Кафедраси “ машиналар яратишнинг


Ейилиш ва чарчаш категориялари буйича машина деталлари ва қисмлари иш муддатини прогноз қилиш



Download 2,73 Mb.
bet108/113
Sana09.06.2022
Hajmi2,73 Mb.
#649269
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   113
Bog'liq
2 5195269785012671267

17.1. Ейилиш ва чарчаш категориялари буйича машина деталлари ва қисмлари иш муддатини прогноз қилиш
( 2 соат )



Муаммоли савол
Машиналарни хизмат муддатини оширишда ейилишни камайтириш чора ва тадбирлари


Таянч иборалари

  • Техник фойдаланиш, ишлаш муддати, ейилиш тезлиги, бошланғич ейилиш, чекли ейилиш, толиқиш, ейилиш графиги, геометрик шакли ўзгариши, ейилиш мезонлари.

17.1. Ейилиш ва чарчаш категориялари буйича машина


деталлари ва қисмлари иш муддатини прогноз қилиш.
Лойиҳаловчи мутахассис машиналарни такомиллаштириш ва улардан техник фойдаланишнинг асосий томонларини ишлаб чиқиш учун айрим деталларнинг хизмат муддатларини билиш зарур. Бу маълумотлар машиналарни таҳмирлашни режалаштиришда керак бўлади. Хар бир деталнинг ейилишига доир ишончли маълумотларни олишнинг имкони бўлмаганидан, айрим узеллардаги мойнинг хизмат муддатлари ҳамда филpтрларни тозалаш муддатлари ва бошқалар ҳақидаги маълумотларни статистик ишлаш натижалари мухим аҳамиятга эга. Узоқ вақт фойдаланилганда бошланғич ейилиш, одатда, тўлиқ ейилишнинг озгина қисмини ташкил этишини инобатга олиб, ейилиш тезлигини тўлиқ ейилишни машинанинг ишлаган вақтига (чиниқтириш вақтига ҳам қўшилади) бўлиб аниқлаш мумкин. Ўлчашлар ўртасидаги вақтни қисқартириб борган холда (жуда қисқартириш ярамайди), турли хажмдаги иш бажарилгандаги ейилиш тезлиги ёки жадаллиги ҳақида тасаввурга эга бўлиш мумкин.
Машина деталлари ва қисмларининг иш муддати ейилишнинг статистик, техник, технологик ва иктисодий усуллари асосида прогноз килинади. Иш органи ёки узел (машина) нинг чекли ейилганини иқтисодий усулда қуйидагича аниқлаш мумкин. Хизмат муддати узайиши билан махсулот бирлигига қилинадиган сарфлар камайиб, фойдаланиш харажатлари эса ортиб боргани сабабли жами харажатларнинг энг кам миқори мавжуд бўлади. Агар жорий иш харажатлари ва жами иш харажатларини боғлаган ҳолда, махсулот бирлигича қилинадиган сарф ва харажатлар чизиғини чизсак, у ҳолда охирги график энг кичик ординатасининг қиймати чекли хизмат муддатини иқтисодий мезон бўйича аниқлайди.
Детал ёки узелнинг иш муддати у ёки бу мезонга мувофиқ чекли ейилишлар бўйичагина эмас, балки толиқиш, коррозия ва шу каби омиллар бўйича ҳам аниқланади. Мойи марказдан қочма усулда бўшлиқларда тозаланадиган тирсакли валнинг ресурси кривошип бўйинларидаги ўтириндилар ейилиши билан ўлчанади. Коррозия қўл билан текшириш қийин бўлган ва ёмон химояланган ерларда жойлашган думалаш подшипникларни яроқсизга чиқаришнинг асосий сабаби бўлиб хисобланади.
Ейилиш графигига кўра (16.2-расмга қаранг) жуфтлик ёки деталнинг хизмат муддати қуйидаги ифода асосида аниқланади:
t = (Uz - Uo) V ёки

бу ерда Uz – чекли ейилиш;


Uo – бошланғич ейилиш (сийқаланиб ейилиш);
V – ейилиш тезлиги.


Хисоблаш учун чекли ейилганликни аниқлаш ва ейилиш тезлигини билиш зарур.

Синов ва мустакил ишлаш учун саволлар


17.1. Машиналар, узеллар ва деталларнинг охирги холати деганда нимани тушунасиз? Машинанинг охирги холатининг мезонларини айтиб беринг?



    1. Ейилиш графиги ва унинг машина иш муддатига таҳсирини айтинг.

    2. Детал ёки узелнинг иш муддати кандай аникланади ?

    3. Машина деталлари ва қисмларининг иш муддати кандай усуллар асосида прогноз килинади ?

    4. Машина деталлари ва қисмларининг иш муддати ейилишнинг статистик усулини таърифланг

    5. Машина деталлари ва қисмларининг иш муддати ейилишнинг техник усулини таърифланг

    6. Машина деталлари ва қисмларининг иш муддати ейилишнинг технологик усулини таърифланг

    7. Машина деталлари ва қисмларининг иш муддати ейилишнинг иктисодий усулини таърифланг

    8. Хизмат муддати узайиши билан махсулот бирлигига қилинадиган сарфлар орасида кандай богликлик бор ?

    9. Жуфтлик ёки деталнинг хизмат муддати кайси тенглама оркали аникланади ?



Download 2,73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   105   106   107   108   109   110   111   112   113




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish