К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

илк ўсиш
(инглизча: “early growh”)
 
босқичи
га компания маҳсулотлари синаб кўрилиши ва бозорда сотилиши 
муваффақиятли бўлгандагина қадам қўйилади. Ушбу даврда компания 
олаётган фойда у қадар салмоқли бўлмайди, аммо унинг келажаги 
инвесторларда шубҳаланишга ўрин қолдирмаслиги шартдир. 
Компаниянинг кенгайиш ва барқарор ривожланиш босқичида 
пировард маҳсулотнинг самарадорлиги аниқ бўлади, инвесторларда 
инновацион ғоянинг самарали эканлигига шубҳа қолмайди ва катта фойда 
олинишига ишонч туғилади. Натижада венчур компанияси янги бизнес 
тузилмасини кенгайтириш, инновацион маҳсулот ишлаб чиқариш 
кўламларини ошириш чораларини кўради. 
17.4.
 
Ҳ
АР БИР ОИЛА 
–
 ТАДБИРКОР
 
Аҳолини мустақил иш билан бандлигини таъминлашнинг энг самарали 
шаклларидан бири – оилавий тадбиркорликдир. Оилавий тадбиркорлик-
нинг афзалликлари кўп (17.5-расм).
Энг аввало, у ижтимоий-меҳнат муносабатларида шахснинг 
мақомини оширишга – ёлланма ходим ёки иш берувчи бўлишни эркин 
танлашига хизмат қилади. Бизнес юритишнинг ушбу шакли оилада 
фарзандлар тарбиясини ижтимоий фойдали меҳнат билан бирга қўшиб 
олиб бориш имкониятини яратади. Бунинг натижасида тадбиркорлик 
сулоласи анъаналари авлодлардан-авлодларга ўтади, касб-ҳунарга 
ўргатишнинг “устоз-шогирд” усули муваффақиятли қўлланилади. 
Оилавий тадбиркорлик субъектлари ўз бизнесларининг омадли 
бўлишидан шахсан ниҳояда манфаатдор. Шу билан бирга улар 
тадбиркорлар сифатида юксак ижтимоий масъулиятга ҳам эгалар. Чунки 
улар ўз тадбиркорликлари жамият томонидан муносиб баҳоланишини 
жуда қадрлайди. Оилавий тадбиркорлик жамиятда ишбилармонлик 
муҳитини яратади. 
Оилавий тадбиркорликнинг яна бир хусусияти – ўз оила аъзоларини 
мустақил иш билан таъминлаш билан бирга бошқа иш берувчилар 
томонидан тўлиқ қамраб олинмаган аҳоли тоифалари – пенсионерлар, 
талаба ёшлар, ногиронлар болали аёллар ва ногиронларни ижтимоий 
фойдали меҳнатга жалб қилишидир. Шу билан бирга оилавий 
тадбиркорлик арзон иш жойи яратиш афзаллиги билан ҳам ажралиб 
туради. Экспертларнинг тадқиқотлари оилавий тадбиркорликда бир иш 
жойини яратиш катта бизнесникига нисбатан 10-20 баравар арзонга 
тушишини кўрсатган. 

---

518