K. U. Sharifxodjayeva

Bozor riskini baholasfming ikki predmeti bar:

• 
  mulk shakllari turli bo'lgan korxonalarni baholash. bun­day baholash ularning moddiy va nomoddiy aktivlarini baholash ishiga asoslanadi;
  
• 
  kelajakda kutilayotgan laxminiy foydani ta’minlovchi mulkka egalik qilish huquqi, texnologiyalar va aktivlar «bizncs liniya»ni baholash majmuyi hisoblanadi.
  

Bozor riskida juda ko*plab tushunchalar qo‘llanilishi mum­kin, shulardan biri bizncs-liniya bo‘lib. u hozorda korxonaga egalik qilish emas balki, lbydalanishni iloda etuvchi tushuncha­lar sirasiga kiradj. Ayrim holatiarda bizncs-liniya haqida oddiy qilib. shartnomalar majmuyi (ayniqsa, uzoq muddatli shartno- malar) deb gap yurililadi. Bunga faoliyat turi va tcxnologiyalarga beriladigan lilscnziyalar ham kiradi. Doimiy qo\shimcha foyda yoki xarajailarda turg'un iqtisodni olish imkonini beruvchi alo- hida uzoq muddalli ayrim shartnoma ham, hattoki baholash predmeti bo‘lib xizmat qilishi mumkin. Masaian, bunga bozor bahosidan yuqori narxda tovarlarni yetkazib berish UVg‘risidagi shartnomalar, xomashyolar sotib olish lo‘g‘risidagi imtiyozli shartnomalar kiradi. Real xo jaiik amaliyotida biznes-liniyani baholashda, odatda, quyidagi asosiy maqsadlar ajratib ko'rsati- ladi:

• 
  ular qiymati ning narxi bilan ish Arman ing haqiqiy bozor bahosini tavsiflash uchun lirmaning barcha biznes liiiiyalarini baholash:
  
• 
  taxminiy, asoslangan, eng yuqori (sotuv uchun boshlan- g‘ieh) bahosini aniqlash, bu narx bilan biznos-liniya sharUioma- ni tuzuvchi qimmatli qog'oz cgasi shartnomaga muvoliq o'z hu- quqini uchinchi bir shaxsga soiishi mumkin.
  

Nazorat uchun savollar

1. 
   Bozor riskni boshqarish maqsadini tushuntirib bcring.
   
2. 
   Bozor risklari ni baholashni tavsiflang.
   
3. 
   Bozor risklarini boshqarish bosqichlarini izohlang.
   
4. 
   Bozor riskini baholash pre dine t lar ini tushuntirib be ring.
   

1. 
   Operatsion riskiarni boshqarish masalalari
   

Operatsion risklami boshqarish tizimli operatsion risklami va foydalarni aniqlashda yordam berish uchun, bir qator qaror qabul qilish vositasi va har qanday berilgan vaziyatlar uchun chora-tadbirlar yigindisi hisoblanadi. Maiumotlardan tezkor ibydalanish paytida misol uchun, operatsion riskiarni boshqarish har bir moliyaviy faoliyatdan oldin amalga oshirilishi mumkin. Boshqa risksizlik risk boshqaruv jarayonlari sifatida boshqarish jarayoni. xatarlami kamaytirish uchun moijaHangan anglash- movchiliklar tufayli, yuzaga keladigan aktivlarining kamayishi- dan saqlab qolish va moddiy bazani texnik sogiomlashtirish de- makdir.
Xatarlarni boshqarish, bu mavzuda shunchaki muhokama si­fatida cmas, balki reakliv moliyaviy ta'siri yuqori boigan chora- tadbirlami amalga oshirish hisoblanadi. Buning uchun, yonda­shuv mas’uliyalsiz va kutish uchun samarasiz boigan usullami qoilamasdan, sodir boiishi mumkin boigan xatarni har qanday yoi bilan izlab topib bartaraf dish niunosabatlari yigindisi hi­soblanadi. Biz riskni boshqarishda yoi-yoiiqlami o'zgartirish kabi muvallaqiyatga erishish va yangi imkoniyat sifatida iloji bo­ric ha kichik yetishmovchiligi yoki zararini aniq baholash mcto- dologivasini izlab topishni bosh maqsad qilib qo‘yamiz.