К у р с н и н г у м у м и й м а с а л а л а р и д о н м а с с \ с и н и с \ Қ л \ ш в \ Қ а й г а и л л ш

> м е т р
б у л и б . у \
т а б у л м а , и к к и ii у ч а к н а
а н н о н д а н и б о р а т . Б у л м а л а р -
д а у с т у н л а р г а к о к н л г а п
т а х т а л а р г а б и р
ж у ф т
к п . ш б
к о в у п

---

о с н л а д н . О м борн инг и к к и т о м о н и д а и к к н т а д а н т у й н у г и
бўлиб, 
т е п а ц и см и д а эса ш а м о л л а т и ш н а й и бор. Ц о в у н л а р н и с а ц л а ш д а
ҳ а в о ҳ а р о р а т н 0 - 3°С ҳ а в о и и н г н а м л и г и эса 7 0 — 8 0 % б у л и ш п
м а к б у л ҳ п со б л ан ад и . О м б о р л а р д а ҳаво ҳ а р о р а т ш ш д е в о р л а р д а г и
т е ш п к л а р н и очпб в а б ер к и т и б б о ш ц ар и л ад и . Ҳ а р о р а т о ш г а и д а
у л а р о ч и л ад и ва п а с а и г а н д а эса ё п и лад и .
Омбор и ч п д а ҳ а м м а в а к т
п о р м а л
н а м л и к
б ў л и ш и
лозим. 
Н а м л и к ош гаи д а, ц о в у н л а р п ў п а п а к босиб т е з д а б у з и л а д и
в а
ч и р и й д и . Ш у с а б а б л и ё ғ и и г а р ч п л и к к ў п б ў л г а п д а , 
т у м а н т у ш -
г а н н д а омбор т е ш и к л а р и б ер к и т и л и ш и , э ш и к л а р и о ч и л м ас л и г и
л озим . О мбордагп и а м л и к н и к а м а й т и р п ш м а ц с а д и д а п о л г а о ҳ а к
к у к у н п
сеппш , я ш и к л а р г а т о ш о ҳ а к солиб ц ў й и ш т а в с п я эт и ­
л а д и . У ҳ ав о д аги о р т и ц ч а и а м л и к н и ў зи г а си п гд и ри б олади.
А. 
Р а с у л о в н и н г Т о ш к е и т ш а р о и т и д а ў т к а з г а и т а ж р и б а м а ъ -
л у м о т л а р и г а ц а р а г а н д а , 
с о в и т и л а д и г а н б ў л м а д а (оддий ц о в у н
о м б о р л а р и д а г н г а н и с б а т а н ) я п в а р д а 8, ф е в р а л д а 20,5, м а р т д а
эса 21,5% к у п ц овун с а ц л а н п б цолад и . С о в и т и л а д п г а п б у л м а д а
я ш и к л а р г а ж о й л а н г а н ц о в у н л а р осиб ц ў й и л г а н л а р и г а ц а р а г а н ­
д а а н ч а ёмон с а ц л а н а д и .
Цопуп ни с а ц л а ш ва ц т и д а б ў л а д и г а н
ф и зи о л о г и и
ж а р а с н -
л а р ҳисоб ига уы и и г в а з н и к а м а я д п . 
С а ц л а ш
в а ц т и д а
ц о в у н
и а з н и н и н г к а м а й и ш н у н и с а ц л а ш ш а р о н т п г а в а п а в и г а б о гл и ц
( 6 7 - ж а д в а л ) . О к т я б р ь ойи да ҳ а р о р а т н п н г
ю ц о р и
б у л г а н л и г и
с а б а б л и ц о в у н л а р ў з в а з н и н н к у и р о ц й ў ц о тад и . 
У н д а н к е й и н г и
о й л а р д а эса ҳ а р о р а т п а с а й п ш п б и л а и т а б и и й к а м а й и ш п а с а й и б
боради.

