К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

тадбиркорлик меҳнати
ни 
амалга ошириш учун фақат меҳнат қилиш қобилиятидан ташқари капитал, 
меҳнат ресурслари ва воситалари ҳам талаб қилинади. Мустақил меҳнатда эса 
шахс ўзи учун ўзи иш ўрни яратади. 
Қабул қилинган халқаро нормаларга кўра, меҳнат ресурслари мустақил 
иш билан банд бўлганлар тоифаси икки асосий гуруҳга ажратилган: ёлланма 
меҳнатдан фойдаланмайдиган индивидуал тадбиркорлар ва корпоратив 
бизнесга алоқадор бўлмаган, ёлланма меҳнатдан фойдаланадиган 
тадбиркорлар
1
. 
Ўзбекистонда 2018 йил – “Фаол тадбиркорлик, инновацион ғоялар ва 
технологияларни қўллаб-қувватлаш йили” деб эълон қилинди. Президенти 
Шавкат Мирзиёев “Фаол тадбиркорлик бизнес фаолиятини инновацион, яъни 
замонавий ёндашувлар, илғор технология ва бошқарув усуллари асосида 
ташкил этадиган иқтисодий йўналишдир. Фаол тадбиркор деганда, биз 
рақобатбардош маҳсулот ишлаб чиқаришга қодир, энг муҳими, янги иш 
ўринлари яратиб, нафақат ўзини ва оиласини боқадиган, балки бутун 
жамиятга наф келтирадиган ишбилармон инсонларни тушунамиз. Бундай 
тадбиркорлар сафини кенгайтириш, жумладан, юқори технологиялар, илм-
фаннинг энг сўнгги ютуқларига асосланган техника ва асбоб-ускуналарни 
мамлакатимизга олиб келиш ва жорий этиш учун уларга муносиб шароитлар 
яратиш бизнинг биринчи галдаги вазифамиз бўлиши шарт”
2
, деб таъкидлади. 
1
Қаранг:
Report of the Conference, 17th International Conference of Labour Statisticians. 
Geneva, 2003.//http://www.ilo.org/public/english/support/lib/resource /subject/informal. 
htm 
2
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Олий Мажлисга 
Мурожаатномаси // Халқ сўзи, 2017 йил 23 декабрь. 

---

509 
Мамлакатда фаол тадбиркорликни ривожлантириш учун қулай 
ҳуқуқий, ташкилий шароитлар яратилиб, инновацион ғоялар ва 
технологияларни жорий қилиш, тадбиркорлик субъектларини ҳимоя 
қилишнинг ҳуқуқий кафолатлари ва улар фаолиятига ноқонуний 
аралашишларнинг олдини олиш механизмлари такомиллаштирилмоқда. 
Иқтисодиёт назариясида тадбиркорлик фаолиятининг турлича 
талқинларига дуч келинади. 
“Тадбиркор”
тушунчасини биринчи бўлиб 
илмий муомалага киритган ирландиялик иқтисодчи Ричард Кантильон бу 
тоифа ишбилармонларни воситачи сифатида кўрган ҳамда бундай 
тадбиркор сотиб олган маҳсулотини (асосан, қишлоқ хўжалиги 
маҳсулотини) қайси нархда сота олишини билмаганлиги сабабли 
таваккалчилик қилишини кўрсатган
1
. 
Классик назария асосчиси А.Смит тадбиркор – бу ўз тадбиркорлик 
даромадини олиш ниятида муайян даражада иқтисодий таваккалчилик 
қилиб, тижорат ғоясини амалга оширадиган капитал эгаси, деб 
ҳисоблаган
2
. 
Тадбиркорлик фаолиятининг назариясига энг катта ҳисса қўшган 
олим Йозеф Шумпетердир.