K. U. Sharifxodjayeva

Bufarga:

• 
  mijozning mavqeyi;
  
• 
  to‘lovga qobillik;
  
• 
  kapital;
  
• 
  ssuda ta’minoti;
  
• 
  iqtisodiy konyunktura va uning istiqbollari;
  
• 
  nazorat;
  
• 
  kreditning maqsadi;
  
• 
  kredit miqdori;
  
• 
  asosiy qarz va foiz tolovlari bo‘yicha majburiyatlami so‘n- dirish;
  
• 
  muddat;
  
• 
  kredit ta'mmoti;
  
• 
  qarz oluvchining shaxsi, uning mavqeyi haqida ma'lumot;
  
• 
  so‘ralayotgan kredit summasini asoslash;
  
• 
  kreditni so‘ndirish imkoniyati;
  
• 
  kredilning maqsadga muvoliqligi;
  

lkkinchisi, xavllilik katcgoriyasi bo‘lib, uni shu bilan birga, rcgulyatorlik katcgoriyasi. deb ham atadik.
Bukirga:

• 
  kredit bcrishdagi risk uchun bankka to'lanadigan mukofot (foiz stavkasi);
  
• 
  qarz oluvchining mavqeyi;
  
• 
  ssuda uchun zarur bolgan muomalalar tahlili;
  
• 
  qarz oluvchining biznesini baholash;
  
• 
  kreditlashda yuzaga kelishi mumkin bolgan risklarni aniq- lash.
  

Bank risklarini tartibga solishda 6C baholash usulidan kcng foydalaniiadi. U 6 bosqichli hisoblash tizimini o‘z ichiga olgan- ligi uchun shunaqa nom olgan. Har bir tizim alohida bosh harf- lar bilan nomlanganligi uchun 6 soni olingan. PARSER baho­lash tasnili ham bosh hartlardan boshlanib 6 ta kategoriyadan iborat bo‘ladi. SWOT usulida ham yuqoridagilari kabi bosh harflardan tashkil topgan hisoblanadi. Yuqoridagi risklarni baho-
lash usullari dunyoda keng tarqalgan. COPF va CAMPARI usullari ham boshqalaridan farq qilmagan holda, bosh hartlar asosida tashkil topgan. Lekin, bu ikki usul jahon iqtisodchi olimlari orasida keng (arqalgan, deb ayta olmaymiz. Shunday bolsa ham, hamtna usullar bir maqsadga qaratilgan banklarda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan riskiarni oldini olish.
Boshqarish apparati xarajatlarining kamayishi, boshqariluv- chi lizim samaradorligining iqtisodiy mezoni boiishi mumkin. Bu oTinda, boshqaruv apparati shtatlarini oqilona qisqartirish, xizmat safarlarini kamaytirish kabilar tejamkorlikning muhim omiilari ekanligini ta’kidlash zarur.
Bu mezon kuchlarni eng ko‘p darajada tejash va mehnatdan eng unumli foydalanishni ko'zda tuladi. U sermehnal ishlar va operatsiyalarni qisqarlirishda, moddiy hamda mehnat vositalari- ni tejashda ifodalanadi.
Mehnatni tejashga boshqaruv larkibi va texnologiyasi jara- yoniarini ratsionalizatsiyalash, boshqaruv apparatidagi mehnatni kompyuterlashtirish yoli bilan erishiladi Ayrim operatsiyalarni bajarishga va butun boshqaruv jarayoniga sarf boladigan vaqt tczlashadi.
Bu mezonda bosh omil — vaqt. Axborot UVplash va uni qay- ta ishlashga, boshqaruv qaroriarini qabul qilish va uiarni amalga oshirishga sarf boladigan vaqtni har tomonlama qisqartirish; biznes rejani tuzishga keladigan vaqlni qisqartirish, tezkor top- shiriqlarni yetkazish muddatini tezlashiirish, faoliyat nalijalarmi tezkorlik bilan baholash, iqtisodiy ko'rsatkichlarni yaxshilashga hal qiluvchi ta’sir ko'rsatadi.
Malumki, ishlab chiqarish yoki xizmat ko'rsatish jarayoniga kadrlar qo‘nimsizligi ham juda katta ziyon yctkazadi. Shu sa- babli, boshqaruv xodimlari korxonada qulay ish sharoitini yara- tishga, mehnatni to‘g*ri tashkil ctishga, shaxsiy chtiyojlarni qon- dirishga va jamoada mc’yordagi ijtimoiy-ruhiy muhitni yara- tishga o'z faoliyatlarini qaratmoqlari lozirn.
Yuqorida ко'rib o‘tilgan funksiya va prinsiplar boshqaruv usullari orqali amalga oshiriladi.
Boshqaruv usullari, bu — xodimlarga va umuinan muassasa- lar jamoalariga ta’sir ko‘rsalish usullari bolib, bu usullar qo‘yil- gan maqsadlarga erishish jarayonida mazkur xodimlar va jamoa- laming faoliyatini uyg^L unlashtirishm nazarda lutadi. Boshqaruv usullari orqali boshqaruv faoliyat ining asosiy mazmuni shakl- lanadi. Usullar vositasida boshqaruv faoliyat ining asosiy mazmu- ni amalga oshiriladi.
Boshqaruv usullarini tavsiflashda ularning yo^knalishi, maz­muni va taslikiliy shakliga e'tibor berish kerak. Yo‘nalish — usullaming boshqaruv obyekti yoki subyektiga moljallanganli- gini ifodalaydi. Mazmun - qo'llanilayotgan usullar va xatti-ha- rakatlar la'shining xususiyatiga aytiladi. Tashkiliy shakl deyil- ganda, konkrct shakllangan holatga ta’sir ko'rsatish tushuniladi. Та "sir toVridan to'g‘ri yondashgan bo‘lishi mumkin.
Usullar asosan odamlarga yo‘naltirilgan bolib, uiarga tash­kiliy, iqtisodiy, ijtimoiy, ruhiy ta'sir orqali oldinga qo‘yilgan va- zifani amalga oshirishda л lborat.