---

67. С ақлаш ж ар аён и да қовунлар ваэнининг табиий камайиш и, %
(А. Р асулов маълум оти)
Ковуп навлари
Октябрь
Ноябрь
Декабрь
Январь
У м рво қи
6,80
3,03
2,32
2,40
Қ о р а п ў ч о қ
7,70
3,03
2,10
1,90
Қ ў н б о ш
7,60
3,19
2,18
2,40
Т а р в у з . Т а р в у з коб и г и п и н г ц а т т и ц л и г н у ип м е х а н и к м ш и ш т - 
л а н н ш д а п с а ц л а й д н ва у зо ц м у д д а т г а
с а к л а п н п м ш и
т а ъ м и п -
лайд и.
С а ц л а н а д и г а н т а р в у з п и ш и ш д а в р п н н п г б о ш л а п г и ч
ц и с м и д а
й и ги ш т и р и б ол и н ад и . К уп ц а т а р в у з
н я в г а
vnc— к а т т а л и к к а—
в а- 
у р у г н н а в г а хос р а н г г а к и р г а н д а д у м ч асп б и л а и б и рга у зн л а д н .
Т и р и у зп п iO!i.Tum о л д п д а н ВаЦ
1
Илча 
и, / .j м 
иа лам дли К
1
»*ача 
у й п б с а ц л а ш м у м к и н . У л а р н и к о н т е й н е р
ёки т а ги г а
т ў ш а м а
ва о р а с н г а п охол солиб и к к и ц атор цилиб териб а в т о м а ш н и а д а
т а п ш л а д п .
Т а р в у з н н п н ш м а с д а н ёки п и ш и б ўт н б к ет ган н а н т л а р д а узиб 
о л и ш т а в с н я ц и л и н м а й д и .
У и н ч и п т а г а боглаб ва т у р л а р г а солиб осиб с а ц л а н и ш и м у м ­
ки н. Б у н д а у р т а ч а к а т т а л и к д а г и
т а р в у з л а р
т а н л а б
ол и н ад и . 
Т а р в у з т а р а
у с у л и д а т а ги га т ў ш а м а с о л и н га н к а т а к я ш и к л а р г а
бир ц а в а т териб ҳам с а ц л а н а д и . Т а г и г а похол ёки и а й р а х а со- 
л и н г а н с т е л л а ж л а р д а п х а м ф о й д а л а н и ш м ум ки н . Т а р в у з н н узоц 
м у д д а т м а х с у с о м б о р л а р д а с а ц л а с а ҳ а м буладн.
Т а р в у з л а р п н с а ц л а ш д а ҳаво ҳ а р о р а т и 5 — 7°С ва н а м л и г и
8 0 — 8 5 % б у л и ш п т а в с н я к и л и н а д и . Б у н д а й м у ҳ п т д а т а р в у з н и
у ч о й г а ч а ва у н д а н к ў п р о ц м у д д ат сац.!гаш м у м к и н . О м б о р л ар - 
д агп т а р в у з н п и г ҳ о л а т н м у и т а з а м равпптда к у з ат п л и б б орнл ади .
П о л и з м а ҳ с у л о т л а р ш ш , х у с у с а п т а р в у з н н саб зав о т па к а р ­
т о ш к а б и л а н б и р га бир омборда с а ц л а ш м у м к и н эмас.
\)1 \о вО қ . К о в о ц н п п г с а ц л а н а д и г а н н а в л а р и ж \ д а к а т т и ц бўлнб. 
у л а р у н ч а к а т т а б ў лм ай , о гн р р о к б у лад н . С а ц л а ш н п н г д а с т л а б к и
д а в р и д а у н д а к р а х м а л м од д аси к у п булад н, 2 — 3 
ойд ан сўпг 
к р а х м а л
э р у в ч а н ц а н д м о д д а л а р н г а
а й л а н а д и
ва 
н а т и ж а д а
у н и н г т а ъ м и ва о з н ц а в п й л п к ц и м м а т и ош ади.
П и ш г а н цовоц ц а т т н ц б ўли б, н а в г а хос р а н г г а
к и р а д и
ва 
м ева б ап д н цури б б у р н ш и б цолади.
С а ц л а ш г а я х ш и п и ш г а н , ш и к а с т л а н м а г а н , к а с а л л и к
х а м д а
з а р а р к у н а н д а л а р б и л а н з а р а р л а н м а г а н л а р н с а р а л а н а д н . Ц овок- 
нн в а ц т и н ч а ай во н га т а г и г а сомон ёки бош ц а 
т ў ш а м а
т ў ш а б , 
и к к и - у ч ц а в а т ц н лп б ж о й л а ш т и р и л а д и ва 
уст и га 
сомон, 
хас 
т а ш л а б ц у й н л а д н . У з о ц м у д д а т г а с а ц л а н а д и г а н цовоц ц у ё ш д а
5 — 7 к у п ц о л д и р и л а д и .
Ц овоц т а р к и б и д а сув м н ц д орп к ў п б ў л г а п л н г п са б а б л и , у н и

