|
Loyiha ishtirokchilari.
Yirik loyihaning asosiy elementlaridan biri undagi
ishtirokchilarning ko‘pligidir. Ular loyihaning muvaffaqiyatli ishga tushishida
eng katta o‘rinni egallaydi. Loyiha ishtirokchilarining har birini loyihada o‘ziga
biriktirilgan funksiyalari va vazifalari bo‘ladi.
Buyurtmachi.
Loyihaning ishga tushgandan so‘nggi kelajakdagi egasi. Bu
yurdik shaxs bo‘lib, odatda, bir shaxs bo‘ladi. Ba’zi hollarda esa bir necha
yuridik shaxslardan iborat bo‘lib, ular kelajakdagi shu loyihani amalga oshirish
borasidagi faoliyat bilan shug‘ullanadilar. Bundan tashqari bu yuridik shaxslar
o‘zlarining mablag‘lari va imkoniyatlarini birlashtirib ushbu loyihani ishga
tushirish bilan shug‘ullanuvchi tashkilot tuzishadi.
Investor.
Loyihani moliyalashtiruvchi yuridik yoki jismoniy shaxs.
Buyurtmachi va investor bir shaxs bo‘lishi ham mumkin, lekin ba’zi hollarda har
xil shaxslar bo‘ladi. Agar har xil shaxslar bo‘lsa, ular o‘rtasida shartnoma
tuziladi. Buning uchun investor barcha loyihaning qatnashchilari bilan hisob-
kitob qiladi va shartnoma shartlarining bajarilishini tekshirib boradi.
Investorning tarkibida banklar ishtirok etishi yoki bankning o‘zi ham investor
sifatida qatnashishi mumkin.
Bosh loyihalashtiruvchi.
Loyihaning smeta hujjatlarini ishlab chiquvchi
tashkilot bo‘lib, xalqaro tajribalarda bular arxitektor va injenerlar ham bo‘lishi
mumkin.
Loyiha injeneri.
Injenering faoliyati bilan shug‘ullanish uchun ruxsatnoma
olgan va loyihaning bajarilishi, ishga tushishi bilan bog‘liq bo‘lgan barcha
123
xizmatlarni amalga oshiruvchi shaxs hisoblanadi.
Ta’minotchi.
Loyihani texnik-materiallar, xomashyo, kerakli boshqa
materiallar bilan ta’minlaydigan shaxs.
Ish bajaruvchi.
Loyiha bo‘yicha ma’lum bir ish bajaruvchi bo‘lib, u
shartnoma bo‘yicha bajarilgan ishlar va uning sifatiga javobgar shaxs
hisoblanadi.
Subpudratchilar.
Shartnoma bo‘yicha bosh ish bajaruvchi bilan maxsus
ishchilarni talab qiladigan boshqa ishlarini bajarib beradigan tashkilot.
Maslahatchilar.
Loyihani ishlab chiqish va uni ishga tushirish bilan bog‘liq
bo‘lgan barcha sohalar bo‘yicha maslahatlarni beruvchi yuridik yoki jismoniy
shaxslardir. Loyihaning bu ishtirokchilariga ham shartnoma asosida bergan
maslahatlari uchun pul to‘lanadi.
Loyiha menejeri.
Loyiha boshqaruvchisi, ya’ni loyiha ishtirokchilarining
faoliyatining bevosita boshqaruvchisi, ular tuzilgan shartnoma bo‘yicha
loyihaning bajarilishi va ishga tushirilishi orqali nazorat olib boradilar. Ularning
majburiyatlari loyiha buyurtmachisi tomonidan belgilab beriladi. Ularning
boshqaruvida,
odatda,
maxsus
bo‘linmalar
tashkil
etiladi.
Ushbu
bo‘linmalarning funksiyalari loyihaning xarakteriga qarab turlicha bo‘lishi
mumkin.
Litsenziar.
Loyiha ishlatilayotgan nou-xauga yoki texnika yutuqlariga
egalik qiluvchi litsenziyaga ega bo‘lgan jismoniy yoki yuridik shaxs. Tijorat
shartlari bo‘yicha shartnoma tuzilgan ilmiy yutuqlarni qo‘llash huquqiga ega,
litsenziar ham loyihaning muhim ishtirokchilaridan hisoblanadi.
Loyiha administratori.
Bu shaxs menejerning administratorlik vazifasini
o‘zi bajarib, menejerning 50 foizgacha ish vaqtini tejaydi. G‘arbdagi tajribalarga
qaraganda, bunday loyiha ishtirokchilariga maxsus shtatlar ochilgan bo‘lib,
uning asosiy vazifasi hisobotlarni tayyorlash hisoblanadi. Shuning uchun
administrator loyiha ishtirokchilarining barchasi bilan bog‘langan bo‘ladi.
Loyiha administratori tayyorlagan hisobotlar ishtirokchilarga beriladi, loyiha
ishtirokchilari ushbu hisobotdan foydalangan holda loyihadagi ishlarning
bajarilishi, asoslangan yechimlarga kelishi va loyihaning sifatli yakunlashi
uchun asos bo‘ladi. Loyiha bo‘yicha zarur bo‘lgan axborotlarni loyiha
ishtirokchilari va loyiha menejeriga taqdim etish kerak.
Loyiha adminstratori xizmatlarining tarkibida press-sekretarlik vazifasi
ham bo‘lishi mumkin.
Bank investor yoki investorning vakili sifatida ham ishtirok etishi mumkin.
Bank bundan tashqari moliyaviy resurslarni loyihaning ishtirokchilari o‘rtasida
taqsimlash va investorning mablag‘lari yetishmay qolgan hollarda yordam
berish vazifalarini ham bajaradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
