinchilik tug’diradi. Shu sababli ham, tarjima qilingan matnni talaffuz qilib berishi ham foydalanuvchiga qulaylik tug’diradi.
Har bir tilda bo’lganidek, o’zbek tilida ham iboralar mavjud. Agar mashinali tarjima bazasiga ular kiritilmasa, tarjima albatta, xato bo’ladi.
Chehrasi ochildi. - Его лицо открылось.
O'z yog'iga o'zi qovurilib yotar edi - Он жарился на собственном масле.
Burni osmondaligidan boshqalarni mensimaydi - Нос игнорирует других с небес.
Har bir tilning me’yorga solingan qonun-qoidalari – grammatikasi mavjud. Grammatik me’yorlarni ham tillarga mutanosib tarzda mashinali tarjimaga kiritilsa, tarjima ancha sifatliroq bo’ladi.

• Mavlono vazir janoblarining so'zini bo'ldi.
• Мауляна было словом министра.
• Mawlana was the word of the Minister.

Ba’zi arxaik so’zlarni ham tarjima bazasiga kiritish zarur. Qadimiy matnlarni tarjima qilishda bu ancha qo’l keladi.
O’zbek mashinali tarjimasi:
Oddiy gaplarni tarjima qila oladi.
Tarixiy, badiiy matnlarni xato tarjima qiladi.
O’zbek tilida VOICE RECORDER yo’q.
Talaffuz qiluvchi avtomatik ovoz yo’q.
Iboralarni tarjima qila olmaydi.
Grammatik qoidalarga ba’zan javob bera olmaydi.
Xulosa
Yuqorida sanab o’tilgan kamchiliklar bartaraf etilsa, o’zbek mashinali tarjimasi ancha yuqori cho’qqiga chiqqan bo’ladi.