---

с а ц л а ш д а с у в н и н г к ў п й ў ц о т и л п ш и
с и ф а т и н и н г
п а с а й и ш и г а
ол иб к е л а д и .
Цовоцыи с а ц л а ш д а ҳ а р бир ц а т о р т е р и л г а н д а н с ў н г а л б а т т а
сомон ёки х а с т ў ш а л и ш и у н и н г ш и к а с т л а и и ш и н и н г о л д и н и олади. 
Цовоц с т е л л а ж л а р д а с а ц л а н а д и , т а г и г а
т ў ш а м а
солиб, 
я с с и
н а в л а р и н и н г м ев а бан ди ю ц о р и г а ц а р а т и б ц ў й и л а д и . 
С а ц л а ш
о м б о р л а р и д а ҳ а в о н и н г ҳ а р о р а т и 1 — 14°С ва н а м л и г и
70 % га 
я ц и н б ў л и ш и л озим . Ц овоцни с а ц л а ш у ч у н совуц в а н а м х о н а л а р -
д а н ф о й д а л а н и ш т а в с и я ц и л и н м а й д и . 
.
К о н т р о л с а в о л л а р
1. С абзав от ва 
п о лн з 
м а ҳ с у л о т л а р и
х и м и явий
та р к и б и ш ш г
у пи 
сац л аш д аги роли.
2. С абзавот ва п оли з м аҳ су л о тл а р н га ц у й и л ад и гаи с тан д ар т т ал аб л ар .
3. К ар то ш к ан и сац л аш га т а ъ с и р эту вч и ом и лларпи айтинг.
4. И л д и зм ев ал и л ар и и сац л аш /техпологи яси 1хусусиятлар,чпи ай ти о 
беринг.
5. К ар ам , пом идор ва бодрипгни са ц л а ш техн ологи яси п ип г х у су си я т- 
л ар и н п м адан иборат?
6. П и ёз в а сари м соц ин сац л аш ш ар о п ти в а реж им и тў ғр и си д а п и м а- 
л ар и и б и ласи з?
7. К у к саб зав о тл ар н и сац л аш р е ж и м и ҳац ид а гапи ри б бери п г.
8. П олиз м аҳсу л о тл ар и ни сац л аш х у су си я тл ар и тўгр и си д а гап и р и н г.
11-боб. С А Б З А В О Т В А М Е В А Л А Р Н И Ц А Й Т А И Ш Л А Ш
САБЗАВОТ В А М ЕВА Л А РН И Қ А Й ТА И Ш ЛА Ш У С У Л Л А РИ
С аб заво т в а м е в а л а р т ез б у з и л а д и г а н м а ҳ с у л о т л а р ҳ и с о б л а -
н ад и . Ш у с а б а б л и у л а р н и у з о ц м у д д а т с и ф а т л и с а ц л а ш у ч у н
к а й т а и ш л а н а д и . Ц а й т а и ш л а ш н и н г асосий м а ц е а д и т е з б у з и ­
л а д и г а н м е в а в а с а б з а в о т л а р н и у з о ц ва ц т у н д а г и
в и т а м и н
ва 
б о ш ц а ц и м м а т л и т а р к и б и й ц и с м л а р и н и с а ц л а ш ҳ а м д а у л а р д а
т у р л и х и л м и к р о о г а н и з м л а р р и в о ж л а н и ш и н и н г о лди ни о л и ш д а н
иб о р атд и р . С аб завот в а м е в а л а р н и ц а й т а и ш л а б х а л ц н и п г у л а р -
га б ў л г а н т а л а б и н и й и л б ў й и ц о н д и р и ш м у м к и н . М ева в а с а б ­
з а в о т л а р н и и л м и й
а с о с л а н г а н в а ҳ а р бир р е г и о н н и н г т а б и и й
р е с у р с л а р и д а н у н у м л и ф о й д а л а н а д и г а н ц а й т а и ш л а ш у с у л л а р и -
ни к о л х о з в а с о в х о з л а р г а к е н г ж о р и й э т и ш е т и ш т и р и л г а н м а ҳ -
с у л о т л а р н и и ш л а б ч и ц а р и ш д а г и й ў ц о т и ш и н и к е с к и н к а м а н т и -
ра д и ва м е в а т а л и к ҳ а м д а с а б з а в о т ч и л и к х ў ж а л и к л а р и н и н г и ц - 
ти с о д и ё т и н и к е с к и н к ў т а р и ш г а ё р д а м беради.
С аб заво т в а м е в а л а р н и ц а й т а и ш л а ш
н а т и ж а с и д а
и ш л а ш
у с у л и г а ц а р а б б и р ц ат о р ц ў ш и м ч а л а р — туз, ш а к а р ,
зи р ав о р
к ў ш и л м а л а р и , к и сло т а, с и р к а к а б и л а р т а в с и я э т и л г а н м е ъ ё р д а
ц ў ш и л а д и . Б у ц ў ш и л м а л а р
м е в а в а с а б з а в о т л а р
т а р к и б и д а г и
в и т а м и н ва б о ш ц а ф и з и о л о г и к а к т и в м о д д а л а р н и с а ц л а г а и ҳ ол - 
да у л а р н и н г к а л о р п я с и , т а ъ м п ҳ а м д а х у ш б ў й л и г и н и а н ч а ош и- 
ради.

