Кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини

Швейцария Таълим Тизими 
Швейцар таълим тизими бутун дунёга маълум. У универсал бўлиб. 
Ўзида инглиз-америка, француз ва немис мактабларининг барча ижобий 
томонларини ўзида мужассамлаштирган. Бу мамлакатдаги хусусий коллеж ва 
университетлар ўзида янги методикалар ва ўқитишнинг техник воситаларини 

---

34 
классик таълим тизими билан уйғунлаштирилган ҳолда олиб бориши 
туфайли дунёвий машҳурликка эришди.
Бошланғич ва ўрта таълим 
Болалар учун ўқиш 4-6 ёшдан болалар боғчаси ёки мактабда 
бошланади. Барча мактаблар учун ягона мажбурий дастур йўқ. Давлат 
мактабларида узоқ муддатдан бери яшаб келаётган хорижликларнинг 
болалари учун ҳам очиқ. Тўлиқ инглизча, тўлиқ американча ва инглиз-
американча мактаблар мавжуд бўлиб, улар ўз вақтида инглиз ёки 
америкаликлар 
томонидан 
ўзларининг 
болаларини 
ўқитиш 
ушун 
очилган..Улар ҳозирда бутун дунёдан ўқувчиларни қабул қилади.
Швейцар таълим мактабларида кенг ёйилган ўқув дастурлардан бири 
бу- Sviss Federal Maturite ёки қисқача-Матура дастуридир. Таълим 
йўналишидан қатъий назар у 5 типга бўлинади- А дан У гача. А тип- эски 
тиллар (лотин ва юнон тили), В- замонавий тиллар ва лотин тили, С- 
математика ва табиий фанлар, Д- замонавий чет тиллар, У- иқтисодий 
фанлар. Ўқув режада ҳар бир тип бўйича 12 та мажбурий фан киритилган. 
Булардан 3 та асосий (она тили, иккинши давлат тили, математика), 7 та 
мажбурий (тарих, география, физика, химия, биология, мусиқа-расм, 
жисмоний тарбия) ва иккита мутахассислик фанлари. Шундай қилиб, 
ўқувчилар 13-14 ёшида ўзи қизиққан соҳани ажратиб олиш имконига эга 
бўладилар.
Касбий таълим. 
Швейцарияда 120 га яқин коллежлар мавжуд. Улар тор 
мутахассисликка эга бўлиб, яхши касбий таълим беради. Бу ерда котибалик 
ва меъмонхона ишлари, бухгалтерлик хисоби каби кундалик иш фаолиятида 
зарур бўлган соҳалар ўргатилади. Тўлиқ ўқиш курси 3-4 йил. Кўпгина чет 
элликлар фундаментал таълим берувчи университетлардан кўра швейцар 
коллежларида таълим олишни афзал кўришади. Коллежларни битирганлар 
асосий қисми ишсиз қолмайди.

---

35