K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

 
1)
regress huquqisiz kreditlash (non – resource financing);
 
2)
to‘liq regress huquqi bilan kreditlash (full – resource financing);
 
3)
cheklangan regress huquqi bilan kreditlash (limited – resource 
financing).
 
Qarz oluvchiga nisbatan hech qanday regressiz bo‘lgan loyihaviy 
moliyalashtirishda kreditor o‘z zimmasiga loyihani amalga oshirish bilan bog‘liq 
barcha siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, savdo-sotiq risklarini oladi. Bunda kreditor 
faqatgina loyiha, kredit va foiz to‘lovlari uchun bo‘lgan pul oqimlarini nazarda 
tutadi. Loyihaviy moliyalashtirishning bu ko‘rinishi qarz oluvchi uchun narxi 
eng baland hisoblanadi, chunki kreditor bunday risk darajasini o‘ziga olar ekan, 
unga teng keluvchi kompensatsiyaga ham haqli bo‘ladi.
 
Qarz oluvchiga nisbatan to‘liq regressli loyihaviy moliyalashtirish jahon 
amaliyotida ko‘proq tarqalgan. Bu turning afzallik tomonlari shundan iboratki, 
qarz oluvchi loyihani moliyalashtirish uchun pul vositalarini nisbatan tezroq 
olish imkoniyatiga ega bo‘ladi. Moliyalashtirishning boshqa turlaridan pul 
mablag‘larini jalb qilishning narxi arzon bo‘lishi bilan farqlanib turadi. 
 
Qarz oluvchiga nisbatan to‘liq regressli loyihaviy moliyalashtirish 
quyidagi hollarda ishlatilishi mumkin: 
 

respublika yoki regional ahamiyatga ega, infrastrukturani shakllantirish 
bo‘yicha daromadsiz bo‘lgan, past rentabelli loyihalarni moliyalashtirish uchun 
pul mablag‘lari kerak bo‘lganda;
 

eksport kredit shaklida pul mablag‘larini taqdim etishda, chunki eksport 
kreditlarni berish bo‘yicha maxsus tashkilotlar qo‘shimcha uchinchi taraf 
garovsiz loyiha risklarini o‘z zimmasiga olish huquqiga egadirlar va kreditni 
faqatgina shunday shaklda berishga tayyorlar;
 

---