---

Сабзавот в а м е в а л а р н и ц а й т а и ш л а ш у с у л л а р и у л а р д а бпо- 
л о г и к
ва 
ф и з и о л о г и к
ж а р а ё н л а р н и
т у х т а т н б , 
ф и т о п а т о ге н
м н ц р о б л а р н н б у т у п л а й йуцотиб, м а х с у л о т л а р н и т а ш к и м у х п т
б и л а н а л о ц а е н п п у з п ш г а ц а р а т п л г а н . С аб заво т ва 
м е п а л а р н н
ц а й т а и ш л а ш у с у л н н н м а х с у л о т н п п г т у р и г а , е т и ш т и р и л г а н ре- 
гнонга, у л а р н и н г х н м п я в п й т а р к н б и г а ва б о ш ц а бир ц ат о р кур- 
■саткпчларга ц а р а б т а н л а ш лозим. С аб завот ва м е в а л а р асосан 
ф пзпкаппп , м н к р о б н о л о г и к ва х и м и я в и й у с у л л а р д а ц а й т а и ш л а - 
пади.
П роф ессор Л . А. Т р н с п я т с к п й м н к р о б н о л о г и к у с у л д а к а н т а
ш и л а ш п н б и о х и м п я в н й ц а й т а и ш л а ш деб ю рн тад н.
У з б е к и с то н д а са б за в о т ва м е в а л а р н и асосан ф н з п к а в п й ва 
м н к р о б н о л о г и к у с у л д а ц а й т а и ш л а н а д и . К о л х о з ва с о в х о з л а р д а
сабзавот ва м е в а л а р н и ц а й т а и ш л а ш у ч у й з а р у р б у л г а п м ахсус 
ц ехл ар, п у н к т ва к о н сер ва з а в о д л а р н б у л н н ш , бу 
к о р х о и а л а р
з а р у р асбоб у о к у н п л а р;—п р с п а р а т л а р , х и м и к а т л а р ва б о ш ц а л а р 
б п л а и т а ъ м п п л а н г а н б у л и ш п лозим.
Ф П З П К Л Ш Ш УСУЛДА ҚАЙТА И Ш ЛА Ш
Сабзавот ва м е в а л а р н и