K. P. Abdurahmanov, V. S. Xamidov, M. F. Raxmatullaeva

K. P. Abdurahmanov, V. S. Xamidov, M. F. Raxmatullaeva

Mexanik va elektromagnit tebranishlar

2 – ma’ruza
FIZIKA KAFEDRASI
2019

K.P.Abdurahmanov,

V.S.Xamidov, M.F.Raxmatullaeva

Fizika II

Ma’ruza rejasi

• 
  So‘nuvchi mexanik tebranishlar.
  
• 
  Tebranishlarning so‘nish koeffisienti.
  
• 
  So‘nishning logarifmik dekrementi va tizimning aslligi.
  
• 
  Majburiy mexanik tebranishlar.
  
• 
  Majburiy elektromagnit tebranishlar.
  
• 
  Rezonans hodisasi.
  
• 
  Tok va kuchlanishning rezonansi va ularning radiotexnikada qo‘llanilishi.
  

So‘nuvchi tebranishlar

Tebranish tizimi energiyasining sarf bo‘lishi natijasida, vaqt o‘tishi bilan asta-sekin tebranishning pasayishi jarayoni tebranishning so‘nishi deb ataladi.
Tebranish so‘nishining sabablari
Mexanik tizimlarda – ishqalanish hodisasining mavjudligi.
Elektr tizimlarida – issiqlik va elektromagnit to‘lqinlar nurlanishiga bog‘liq energiyaning yo‘qolishi hamda elektr va magnit gisterizisi hisobiga dielektrik va ferromagnetiklarda issiqlik sarflanishi.

Tizim erkin so‘nish tebranishining differensial tenglamasi

S – tebranuvchi kattalik,
 – so‘nish koeffitsiyenti.
0 – erkin so‘nish tebranishining siklik chastotasi ( = 0 bo‘lganda)
Differensial tenglamaning yechimi:

Muhitning qarshiligi kichik bo‘lganda  2<< ω02

So‘nuvchi tebranishlar
amplitudasi
So‘nuvchi tebranishlar