Кафедраси фан социология 6-мавзу. Жамият социал структураси ва стратификацион жараёнлар

Социал ҳаракатчанлик белги ва турлари
3. Гуруҳий ҳаракатчан-лик. Бу ҳаракатчанлик гуруҳларнинг ижтимоий иқтисодий ҳолати, ўзга ришини билдиради. Ма-салан, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорлар-нинг мамлакат ЯИМ-даги тутган ўрни.
2. Вертикал социал ҳа-ракатчанлик (юқори ва паст даражага қараб ўз-гариб бориши билан боғлиқ). Бунда бир ижти моий тизимда тутган ўрни, ўзгариши. Мала-сан, шахс мисолида: ўқувчи,ишчи,хизматчи, олим,фермер,пенсионер ва ҳоказо.
1.Горизонтал социал ҳа-ракатчанлик. Бу кишилар нинг бир ижтимоий гу-руҳ доирасидаги геогра-фик силжишлар, ўзгариш лардир. Масалан, 1-5 раз рядли ишчи, докторант, фан доктори, академик.
4. Индивидуал ҳаракат чанлик. Бунда шахс ижтимоий-иқтисодий ҳолати ўзгаришини бил диради. Масалан, вело-сипед, мотоцикл, енгил машина (ласетти)га эга бўлиши ва ҳ.к.

3- режа Ўзбекистонда социал стратификация ва социал мобиллик жараёни

Ўзбек халқи страталарининг таркиби, этник бирлиги ва унинг ўзига хослиги:
Туркий тиллар гуруҳи:

• Қипчоқ уруғи: қозоқ, қорақалпоқ, сурхондаги жўқчилар.
• Қарлуқ уруғи: уйғур, ўзбеклар, қирғиз, татар, бошқирд, гагауз.
• Ўғуз уруғи: хорзимлик, туркман, турклар, озарбайжон

Олтой тиллар гуруҳи:
Тунгус- манжур
Мўғил
Туркий тиллар тармоғи.
 

Жамиятдаги ижтимоий табақаларни ўрганишнинг асосий тамойиллари:
1	Тадқиқот давомида ижтимоий страталарга эҳтиёткорона муносабатда бўиш, уларнинг ижтимоий таркиб ва тузумдаги ўрни ва мавқеини ҳурмат қилиш.
2	Страталар ижтимоий статистика ва динамикаси жараёнларини илмий баҳолашда тизимий ва яхлит ёндошиш.
3	Ўзбекистондаги ижтимоий страталарнинг миллий менталитети, регионал-худудий хусусиятларини алоҳида эътиборга олиш.
4	Ижтимоий страталар таркиб топишига сезиларли таъсир ўтказувчи сиёсий, иқтисодий, ижтимоий, диний конфессионал, мафкуравий омилларни ўрганиш.