Kafedra mudiri: I. Qur’onov

Nafas olishni kuzatish

Nafas a’zolari organizmni kislorod bilan ta’minlash va karbonat angidrid gazini chiqarish uchun xizmat qiladi. Sog‘lom odamda nafas harakatlari soni bir minutda 16 dan 20 gacha o‘zgarib turadi, bu yoshga, jinsga, tana vazniga bog‘liq. Yotgan holatda bemorlarda nafas harakatlari bir minutda 14–16 gacha bo‘ladi, tik turgan holda 18–20 gacha. Tana haroratining ko‘tarilishi, nerv qo‘zg‘alishi, jismoniy harakat kabilar nafas tezligini

oshiradi.

Bemorning nafas olishini unga sezdirmay sa¹n¹⁹ash lozim. Shu maqsadda go‘yo bemorning pulsini aniqlamoqchi bo‘lib, qo‘li ushlanadi, ikkinchi qo‘l esa bemorning ko‘krak qafasiga qo‘yiladi va 1 minutdagi harakatlar soni sanaladi. Nafas bir sharoitda

va muayyan darajada chuqur bo‘lishi kerak. Nafasning ko‘krak, qorin va aralash tiplari bo‘ladi. Ko‘krak tipidagi nafas olish aksari ayollarda uchraydi. Nafas tiplari tashqi va ichki muhitning juda ko‘p turli-tuman ta’siri natijasida yuzaga keladi va o‘zgaradi. Erkaklarda qorin tipida nafas olish kuzatiladi. Aralash tipdagi nafas olish asosan bolalarda kuzatiladi. Markaziy nerv tizimi faoliyati pasayganda nafas olish sekinlashadi. Og‘ir hollarda Cheyn-Stoks, «Biot» va Kusmaul turidagi patologik nafas olishlar kuzatiladi.