K. Sh. Baltayeva, Sh. R. Aliyev

 
1-laboratoriya ishi. Drigalskiy usulida ekilgan muhitdagi ikki 
koloniyani o„rganish 
Ajratib olingan bakteriyalarning kultural xususiyatini aniqlash 
uchun, uning morfologiyasi ekish usullari aniqlanadi. 
1. Bir sutka mobaynida termostatda turgan Petri kosachalari olib, 
ulardagi o‗sib chiqqan mikroblar o‗rganiladi. Koloniyalarni o‗rganish 
uchun shunday bir qismi olinadiki, unda koloniyalar siyrak joylashgan 
bo‗lishi kerak. Oldin kosachalarni qurollanmagan ko‗z bilan tekshirib, 
kosachalar ochilmasdan tag tomonidan tushayotgan tik quyosh nurlari 
ostida ko‗z bilan 20-30 sm. masofada ko‗rish kerak. O‗sib chiqgan 
koloniyalar har xil bo‗lishi mumkin. Koloniyalarni: a) katta-kichikligi: 

---

90 
yirik (4-5 mm diametri), o‗rta (2-4 mm), mayda (IXI mm), nuqtasimon 
bo‗lishi mumkin. 
b) shakli: to‗g`ri, yumaloq, noto‗g`ri, yapaloq, muxit ustida 
ko‗tarilgan bo‗lishi mumkin. 
d) rangi – rangli, rangsiz bo‗lishi mumkin. Rang bakteriyaning 
pigment hosil qilish xususiyatiga bog`liq.
e) yuzasi: silliq, yaltiroq, quruq, nam, shilliq, xira bo‗lishi mumkin. 
Har bir mikrobga, ma`lum bir qiyofadagi mikroblar koloniyalari xos 
bo‗ladi. Koloniyalarning qiyofasi kasallik qo‗zg‗atuvchisini aniqlashda 
katta ahamiyatga ega (2-jadval). 
2-jadval
 
Bakteriya koloniyasining morfologiyasi 
№ 
Koloniyalar 
Morfolo-
giyasi 
Bak-
riya 
turi 
Katta- 
ligi 
Forma Str-
ra 
Rangi Chekkasi Yuzasi 
Gram 
usulida 
bo„yash 
 
1 
2 
3 
 
2-laboratoriya ishi. Toza ekma asosida Vin‟yal Veyon usuli asosida