К у р с н и н г у м у м и й м а с а л а л а р и д о н м а с с \ с и н и с \ Қ л \ ш в \ Қ а й г а и л л ш

замбуруглар 
т у ф а й л п
ю з ага 
к е л и б , 
т у г у н а к л а р ч и р и й б ош лай д и .
М а к р о с п о р о з ва ф и т о ф т о р а 
к а с а л л и к л а р и д а н ҳ ам т у г у н а к
чириб к е т а д и . П о я нем ат о д аси з а р а р л а г а и
к а р т о ш к а д а
а в в а л
к у л р а н г , с а л
и ч и г а ботган доғ п а й д о б улад н , доғ к а т т а л а ш п б
к а р т о ш к а н и н г п у с т и ёрн лн б кетади .
К а р т о ш к а т у гу н а г и с и р т и н и н г н а м б ўли б т у р п ш и в а босиб 
к ў р и л г а н д а с у в н н и г ч и ц п ш и у н и н г совуц у р г а н л н г н д а н д а л о л а т
беради.
К а р т о ш к а э т и н н н г ц о р а й и ш и т у г у н а к л а р н и н г кн зи б к е т и ш п , 
к и с л о р о д н и н г
е т и ш м а с л и г и ва к у п
з а х а л а п и ш н
п а т н ж а е м д а
б о ш л а н а д и г а н ф у н к ц и о н а л к а с а л л и к д и р .
С аб зи н и с а ц л а ш . 
С а б зн н н н г т а р к и б и д а т у р л н
х и л в п -
т а м н н л а р (а й н и ц с а , А) ж у д а к у п м и ц дорд а у ч рай дп . Ш у
с а ­
б а б л и с а б з и б а р р а л и г и ч а ва ц а й т а и ш л а н н б к у п и с т е ъ м о л к и л и -
пад и. С а б зи н и с а ц л а ш н и т ў ғр и т а ш к и л ц и ли ш у ш б у м а ҳ с у л о т г а
б у л г а н т а л а б н и Гшл бунп т а ъ м н и л а й д и .
Сабзп и к к и й н л л и к ў с и м л и к б у л г а п л и г н у ч у н ун и с а ц л а ш ­
д аг и асосий х у с у с н я т ти н и м д ав р и
бшган 
боглиц. 
С а б з и н и н г
т и н п м д ав р и б о ш ц а с а б з а в о т л а р н и к п г а ц а р а г а н д а у зо ц ц а ч ў з и л - 
мап д и . У с а б з а в о т л а р и ч н д а с а ц л а ш д а т а ш ц и м у ҳ л т ш а р о и т и г а
а н ч а т а л а б ч а н м а ҳ с у л о т х и со б л ан ад и . 
С а ц л а ш
ҳ а р о р а т н н и н г
н о ц у л а й б у л и ш п с а б з и н и н г т е з д а б у з н л и ш и г а олпб к е л а д и .
С а б зи н и н г с а ц л а ш г а ч п д а м л и л и г и к ў п и н ч а у ни й и г и ш т и р и б
о л и ш м у д д а т и г а боглиц. У н и м а ъ л у м м у д д а т д а я х ш п е т и л г а н -
д ан с ў н г к а в л а б ол и н ад и . К е ч к и с а б зи к у з о й л а р и д а ҳ а в о
цуруц 
в а ц т д а
к о в л а н а д и . Б у н д а т у п р о к ю м ш оц б ўли б т у р и ш и л о з и м .
С а б зи н и н г с а ц л а н у п ч а и л н г п г а охирги су го р и ш н и уз в а ц т и д а
ў т к а з п ш м у ҳ и м д и р . Одатда охи рги с у г о р и ш н и к е ч к и с а б з и н и
к а в л а ш д а н 5 — 7 к у п и л г а р п , э р т а г и с а б з и н и к а в л а ш д а н 3 — 5 к у п
п л г а р и у т к а з г а и м а ъ ц у л . М у д д а т и д а п к еч к а в л а н и б о л и н г а н с аб ­
зи н и у зо ц в а ц т с а ц л а б б у лм ай д и . 
Эртагн 
саб зи н и м а й
о хнрп 
и ю н н н н г бош пда, у р т а ч а с и н и эса 
авгу ст
о х и р и
с е п т я б р н и н г
б ош п да, к е ч к и с и п п эса п о я б р н и н г б о ш л а р и д а к а в л а б о л и ш к е р а к .
И л д и з м е в а л а р н а м л н г и н и тез п у ц о тад и ва м п к р о о р г а и н з м г а
ч и д а м с и з б у ли б цолад п . Сабзи ў з и д а и к ў п
н а м л н к н и
н у ц о тп б
с ў л п б
ц о л м а с л и г п у ч у н у п п ҳ а в о
н а м л и г и
9 0 — 9 5 %
б ў л г а н
ш а р о и т д а с а ц л а ш я х ш и н а т и ж а беради. Б у н д а ҳ а в о н и н г ҳ а р о р а - 
т и 0 — 1°С б ў л и ш и
лозим. Ҳ а р о р а т б у н д а й
п а с а й т п р п л с а м а ҳ - 
с у л о т п п совуц урадм ва н а т и ж а д а у т овар х у с у с и я т и п и
йўц о- 
тадп.
С а б зи н и н г с а ц л а ш г а ч н д а м л и л и г н у н п п г н а в х у с у с и я т л а р и г а
х а м боғлиц. С а б з и н и н г Ш а н т а и э н а в и
с а ц л а ш г а а н ч а ч и д а м л и , 
К и з и л М и р зо п н а в и эса М ирзон с а р и ц п а в п га ц а р а г а н д а с а ц л а ш -
га ч и д а м л и ҳ и с о б л а н а д п .
С аб зи н и п л ё н к а л и х а л т а ч а л а р д а ҳ а м с а ц л а ш м у м к и н . Б у н д а
к а р б о н а т а н г и д р и д н п н г к о н ц е н т р а ц и я с п 3 — 5 % д ан о ш м а с л и г и
л озим . А к с ҳ о л д а м а ҳ с у л о т н п н г х и м и я в и й т а р к и б и д а ў з г а р и ш -

