|
1. Узок муддатли активлар
|
|
х
|
х
|
Асосий воситалар :
|
|
х
|
х
|
Бошланғич (қайта тиклаш) қиймат (0100,0300)
|
010
|
1912005
|
2035833
|
Ескириш суммаси (0200)
|
011
|
844588
|
932109
|
Қолдик (баланс) қиймати 010-011
|
012
|
1067417
|
1103724
|
Номоддий активлар :
|
|
х
|
Х
|
Бошланғич қиймати (0400)
|
020
|
х
|
х
|
Амортизасия суммаси (0500)
|
021
|
х
|
х
|
Қолдиқ (баланс) қиймати 020-021
|
022
|
х
|
х
|
Узоқ муддатли инвестициялар, жами
(040+050+060+070+080), шу жумладан
|
030
|
х
|
250000
|
Қимматли қоғозлар (0610)
|
040
|
х
|
250000
|
Шуба хўжалик жамиятларига инвестициялар (0620)
|
050
|
х
|
Х
|
Қарам хўжалик жамиятларига инвестициялар (0630)
|
060
|
х
|
Х
|
Чет эл сармоясига эга ташкилотларга инвестициялар (0640)
|
070
|
х
|
Х
|
Бошқа узоқ муддатли инвестициялар (0690)
|
080
|
х
|
х
|
Ўрнатилладиган асбоб-ускуналар (0700)
|
090
|
х
|
х
|
Капитал қуйилмалар (0800)
|
100
|
309700
|
309700
|
Узоқ муддатли дебиторлик қарзлари (0910,0920,0930,0940)
|
110
|
х
|
х
|
Шундан: муддати ўтган
|
111
|
х
|
Х
|
Узоқ муддатли кечиктирилган ҳаражатлар (0950,0960,0990)
|
120
|
|
|
1-бўлим бўйича жами 012+022+030+090+100+110+120
|
130
|
1417117
|
1703424
|
Кўрсаткичларнинг номи
|
Сатр коди
|
Ҳисобот даври бошига
|
Ҳисобот даври охирига
|
1
|
2
|
3
|
4
|
2. Жорий активлар
|
|
х
|
Х
|
Товар-моддий захиралари, жами (150+160+170+180) шу
жумладан:
|
140
|
895035
|
798415
|
Ишлаб чиқариш захиралари (1000,1100,1500,1600)
|
150
|
210433
|
245042
|
Тугалланмаган ишлаб чиқариш (2000,2100,2300,2600,2700)
|
160
|
379060
|
379060
|
Тайѐр маҳсулот (2800)
|
170
|
80940
|
80940
|
Товарлар (2900 дан 2980 нинг айирмаси)
|
180
|
93373
|
93373
|
Келгуси давр ҳаражатлари (3100)
|
190
|
388974
|
388974
|
Кечиктирилган ҳаражатлар (3200)
|
200
|
х
|
х
|
Дебиторлар, жами
(220+230+240+250+260+270+280+290+300+310)
|
210
|
249827
|
150665
|
Шундан: муддати ўтган
|
211
|
х
|
х
|
Ҳаридор ва буюртмачиларнинг қарзлари (4000 дан 4900 нинг
айирмаси)
|
220
|
104712
|
22584
|
Ажратилган бўлинмаларнинг қарзлари (4110)
|
230
|
х
|
х
|
Шуба ва қарам хўжалик жамиятларининг қарзи (4120)
|
240
|
х
|
2517
|
Ходимларга берилган бўнаклар (4200)
|
250
|
х
|
х
|
Мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга берилган бўнаклар
(4300)
|
260
|
х
|
Х
|
Буджетга солиқ ва йиғилмалар бўйича бўнак тўловлари (4400)
|
270
|
х
|
12832
|
Мақсадли давлат жамғармалари ва суғурталар бўйича бўнак
тўловлари (4500)
|
280
|
х
|
1329
|
Таъсисчиларнинг устав капиталига улушлар бўйича қарзлар
(4600)
|
290
|
х
|
Х
|
Ходимларнинг бошқа операциялар бўйича қарзлари (4700)
|
300
|
25000
|
67722
|
Бошқа дебиторларлик қарзлари (4800)
|
310
|
120115
|
84648
|
Пул маблағлари, жами (330+340+350+360), шу жумладан:
|
320
|
9594
|
26580
|
Кассадаги пул маблағлари (5000)
|
330
|
х
|
Х
|
Ҳисоблашиш счѐтидаги пул маблағлари (5100)
|
340
|
х
|
Х
|
Чет эл валуталаридаги пул маблағлари (5200)
|
350
|
х
|
Х
|
Бошқа пул маблағлари ва эквивалентлари (5500,5600,5700)
|
360
|
9594
|
26580
|
Қисқа муддатли инвестициялар (5800)
|
370
|
х
|
Х
|
Бошқа жорий активлар (5900)
|
380
|
х
|
Х
|
2-бўлим бўйича жами (140+190+200+210+320+370+380)
|
390
|
1543426
|
1364634
|
БАЛАНСНИНГ АКТИВИ БЎЙИЧА ЖАМИ 480+770
|
400
|
2960543
|
3068058
|
1-жадвалдан кўриниб турибдики, ОАЖ 2012 йил бошига 2960543 минг сўмлик, 2013 йил бошига эса 3068058 минг сўмлик мулкка эга бўлган. Жами мулкда узоқ муддатли активлар, шу жумладан асосий воситалар ҳамда жорий активлар ўрни қуйидагича бўлган (2-жадвалга қаранг).
