К. М. Рафиков – Ўзбекистон касаба уюшмалари Федерацияси раиси

 
3.6-расм. Меҳнат бозори турлари 
Ташқи меҳнат 
бозори 
Ички меҳнат 
бозори
Халқаро меҳнат 
бозори: 
-миллий меҳнат 
бозорлари тизими; 
-миллий бозорлар 
хусусиятлари ва 
ёпиқлигини ҳисобга 
олмайди; 
-меҳнат ва капитал 
миграцияси ҳамда 
миллий бозорлар 
қўшилиши ҳисобига 
ташкил топади 
Мамлакатнинг 
миллий меҳнат 
бозори: 
-бутун ижтимоий 
ишлаб чиқаришни 
қамраб олади; 
-меҳнатга жамланма 
талаб ва меҳнат 
жамланма таклифи 
қараб чиқилади 
Минтақавий 
меҳнат бозори: 
-иш кучи 
ҳаракатчанлиги 
паст бўлган 
давлатлар учун 
алоҳида 
аҳамиятга эга; 
-иш кучи ортиқча 
ва иш кучи 
етишмайдигавн 
минтақаларга 
бўлинади 

---

107 
Ҳозирги шароитда халқаро меҳнат бозори жадал суръатлар билан 
ривожланиб бормоқда. У биргина миллий бозорлар жамланмаси 
бўлибгина қолмасдан, меҳнат бозори ривожланишининг янги босқичини 
ифода этади, яъни миллий бозорларнинг ўзига хос хусусиятлари ва 
уларнинг ёпиқлигини йўқотади. Миллий бозорлар ўртасида иш кучининг 
трансмиллий оқимлари бир-бирига кўчиши юз беради. Бу доимий ва 
мунтазам характерга эга бўлади.
Меҳнат бозори ўзига хос хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда 
қуйидагича таснифланади: 
1. 
Қисман меҳнат бозори.
Меҳнат бозорининг бу тизими режали 
иқтисодиёт билан боғлиқдир. Режали иқтисодиёт шароитида амал 
қиладиган меҳнат муносабатлари тизимида ҳам ходим касб, фаолият 
турини танлаш имкониятига эга бўлади. Ходимнинг маъмурият билан 
ўзаро муносабатлари меҳнат қонунчилиги билан тартибга солинади. 
2.