К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

2. Низоли вазиятнинг давомийлиги.
Можаролар бошланган пайтда 
уларни иложи борича тезроқ ҳал этиш осон. Шу билан бирга чўзилиб 
кетган низоларнинг туб моҳияти унинг иштирокчилари томонидан 
чуқурроқ англашилиши натижасида ўзаро қарама–қарши турганларнинг 
нуқтаи назарларини бир–бирлариникига яқинлаштириш имкони бўлади. 
3. Низонинг янгилиги ёки қайтарилиши
. 
Агар низо илгари ҳам 
содир бўлган бўлса, бу сафар у аввалгидек ўткир тус олмайди. 
Иштирокчилар можаро сабабларини ва уни ҳал этиш йўлларини билади, 
шунинг учун низо жараёнида ўзларини вазминроқ тутади. 
4. Низонинг объектив ва субъектив сабаблари.
Сабаблари 
объектив бўлган низоларни ҳал этиш мураккаброқ кечади, чунки бунинг 
учун ташкилий–меҳнат масалаларида ўзгаришлар қилишга тўғри келади. 
5. Низо томонларининг субъектив хусусиятлари
.
Агар низо 
иштирокчиларииннг тажрибаси, таълими, маданий даражаси юқори бўлса, 
улар муаммо моҳиятини тезроқ англаб, можарони оқилона ҳал этиш 
йўлларини топади. Шу билан бирга низолар фақат ишчилар ўртасида эмас, 
мутахассислар, маъмурият орасида ҳам содир бўлиши мумкин. Томонлар 
маданий даражасининг юқорилиги айрим ҳолларда уларнинг рўй 
бераётган вазиятга принципиаллик билан қарашлари сабабли низолар 
пайдо бўлишига олиб келади.
Меҳнат низоларини ҳал этишнинг қуйидаги 
моделлари
 
мавжуд: 
а) агар бир-бирига қарши томонлар келишиш имконияти йўқлигини 
тушуниб етсалар, корхонада ёки шериклар ўртасида таркиб топган 
муносабатларни сақлаб қолиш учун ўз даъволаридан воз кечади; 
б) томонлардан бири даъволари асоссиз эканлигини ва низода ютиб 
чиқа олмаслигини англаб, даъволаридан воз кечади; 
в) томонлар муайян даъволаридан воз кечиб, бир-бирларига ён 
босади; 
г) агар низога учинчи томон қўшилган бўлса, бу томон нуқтаи назари 
ҳам ҳисобга олинган ҳолда бир битимга келишилади. 

---

558 
Меҳнат низоларини ҳал этиш учун қуйидаги