K. Z. Homitov iqtisod fanlar doktori, dotsent

Lizingning bank kreditidan farqi:

• 
  mulkchilik huquqining egalik qilish va foydalanish huquqidan ajratilishi bank kreditining lizing kreditidan eng asosiy farqidir;
  
• 
  uzoq muddatli bank krediti berilganida, kreditdan foydalanganlik uchun foizlar to‘lash soliq to‘langanidan keyin foyda hisobidan amalga oshirilsa, lizing berilganida bu to‘lovlar boshqa to‘lov bilan birga mahsulot tannarxiga kiritiladi, bu esa foyda solig‘i bo‘yicha tegishli soliqqa tortish bazasini kamaytiradi;
  
• 
  agar bank krediti moliyalashtirishning qo‘shimcha manbayi tarzida namoyon bo‘lsa, lizing krediti qoida tariqasida bitimni 100% moliyalashtirishni ta’minlaydi;
  
• 
  kredit ta’minoti bank kreditida mol-mulkni garovga qo‘yish, bank kafolati, ipoteka, kafillik, sug‘urta va boshqalar bo‘lsa, lizing kreditida asosan lizing obyektining o‘zi bo‘ladi.
  

Ayrim iqtisodchilar, lizingni vaqtincha bo‘sh turgan yoki jalb etilgan moliyaviy mablag‘larni investitsiyalashga qaratilgan tadbirkorlik faoliyatining bir turi deb ta’riflaydilar. Bunday ta’riflar mualliflari haqiqatdan ham lizing biznesi tadbirkorlik faoliyatining alohida turi bo‘lgan rivojlangan iqtisodiyotlardagi moliyaviy vositachilikning, shu jumladan, lizing kompaniyalarining ham darajasi yuqori bo‘lgan moliyaviy institutlar qudratli infratuzilmasi rivojlangan sharoitga asoslanadilar. Lizing kompaniyalarining bo‘sh moliyaviy resurslarini jalb etish imkoniyatlari va ularning salmoqli o‘z kapitallarining borligi bilan izohlanadi. Lizing institutlari endigina paydo bo‘layotgan O‘zbekiston kabi rivojlanayotgan mamlakatda bozor munosabatlarining qonunchilik negizini shakllantirish orqali lizing tadbirkorligining alohida turiga aylantirishga harakat qilinmoqda.

3. Lizingning obyektlari va subyektlari

Lizing obyektlarini to‘g‘ri ta’riflash lizing munosabatlari mohiyatini ochib berishda muhim jihat hisoblanadi.
Chet el va mamlakatimizda nashr etilayotgan adabiyotlarda³⁴ ta’kidlanishicha, muayyan vaziyatga bog‘liq tarzda lizing obyekti bo‘lib, har qanday ko‘chmas va ko‘char mulk hisoblanishi mumkin. Bular amaldagi tasnifga ko‘ra asosiy vositalar bo‘lishi, bozorda erkin muomalada bo‘lishi, lozim



³⁴ Горемыкин В. А. Лизинг: Практическое учебно-справочное пособие. М.: ИНФРА-М, 1997.