Кафедраси «электротехника ва электроника»

МАВЗУ: Асинхрон двигателнинг механик ҳарактеристикасини қуриш


Машғулот мақсади.
Ўзгарувчан ток электр двигатели ва уларнинг тури, асинхрон двигатель уларнинг турлари билан танишадилар. АД ларда сирпаниш ва юклама моменти ҳисоблашни ва АД нинг механик ҳарактеристикасини қуришни ўрганадилар.
Асинхрон двигателлар ўзгарувчан ток машиналар турига мансуб бўлиб улар электр энергияни механик энергиясига ўзгартириш учун яъни маълум бир механизмни ҳаракатга келтиришда кенг қўлланилади.
Асинхрон двигателнинг икки хил тури мавжуд

1. 
   Қисқа туташган роторли АД лар;
   
2. 
   Фаза роторли АД ларга бўлинади.
   

Асинхрон даигателнинг ишлаш принципи – статор чулғамларига тармоқдан уч фазали кучланиш берилади. Бу кучланиш таъсирида статор чулғамларидан ток I₁ ўтиб, айланувчи, магнит оқим ҳосил қилади. Магнит оқимининг айланиш тезлиги қуйидаги формуладан топилади.
айл/дақ.
f₁ – статор чулғамидаги ток частотаси, p – айланувчи магнит майдон қутубларининг жуфтлар сони.
Роторнинг айланиш тезлиги статор магнит майданидан айланиш тезлигидан орқада қолиши сирпаниш дейилади:

n₂- роторнинг айланиш тезлиги.
Асинхрон двигатель чулғамларини айланувчи магнит оқим кесиб ўтади ва уларда электр юритувчи кучларни вужудга келтиради:


В.


В.

Ф_М – магнит оқимининг амплитудаси, К_1, К₂ (0.85-0.95)– статор ва ротор чулғамларининг доимий коэффициенти.

Ротор чулғамида уйғотилган ЭЮК нинг частотаси қуйидаги ифода бўйича аниқланади:
Г ц.

А йлантирувчи моментнинг сирпанишга боғлиқлиги М=f(S) кордината ўқида ифодалаймиз.

1-расм. Асинхрон двигатель айланувчи моментининг сирпанишга боғлиқлиги.

S нолдан S_М гача бўлган оралиқда двигател барқарор ишлайди. S_М дан S =1 гача двигателнинг ишлаши барқарор бўлмайди.

Сирпаниш кўпайган сари айланувчи момент камаяди ва ротор тўхтайди.
Маълумки, асинхрон двигателнинг ротори қўзғалмас пайтида юргизиш токи номинал токдан 5-7 марта ошади. Шу вақт оралиғида двигател тез қизиб кетади.
Агар тармоқнинг кучланиши ва частотаси ўзгармаса E₁=U₁.
Тармоқдаги кучланиш U₁ ва ток частотаси f₁ доимий бщлган ҳолатда асинхрон двигателнинг айланиш тезлигининг моментга боғлиқлиги n₁=f(M) механик тавсифи дейилади.