---

л а р ю;и б ер ад и ва н а т и ж а д а м а ҳ с у л о т ярицей» ҳ о л а т г а
к е л и б
цолади.
У р у г л и к у ч у п а ж р а т н л г а н саб зи н и 0,Г)°С д ан наст ҳ а р о р а т д а
с а ц л а ш р у х с а т э т н л м а н д н . П а с т х а р о р а т д а
сабзи к у р т а к л а р н -
iiuiir т а б а ц а л а н и ш и т у х та н д и . У р у г л и к с а б зи н и 0.5 — 1.5°С ҳ а - 
ро р ат д а с а ц л а ш у и и и г с и ф а т л и с а ц л а н п и ш п н т а ъ м н н л а н д и .
С а ц л а ш г а ц у п н л а д и г а и с а б з и л а р н п и г б арги 
ў з а к
д оираси 
тўгри си д аи , к а н л а и г а и к у п п ёц иичок б и л ан косно 
т а ш л а и а д н
ч у н к п барги б и л а и т ури б цолса у и и н г сунн цочадн, с у л н н д н ва 
к е н и н ч а л н к у п ч а я х ш и с а ц л а п м а и д и . 
Б а р г л а р д а и т о з а л а н г а и
с а б з н л а р ў л ч а м н г а ц ар аб с а р а л а н а д н ва aiiuii нац тда қ н ш д а с а ц ­
ла ш г а я роц ен з, я'ьип о т и л м агаи , ё р н л г а н , ш и к а с т л а н г а н с а б з н ­
л а р а ж р а т и б ол и н ад и .
Ҳ о сн л н н к а в л э ш , с а р а л а ш ва т а ш н ш в а ц т и д а у л а р н и урнн- 
тир.мае л и кка, i п и к а С т л ан т и р м а ел н к к а
.чара кат 
ц и ли ш
л озим , 
а к с холда \’л а р я х н ш еакланмапггн. Г.ябзн 
г а г л я п п ш
/КоГшга 
я п ш к л а р д а к о л т и р и л с а , к а м з а р а р л а п а д н .
У з б е к и с т о н д а саб зи т у р л и у с у л л а р д а с а ц л а н а д и . Л е к и н кн- 
ч и кроц х а н д а ц д а с а к л а ш кен г т а р ц а л г а и . Х а н д а ц л а р п н н г ў лча- 
мн энн 4 0 — 45 см, ч у ц у р л и г и (50 — 70 см на у зу п л н г н 2,5 — 3,0 м 
б ў лн ш н лозим. Ҳ а п д а ц л а р д а сабзи ц у м га к ў м н л ад н . К е н н и усти 
ц а м н ш б п л аи ё н и л а д н , ц а м н ш ус т и га т у н р о ц т а ш л а п а д н . Ҳ а и д а ц
к а в л а ш у ч у н сизот с у в л а р и ч у ц у р ж о й л а ш г а н т е и а л п к ж о н л а р
т а н л а п а д н .
О д атд а У з б с к и с т о п ш ш г
шимолий
р а й о и л а р и д а х а н д а ц нн- 
ш аб п офтоб т у ш а д н г а н томоига, ж а н у б н н р а н о п л а р д а эса ш и - 
молин томонга ц н л и н н ш п лозим.
С аб зи н и с у н ъ н й с о в и т и л а д и г а н о м б о р л а р д а хам с а ц л а ш м ум - 