2-жадвал
“Қишлоқхўжаликкимѐ” ҲОАЖ Хатирчи тумани филиали мулкининг 2012 йил боши ва охиридаги таркибидаги ўзгаришлар
Мулк гуруҳи
|
2012 йил бошига
|
2013 йил бошига
|
Ўзгариш
|
Сумма, минг сўм
|
Ҳиссаси,
%
|
Сумма, минг сўм
|
Ҳиссаси,
%
|
Сумма, минг сўм
|
Ҳисса,%
|
1.Узоқ муддатли
активлар
|
1417117
|
47,9
|
1703424
|
55,5
|
+286307
|
+7,6
|
1.1. Шу жумладан
асосий воситалар
|
1067417
|
36,1
|
1103724
|
36,0
|
+36307
|
-0,1
|
2. Жорий активлар
|
1543426
|
52,1
|
1364634
|
44,5
|
-178792
|
-7,6
|
3. Жами мулк
|
2960543
|
100
|
3068058
|
100
|
+107515
|
Х
|
2-жадвалда келтирилган маълумотлардан кўриниб турибдики, 2012 йил бошида жами активларнинг 52,1 % жорий активлар, 47,9 % узоқ муддатли активларга тўғри келган. 2012 йилнинг охирига келиб, жорий активлар ҳиссаси 44,5 %ни ташкил этган, яъни у 7,6 %га пасайган. Мос равишда, 2012 йилнинг охирига келиб, узоқ муддатли активлар суммаси 286307 минг сўмга ошган, уларнинг жами мулкдаги ҳиссаси 7,6 %га кўтарилган.
Юқоридаги жадваллар маълумотларидан ОАЖ мулкида асосий воситаларнинг сезиларли ўринни эгаллаб турганини ҳам кўриш мумкин. Асосий воситаларнинг 2012 йилнинг боши ва охирида жами мулкнинг 36
%ни ташкил этганлиги бунинг гувоҳидир. Асосий воситаларнинг узоқ муддатли активлардаги ҳиссаси янада ҳам сезиларлидир. У 2012 йил бошида 75,3 %ни (1067417/1417117), 2012 йил охирига эса 64,8 % (1103724/1703424)
ни ташкил этган (1-диаграммага қаранг).
1-диаграмма. “Қишлоқхўжаликкимѐ” ҲОАЖ мулкида асосий воситаларнинг ҳиссаси
Юқоридагиларнинг барчаси асосий воситаларнинг нафақат бухгалтерия ҳисобининг муҳим объектларидан бири эканлигидан дарак беради, балки ҳисоб ходимлари олдига уларни ҳужжатли расмийлаштириш, синтетик ва аналитик ҳисобини юритиш, солиққа тўғри тортилишини таъминлаш ва бошқа шу каби бошқа масъулятли ишларни бажариш вазифаларини қўяди..
Асосий воситалар ҳисобининг мақсади ва вазифалари
Асосий воситалар ҳисобининг бош мақсади бўлиб фойдаланувчиларни асосий воситалар ҳолати ва харакати тўғрисидаги тўғри ва реал ахборотлар билан таъминлаш ҳисобланади. Ушбу мақсаддан келиб чиқиб асосий воситалар ҳисобининг олдига қуйидаги вазифалар қўйилади:
Асосий воситалар ҳолати ва ҳаракатини тўғри, ўз вақтида тегишли бошланғич ҳужжатлар билан расмийлаштириш ва ҳисобга олиш;
Асосий воситалар амортизацияси (эскириши)ни белгиланган усул ва меъѐрлар бўйича тўғри ҳисоблаш;
Асосий воситаларни Солиқ Кодексига мувофиқ солиққа тортилишини таъминлаш;
Асосий воситаларнинг бутлигини таъминлаш, бунинг учун уларни белгиланган муддатларда қайта рўйхатдан ўтқазиш (инвентаризация қилиш), унинг натижаларини тўғри аниқлаш ва ҳисобга олиш;
Мавжуд асосий воситалардан унумли фойдаланиш, бунинг учун уларни ишсиз туриб қолишларига йўл қўймаслик, кераксиз асосий воситаларни ижарага бериш, ликвидация килиш, бепул бериш ѐки сотиш натижаларини тўғри ҳисобга олиш;
Асосий воситаларга қилинган қўшимча ҳаражатларни (капитал қуйилмаларни, жорий ва капитал таъмирлаш ҳаражатларини) тўғри ҳисобга олиш, уларни ўз вақтида мақсадига қараб асосий воситаларнинг қийматига ѐки корхона ҳаражатларига киритиш;
Асосий воситалар бўйича лизинг операцияларини тўғри расмийлаштириш ва ҳисобга олиш;
Асосий воситалар ҳолати ва ҳаракати тўғрисидаги ҳисоботни тўғри тузиш ва тегишли органларга ўз вақтида тақдим этиш.
Асосий воситаларни тўғри ҳисобга олиш фақат уларни баҳолашнинг ягона тамойили бўлган шароитдагина амалга оширилиши мумкин. Ҳисоб ва ҳисоботда асосий воситалар турли қийматларда акс эттирилади (1-чизма).
Do'stlaringiz bilan baham: |
