K o m po zitl a r

m ato  yoki asbestn in g tekis listlari qo'lla n ilish i m um kin.

M aterial 

kom pleks 

xossalarining 

kengaytirish 

yoki 

b a ’zi 

xususiyatini  kuchaytirish  m aqsadida  kom pozit  tarkibida  b ir  vaqtni 

o ‘zida  turli  shakldagi  to ‘Idirgichlar  ham  q o ila n ilis h i  m um kin  (bir  va 

ikki  o ‘lcham li),  b a’zi  vaqtlarda  bir  shakldagi  am m o  har  xil 

o ‘lcham dagi  to ‘ldirgichlar ham  q o ‘llaniladi.

/

/

a) 

o)

 

6

)

4-rasm . 

A rm irovka sxem alari: 

a -  bir о ‘qli;  b -  ikki о ‘qli;  v -  uch о ‘qli.

5-rasm . 

K om pozitlar xossalariga  ta ’sir etuvchi  dispers  faza 

zarrachalarining turli  xil  geom etrik va  fazoviy ко  rsatkichlari.

a — konsentratsiya,  b  - о ‘Ichamlar,  с - shakl,  d- shakl,

 

e

 -  

zarrachalar у  о ‘nalishi (oriyentatsiyasi).

17

---

Q o‘Uanilgan  to ‘ldirgichlar  turiga  qarab,  kom pozitlarning  yakuniy 

hossalari  kelib  chiqadi:  dispers  m ustahkam lashtirilgan  kom pozitlar 

deyarli  har  doim   izotrop  hususyatga  ega  (barcha  y o 'n a lish d a 

m aterialning  hossa-hususiyatlari  bir  hil  nam oyon  b o ‘ladi);  tolali  va 

qatlam li 

m ustahkam lashtirilgan 

kom pozitlar 

doim  

anizotrop 

hususiyatlarga  ega b o ‘lib,  ularning anizotropligi  b a'zid a  ijobiy  b a 'z id a  

esa  salbiy  ta ’sir  k o ‘rsatishi  m um kin.  “V enn  diagram m asi”  yordam ida 

“N o l-o ‘Ichamli” 

va 

“B ir-o ‘lcham li 

m ustahkam lashtirish 

kom ponentlari”ni  solishtirishim iz m um kin.

Ikki  v a  undan  k o ‘p  turdagi  m ustahkam lashtirish  to id irg ic h la ri 

q o ila n ilg a n   kom pozitsion  m ateriallar  poliarm irovka  qilingan  deb 

ataladi.