кин. Б у н д а м а ҳ с у л о т сп гнм н 3 0 — 50 кг ли к о н т е
1
"ш ерлардан ёки
М А Р Т У — 01 1 8 — (>4 
п о л и э т и л ен
ц о п л а р д а и
ф о и д а л а п н л а д н . 
С аб зннн с о в и т и л г а н ҳ о л д а узоц м у д д ат
(200 
к у и д а н
ор т н к ) 
с а ц л а ш м у м к и н . Уни к о н т е й н е р л а р д а с а ц л а ш ю к л аш ва б у ш а - 
1
HIH н ш л а р п п п м е х а н н з а ц н я л а ш г а и м к о п беради.
С а б з ш ш н о л п э т п л е и
ц о н л а р д а с а ц л а ш
у с у л н
п е р с п е к т и в
у су л х и с о б л а н а д и . М а х с у л о т н а ф а с о л п ш и н а т и ж а с и д а цон нчн- 
д а юцори д а р а ж а д а н а м л и к ш ар о и тн (ПО — 9 5 % ) хоенл б у ла д н
ва к е р а к л и м и ц д о р д а к а р б о н а т а н г и д р и д (.3— 5 % ) т ў п л а н а д и . 
П о л и э т и л е н ц о п л а р д а с а ц л а п г а н д а м а ҳ с у л о т п н н г ч и р ш п п , ваз- 
НН
1
ШНГ к а м а и н ш н , ш а к а р ва в п т а м и н л а р п н н г п у ц о т и л п ш н а н ч а
к а м а я д и .
С а б зи н и н г с а ц л а н у в ч а н л н г н н н к у н и и ч а у н и с а ц л а ш д а г и в а зп н - 
11
ИНГ т а б н н н к а м а и н ш мицдори б ел г п л ан д п . М а х с у л о т н н с а ц л а ш -
д аг н в а з н н н н н г T aonuii к а м а и н ш н уи н с а ц л а ш у с у л н г а б огли ц 
( G l- ж а д в а л ) .
С а б зи н и н г с а ц л а ш г а ч н д а м л п л п ги г а
м и н е р а л
у г н т л а р н и н г
т а ъ е н р и к а т т а . А. Р а с у л о в ш ш г м а ъ л у м о т и г а
к ура, 
г е к т а р н г а
200 кг азот, 100 кг ф осф ор ва 50 кг к а л и н с о л н н г а н орда ўстн- 
р ц л г а н с а б з н д а ц у р у ц модда 
м нц дорп 
(к о и т р о л г а
н н с б а т а п )

---

Ойлар
Таби 
1
й 
камайпш 
меъОрларн
Сацлаш усуллари
омборда
ҳамдақда
сунъий совити­
ладиган омбор- 
ллрла (контей- 
иерларла)
С ентябрь
2 ,5
_
_
_
О к тя б р ь
2 ,3
—
---
—
Н о я б р ь
1,3
2,1
0 ,7
1,5
Д е ка б р ь
0 ,8
1,4
0 ,5
0 ,8
Я н ва р ь
0 ,8
1,2
0 ,6
0 ,6
Ф евраль
1,3
1 7
0 .8
0 ,7
М а р т
1,7
2 ,0
0 ,8
1,3
А прель
2,3
—
1.7
1,6
М а й
2,5
—
—
1,8
0 ,7 % в а
у м у м и й ш а к а р м и ц д ори 0 ,4 % к а м а й г а н и к у з а т и л г а н . 
Ш у б и л а и бирга, м а ҳ с у л о т н и с а ц л а ш в а ц т и д а у н и н г т а б и и й к а - 
м а й и ш м ва ч и ц и т г а ч и ц и ш и к ў п а я д и ( 6 2 - ж а д в а л ) .